Publication Details:

«Արցախի երիտասարդ գիտնականների և մասնագետների միավորում» (ԱԵԳՄՄ) հասարակական կազմակերպության «Գիտական Արցախ» պարբերականն ընդգրկված է ՀՀ ԲՈԿ-ի կողմից հաստատված «Ատենախոսությունների հիմնական արդյունքների և դրույթների հրատարակման համար ընդունելի գիտական հրատարակությունների» ցանկում: Պարբերականը, որի հիմնադիրը Երևանի պետական համալսարանն է, լույս է տեսնում տարեկան առնվազն 2 անգամ (2020 թվականից՝ տարեկան 4 անգամ):

Journal or Publication Title:

Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах

Date of publication:

2018-

Number:

3 (14)

ISSN:

2579-2652 ; e-2738-2672

Official URL:

www.artsakhlib.am

Additional Information:

Khachikyan Armen, Хачикян Армен

Other title:

Demographic Challenges in the Context of RA and Artsakh Defense Capabilities ; Демографические вызовы в контексте обороноспособности РА и Арцаха

Abstract:

2020թ․ պատերազմը ոչ միայն զգալի կորուստներ պատճառեց Արցախին և ՀՀ-ին, այլև ստիպեց վերաիմաստավորել ռազմավարական առաջնահերթությունները։ Սույն հոդվածի խնդրո առարկա են ժողովրդագրական հիմնախնդիրներն Արցախի և Հայաստանի պաշտպանական հնարավորությունների համատեքստում։ Վերլուծության մեթոդական հիմք են հանդիսացել պաշտոնական վիճակագրական տվյալները, սոցիոլոգիական հետազոտությունների արդյունքները, պաշտոնատար անձանց հրապարակումները։ Քննության են առնվում Հայաստանի, Արցախի և Ադրբեջանի Հանրապե-տությունների ժողովրդագրական վիճակի վերաբերյալ տվյալները պատերազմի հետևանքների պայմաններում, ինչպես նաև Հայկական բանակի և թիրախայինհամեմատելի երկրների մոբիլիզացիոն հնարավորությունները, զինծառայության նկատմամբ վերաբերմունքն ու վարկանիշը: Ադրբեջանում 2054 տարեկան տղամարդկանց թվաքանակը շուրջ 3.6 անգամ գերազանցում է հայկական երկու հանրապետությունների համապատասխան թվաքանակին։ Ըստ միջազգային ինդեքսավորման տվյալների՝ պատերազմի պայմաններում Հայաստանի մշտական բնակչության 8.7%ն ընդգրկվում է մոբիլիզացիոն ռեսուրում, մինչդեռ Ադրբեջանի դեպքում ցուցանիշը 4.6% է: Մոբիլիզացիոն ռեսուրսի ձևավորման հարցում, այդ թվում՝ կամավորության սկզբունքով բանակը համալրելիս որոշիչ է զինծառայության նկատմամբ վերաբերմունքը, որը ձևավորում է մոբիլիզացիայի մասնակցության նկատմամբ մոտիվացիան։ Հայկական բանակի վարկանիշը զգալի անկում է ապրել, ինչը անխուսափելիորեն բացասաբար է ազդելու պաշտպանական մարտահրավերներին դիմագրավելու հարցում, մոտ 35%ով նվազել է բանակի նկատամբ դրական գնահատականը։ Այսպիսով՝ անհրաժեշտ է ռազմավարական և օպերատիվ մակարդակներում հստակեցնել և սահմանել մեր երկրի անվտանգության ապահովման և պաշտպանության իրականացման մոդելը, որի հիման վրա կձևավորվեն սահմանագծի պաշտպանության ապահովման համակարգն ու գործողությունները։
2020 The 44-day war not only caused significant losses and damages to the republics of Artsakh and Armenia, but also forced to rethink and reformulate the strategic directions and priorities of all spheres. The subject of this article are the demographic problems in the context of the defense capabilities of Artsakh and Armenia. The basis for the method of demographic data analysis is official statistical data, results of sociological research, publications of officials and state bodies, etc. The article examines the data on the demographic situation of the republics of Armenia, Artsakh and Azerbaijan and their analysis in the conditions of the consequences of the 44-day war, as well as the mobilization capabilities of the Armenian army and targeted-comparable countries, the attitude and rating towards military service. The number of men aged 20-54 in Azerbaijan is about 3.6 times higher than the corresponding number of the two Armenian republics. According to international indexing data, 8.7% of the permanent population of Armenia is included in the mobilization resource, while in the case of Azerbaijan, this indicator is 4.6%. The attitude towards the military service, the evaluation and ranking of the army, which ultimately form the motivation to participate in the mobilization in war conditions, are decisive for the formation of the mobilization resource, including the recruitment of the army on the principle of volunteerism. The rating of the Armenian army has experienced a significant decline, which inevitably has a negative impact on coping with defense challenges, and the number of Armenians who give a positive assessment of the army has decreased by about 35%. Thus, it is necessary to clarify and define the model of implementation of security and protection of our country at the strategic and operational levels, on the basis of which the border protection system and actions will be formed.
44-х дневная война 2020 года не только нанесла значительные потери и ущерб республикам Арцах и Армения, но и заставила переосмыслить и переформулировать стратегические направления и приоритеты всех сфер их функционирования. Предметом данной статьи являются демографические проблемы в контексте обороноспособности Арцаха и Армении. В основу метода анализа демографических данных положены официальные статистические данные, результаты социологических исследований, публикации официальных лиц и государственных органов и т.п. В статье рассматриваются данные о демографическом положении республик Армения, Арцах и Азербайджан и их анализ в условиях последствий 44-дневной войны, а также мобилизационные возможности армянской армии и целенаправленно-сопоставимых стран, отношение и рейтинг к службе в армии. Количество мужчин в возрасте 20-54 лет в Азербайджане примерно в 3,6 раза превышает соответствующее количество в двух армянских республиках. По данным международной индексации, в мобилизационный ресурс включено 9,3% постоянного населения Армении, в то время как в случае Азербайджана этот показатель составляет 4,6%. Отношение к воинской службе, оценка и ранжирование армии, формирующие в конечном итоге мотивацию к участию в мобилизации в условиях войны, являются определяющими для формирования мобилизационного ресурса, в том числе комплектования армии по принципу добровольчества. Рейтинг армянской армии значительно снизился, что неизбежно негативно сказывается на решении оборонных задач, а число армян, дающих положительную оценку армии, уменьшилось примерно на 35%. Таким образом, необходимо уточнить и определить модель реализации безопасности и защиты нашей страны на стратегическом и оперативном уровнях, на основе которой будут формироваться система и действия по охране границы.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ԱԵԳՄՄ հրատ. ; «ԱՐՑԱԽ» հրատ.

Format:

pdf

Extent:

էջ 20-34

Other physical description:

գծ. ; աղս․

Identifier:

oai:arar.sci.am:332005