Publication Details:

«Արցախի երիտասարդ գիտնականների և մասնագետների միավորում» (ԱԵԳՄՄ) հասարակական կազմակերպության «Գիտական Արցախ» պարբերականն ընդգրկված է ՀՀ ԲՈԿ-ի կողմից հաստատված «Ատենախոսությունների հիմնական արդյունքների և դրույթների հրատարակման համար ընդունելի գիտական հրատարակությունների» ցանկում: Պարբերականը, որի հիմնադիրը Երևանի պետական համալսարանն է, լույս է տեսնում տարեկան առնվազն 2 անգամ (2020 թվականից՝ տարեկան 4 անգամ):

Journal or Publication Title:

Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах

Date of publication:

2019

Number:

1 (2)

ISSN:

2579-2652 ; e-2738-2672

Official URL:

www.artsakhlib.am

Additional Information:

Շալյուտին Բորիս, Shalyutin Boris

Other title:

Բարձրագույն կապիկների իրավունքի որոշ նախատիպերի մասին ; On Some Prototypes of Law in the World of Great Apes

Abstract:

Целью статьи является систематизация и анализ под углом зрения проблемы правогенеза достижений приматологической революции. Задачами статьи являются представление наиболее существенных с точки зрения проблемы происхождения права достижений имевшей место в последние полстолетия приматологической революции, выявление прообразов и предпосылок правового регулирования поведения в сообществах ближайших к человеку обезьян – шимпанзе обыкновенного и бонобо, а также их сопоставление с правовым регулированием в человеческих обществах Основные выводы статьи состоят в том, что взаимное поведение высших обезьян содержит значительный комплекс проявлений, которые следует рассматривать в качестве прообразов права (разрешения конфликтов, наличие норм, в том числе принудительных, сопряженных с наказанием за их нарушение, признание собственности, система эквивалентных обменов предметами и услугами, «закон талиона», принцип справедливости), однако совокупность этих прообразов не обладает рядом существенных характеристик, без которых она не может быть признана правом.
Հոդվածի նպատակը պրիմատոլոգիական հեղափոխության նվաճումների համակարգումն ու վերլուծությունն է իրավագենեզի խնդրի տեսանկյունից: Հոդվածի խնդիրներն են իրավունքի ծագման խնդրի տեսանկյունից պրիմատոլոգիական հեղափոխության վերջին կես տարվա ընթացքում տեղի ունեցած առավել էական նվաճումների ներկայացումը, մարդուն առավել մերձակա սովորական ու բոնոբո կապիկների հանրակցություններում վարքագծի իրավական կարգավորման նախատիպերի ու նախադրյալների բացահայտումը, ինչպես նաև մարդկային հասարակության մեջ դրանց համադրումը իրավական կարգավորման հետ: Հոդվածի հիմնական եզրակացություններն են` բարձրագույն կապիկների փոխադարձ վարքագիծը պարունակում է դրսևորումների զգալի համալիր, որոնք պետք է դիտվեն որպես իրավունքի նախատիպեր (հակամարտությունների կարգավորում, նորմերի առկայություն, այդ թվում՝ հարկադիր, դրանց խախտման համար պատժի հետ կապված, սեփականության ճանաչում, առարկաների եւ ծառայությունների համարժեք փոխանակման համակարգ, «թալիոնի օրենք», արդարության սկզբունք), սակայն այդ նախատիպերի ամբողջությունը չունի մի շարք էական հատկանիշներ, որոնց առկայությունը պարտադիր է այն իրավունքի կողմից ճանաչելու համար:
The aim of the article is to systematize and analyze the achievements of the primatological revolution from the point of view of the problem of the of genesis of law . The objectives of the article are to present the most significant from the point of view of the origin of law achievements of the primatological revolution that took place in the last half century, to identify the prototypes and prerequisites of legal regulation of behavior in the communities of apes closest to humans - chimpanzees and bonobos, and to compare them with legal regulation in human societies. The main conclusions of the article are that the mutual behavior of the great apes contains a significant set of manifestations that should be considered as prototypes of law (conflict resolution, the existence of norms, including coercive, involving punishment for their violation, recognition of property, a system of equivalent exchanges of objects and services, the ―law of talion‖, the principle of justice), but the totality of these prototypes is not possessed of a number of essential characteristics, without which it cannot be recognized as a law.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ԱԵԳՄՄ հրատ.

Format:

pdf

Extent:

էջ 27-44

Identifier:

oai:arar.sci.am:267627