Publication Details:
Journal or Publication Title:
Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах
Date of publication:
Number:
ISSN:
Official URL:
www.artsakhlib.am
Additional Information:
Altunyan Katerina, Алтунян Катерина
Title:
Պետության զարգացման հնարավորությունների և էլիտայի որակի չափման գլոբալ ցուցիչը
Other title:
Global Index for Measuring State Development Opportunities and Elite Quality ; Глобальный индекс для измерения возможностей развития государства и качества элиты
Creator:
Subject:
Քաղաքագիտություն ; Միջազգային հարաբերություններ
Uncontrolled Keywords:
էլիտայի որակի գլոբալ ցուցիչ (ինդեքս) ; պետություն ; արդիականացում ; արժեք ; արժեք ստեղծելու բարոմետր ; քաղաքատնտեսություն ; հանրային (պետական) կառավարում ; որակյալ էլիտա ; պետությունների վարկանշային սանդղակ ; ինստիտուտներ
Abstract:
Սույն հոդվածի նպատակն է ուսումնասիրել ու համակողմանիորեն ներկայացնել քաղաքագիտական խոսույթում ներդրված գլոբալ նոր ֆենոմենը, որը կոչվում է էլիտայի որակի ցուցիչ (ինդեքս): Հաշվի առնելով, որ պետության զարգացման հնարավորությունները գնահատելու գլոբալ ցուցիչը ոչ պատահականորեն ներկայացվեց համավարակով համակված աշխարհին, կարծում ենք, որ այն ազդարարեց որոշակի նոր իրողությունների մասին: Ուսումնասիրությունը թույլ է տալիս պնդելու, որ համավարակն ու աշխարհաքաղաքական ցնցումները, գլոբալ մարտահրավերներին դիմակայելու նպատակով ազդարարում են նոր որակի էլիտաների ձևավորման անհրաժեշտության մասին: Ըստ այդմ, սույն գիտական վերլուծության առանցքում դրված խնդիրն է էլիտայի տիպերի ու դրանց դերի վերաարժևորման, ինչպես նաև էլիտայի գործունակության մոդելի փոփոխության ուսումնասիրությունը պետության քաղաքատնտեսական չափումների համատեքստում: Հավելենք նաև, որ հոդվածում գիտական ապարատի միջոցով ու մեթոդաբանական գործիքակազմով փորձ է արվել բացատրել էլիտայի որակի գլոբալ ցուցիչը՝ հիմնվելով պետությունների վարկանշային սանդղակի տարբեր առանցքների վրա: Ուսումնասիրությունը կատարվել է 2020 թվականից հրապարակվող էլիտայի որակի գլոբալ ցուցիչի ամենամյա զեկույցներում ամփոփված տվյալների, պետության ներուժը և էլիտայի որակական հատկանիշները համադրող բազմաշերտ չափանիշների հենքի վրա: Կատարված ուսումնասիրության արդյունքում հիմնավորվել է, որ պետության զարգացման հնարավորություններն ընդլայնելու նպատակով ձևավորվող էլիտաները գործում են արժեքներ ստեղծելու, արդյունահանելու և բաշխելու մոդելով, ինչը դրանց ռազմավարական նշանակություն է տալիս:
The purpose of the article is to study the new global phenomenon called the elite quality indicator (index). The global index for assessing the state's development opportunities was not accidentally presented to the world overwhelmed by the pandemic. The current study allows us to claim that the pandemic and geopolitical upheavals are signals of necesity to form new quality elite in order to face global challenges. Accordingly, the main task of this scientific analysis is the re-evaluation of elite types and its role, as well as the study of the change of the elite's performance (functionality) model in the context of the political and economic dimensions of the state. Additionally, an attempt was made to explain the global quality indicator of the elite based on different axes of the rating scale of the states using scientific apparatus and methodological tools. The study was carried out on the basis of the data summarized in the annual reports of the global elite quality index published since 2020 and multi-layered criteria combining the potential of the state and the quality characteristics of the elite. Based on the results of conducted study, it is concluded that the elites are forming in order to expand the state's development opportunities within the model of creating, extracting and distributing values, which gives them strategic importance.
Цель данной статьи ‒ изучить и всесторонне представить новое глобальное явление, которое получило название показателя (индекса) качества элиты. Учитывая, что глобальный индикатор оценки возможностей развития государства не случайно был представлен миру во время пандемии, полагаем, что он сигнализировал о неких новых реалиях. Исследование позволяет утверждать, что пандемия и геополитические потрясения сигнализируют о необходимости формирования элит нового качества для противостояния глобальным вызовам. Соответственно, основной задачей данного научного анализа является переоценка типов элиты и ее роли, а также изучение изменения модели производительности (функциональности) элиты в контексте политического и экономического измерений государства. В статье предпринята также попытка объяснить глобальный показатель качества элиты на основе разных осей рейтинговой шкалы государств с использованием научного аппарата и методологического инструментария. Исследование проведено на основе данных, обобщающих ежегодные отчеты глобального индекса качества элиты, публикуемых с 2020 г., на основе критериев, объединяющих потенциал государства и качественные характеристики элит. По результатам проведенного исследования делается вывод, что элиты формируются с целью расширения возможностей развития государства в рамках модели создания, извлечения и распределения ценностей, что придает им стратегическое значение.
Place of publishing:
Երևան