Publication Details:

«Արցախի երիտասարդ գիտնականների և մասնագետների միավորում» (ԱԵԳՄՄ) հասարակական կազմակերպության «Գիտական Արցախ» պարբերականն ընդգրկված է ՀՀ ԲՈԿ-ի կողմից հաստատված «Ատենախոսությունների հիմնական արդյունքների և դրույթների հրատարակման համար ընդունելի գիտական հրատարակությունների» ցանկում: Պարբերականը, որի հիմնադիրը Երևանի պետական համալսարանն է, լույս է տեսնում տարեկան առնվազն 2 անգամ (2020 թվականից՝ տարեկան 4 անգամ):

Journal or Publication Title:

Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах

Date of publication:

2018-

Number:

3 (14)

ISSN:

e-2738-2672 ; 2579-2652

Official URL:

www.artsakhlib.am

Additional Information:

Grkikyan Lala, Гркикян Лала

Other title:

Univalent Intransitive Verbs with Objective Valency in Modern Armenian ; Одновалентные непереходные глаголы с объектной валентностью в современном армянском языке

Abstract:

Սույն հոդվածի նպատակն է քննել ժամանակակից հայերենի չեզոք սեռի բայերի խնդրառական արժույթը: Մեր առաջադիր խնդիրներն են՝ ա) առանձնացնել ժամանակակից հայերենի չեզոք սեռի բայերը, բ) դասակարգել դրանք՝ ըստ խնդրառական արժույթի, գ) բացահայտել խնդրառությամբ միարժույթ չեզոք սեռի բայերի կապակցելիական առանձնահատկությունները: Աշխատանքը կատարել ենք նկարագրական, վերլուծական, համադրական, վիճակագրական մեթոդներով: Ժամանակակից հայերենի չեզոք սեռի բայերին բնորոշ են արժույթի բոլոր դրսևորումները՝ ենթակաառությունը, ստորոգառությունը, կոչականա-ռությունը, խնդրառությունը և պարագաառությունը: Ներկայացնելով իմաստային տարբեր խմբեր՝ չեզոք սեռի բայերը առանձնանում են խնդրառական արժույթի տեսանկյունից: Այդ բայերի զգալի մասն օժտված է խնդրառական արժույթով, մի մասը թեև կարող է խնդիր ստանալ, սակայն դա պայմանավորված չէ ուժեղ կառավարմամբ, իսկ մի մասն էլ առհասարակ զուրկ է խնդրառական արժույթից: Խնդրառու չեզոք սեռի բայերը լրացում են պահանջում թե՛ անմիջական և թե՛ ոչ անմիջական կառավարման եղանակներով: Անմիջական կառավարման եղանակով կապակցություններից ավելի հաճախադեպ են տրական հոլովով խնդիր պահանջող բայերը, որը պայմանավորված է տրականի իմաստային բազմազանությամբ: Ըստ ուժեղ կառավարմամբ խնդիր պահանջելու օժտվածության՝ չեզոք սեռի բայերը լինում են կա՛մ միարժույթ, կա՛մ երկարժույթ: Երկաժույթ բայերի պահանջած երկու խնդիրները մի դեպքում արտահայտվում են երկու տարբեր հոլովներով, մյուս դեպքում՝ երկու տարբեր կապական կառույցներով, իսկ երրորդ դեպքում՝ մի հոլովաձևով և մի կապական կառույցով:
The purpose of this article is to study the valency of intransitive verbs in Modern Armenian. The main objectives of the research are: a) to identify the intransitive verbs of the modern Armenian language, b) to classify them in terms of objective valency, c) to identify the features of compatibility of monovalent intransitive verbs with objective valency. The work was carried out using descriptive, analytical, comparative and statistical methods. Intransitive verbs of the Modern Armenian language are characterized by all manifestations of valency: subjective valency, predicative valency, valency in terms of acceptance of direct address and adverbial modifiers. Intransitive verbs representing different semantic groups are distinguished from the point of view of objective valency. Most of these verbs have objective valency. Some take object, but not by means of strong government, others do not have object valency at all. Intransitive verbs require object through both direct and indirect government. Among phrases with direct government, the most common are verbs that require an object in the dative case, which is due to the semantic diversity of the latter. From the point of view of their ability to accept the object through strong government, intransitive verbs are univalent and bivalent. The two objects that bivalent verbs require can be expressed in one case with two different cases, in another with two different prepositional constructions, and in the third case with one case form and one prepositional construction.Целью данной статьи является изучение валентности непереходных глаголов в современном армянском языке. Нашими основными задачами являются: а) выделить непереходные глаголы современного армянского языка, б) классифицировать их с точки зрения объектной валентности, в) выявить особенности сочетаемости одновалентных непереходных глаголов с объектной валентностью. Работа выполнена с использованием описательного, аналитического, сравнительного и статистического методов. Для непереходных глаголов современного армянского языка характерны все проявления валентности: субъектной валентности, предикативной валентности, валентности с точки зрения принятия обращения и обстоятельства. Непереходные глаголы, представляющие разные семантические группы, выделяются с точки зрения объектной валентности. Большинство этих глаголов обладают объектной валентностью. Некоторые принимают дополнение, но это не обусловлено сильным управлением, а некоторые вообще лишены объектной валентности. Непереходные глаголы требуют дополнения как посредством прямого, так и косвенного управления. Среди словосочетаний с прямым управлением наиболее часто встречаются глаголы, требующие дополнения в дательном падеже, что обусловлено семантическим разнообразием дательного падежа. С точки зрения способности принимать дополнение путем сильного управления, непереходные глаголы бывают одновалентными и двухвалентными. Два дополнения, которые требуют двухвалентные глаголы, могут быть выражены в одном случае двумя разными падежами, в другом ‒ двумя разными предложными конструкциями, а в третьем – одной падежной формой и одной предложной конструкцией.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ԱԵԳՄՄ հրատ. ; «ԱՐՑԱԽ» հրատ.

Format:

pdf

Extent:

էջ 146-156

Identifier:

oai:arar.sci.am:332015