Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах
www.artsakhlib.am
Galstyan Khachik, Галстян Хачик
The Great Dream of Small Nation: The Artsakh Movement in the Context of Armenians Identification Ontology ; Большая мечта малой нации: Арцахское движение в контексте онтологии идентичности армянского народа
Հայ ժողովրդի նորագույն պատմության ամենալուսավոր, հայի հավաքական անպարտելի կերպարի հիշատակության արժանի էջերից է Արցախյան շարժումը, որը, վերաճելով ազգային ազատագրական պայքարի, վերստին ապացուցեց այս արևի տակ հայ ժողովրդի՝ իր հայրենիքում ազատ ու անկախ ապրելու անխախտ իրավունքը: 88-ի ազգային-ազատագրական զարթոնքը, խորհրդային ու ադրբեջանական իշխանությունների դեմ մղվող անհավասար գոյակռիվը, ազգային համերաշխությունն ու համախմբվածությունը հանգեցրեցին Արցախի ազատա-գըրմանն ու հայրենիքի այդ հատվածում անկախ պետականության հռչակմանը: Այս առումով անժխտելի է շարժման նշանակությունը հայկական երկու հանրապետությունների հռչակման ու կայացման գործում: Միաժամանակ պետք է ընդգծել, որ Արցախյան շարժման ներուժն ու նրա ազդեցությունը հայոց ինքնության գոյաբանության համատեքստում ոչ բավարար չափով է ուսումնասիրված: Իրականում Արցախյան շարժման ընդերքում շատ ավելի խորքային ծալքեր կան, որոնք շոշափում են հայության ինչպես անցյալ-ներկայի, այնպես էլ ապագային միտված արժեքային, գաղափարա-քաղաքական ու հոգևոր-մշակութային հիմքերը: Հոդվածում Արցախյան շարժումը դիտարկվում է պասիոնարության տեսության լույսի ներքո, ինչպես նաև առաջ է քաշվում արարիզմի գաղափարա-խոսությունը՝ որպես արդի հասարակական-քաղաքական փոխակերպումների համատեքստում հայոց ինքնության գոյաբանության նոր բանաձև:
One of the brightest pages of modern history of Armenian nation is the Artsakh movement, which once again proved our right to live free and independent in our homeland. The 88th National Liberation Movement, the unequal bottle for self-preservation against the Soviet and Azeri authorities, national solidarity and unity led to the liberation of Artsakh and the proclamation of an independent state in that part of the motherland. In this sense, the importance of the Artsakhmovement in the proclamation and establishment of the two Armenian states is undeniable. But on the other hand it should be emphasized that the potential and influence of the Artsakh movement have not been studied sufficiently in the context of the ontology of Armenians identity. The Artsakh Movement has much deeper stratum that touches on both the past and the future of the Armenian people, as well as the ideological, political and spiritual basises. In the article, the author considers the Artsakh movement in the light of the theory of passionary and proposes the ideology of ararism as a new formula for the ontology of the identity of the Armenian people in the context of contemporary socio-political transformations.
Одной из самых ярких страниц современной истории армянского народа является Арцахское движение, которое в очередной раз доказало право армян жить свободной и независимой жизнью на своей родине. Национально-освободительное движение 88-ых годов XX столетия, неравная борьба против советской и азербайджанской властей, национальная солидарность и единство привели к освобождению Арцаха и провозглашению независимого государства на этой части родины. Важность Арцахского движения в провозглашении и создании двух армянских государств неоспорима. Но, с другой стороны, следует подчеркнуть, что потенциал и влияние Арцахского движения недостаточно изучены в контексте онтологии идентичности армянства. Арцахское движение имеет гораздо более глубокие слои, затрагивающие идеологические, политические и духовные основы армянского народа. В статье автор рассматривает Арцахское движение в свете теории пассионарности и предлагает идеологию "араризма" как новую формулу онтологии идентичности армянского народа в контексте современных социально-политических трансформаций.
Երևան
oai:arar.sci.am:267651
May 23, 2023
Feb 24, 2021
76
https://arar.sci.am/publication/291521
Հրատարակության անուն | Ամսաթիվ |
---|---|
Գալստյան, Խաչիկ, Փոքր ժողովրդի մեծ երազանքը. Արցախյան շարժումը հայոց ինքնության գոյաբանության համատեքստում | May 23, 2023 |
Ռաբէ Հայր Գաբրիէլ Այվազովսկի (հիմնադիր 1843-1848) Հայր Ղեւոնդ Ալիշան (1848-1851) Հայր Օքսենտիոս Գուրգէնեան (1852-1853) Հայր Գրիգոր Ճելալեան (1854-1856, 1858-1861, 1863-1866) Հայր Անտոն Սիոնեան (1861-1862) Հայր Աթանագինէս Գաբթանեան (1867-1870) Հայր Յակոբոս Իսավերտենց (1871-1872) Հայր Կոմիտաս Իսկէնտէրեան (1873-1875) Հայր Արսէն Սուքրեան (1875-1876) Հայր Արիստակէս Քասքանտիլեան (1879-1882) Հայր Աթանաս Տիրոյեան (1883-1888, 1906-Օգոստոս) Հայր Յովհաննէս Թորոսեան (1889, 1896-1898) Հայր Թովմաս Էֆտեան (1890-1892) Հայր Եսայի Տայեցի (1893-1896) Հայր Ստեփանոս Սարեան (1898-1899) Հայր Սիմոն Երեմեան (1899-1905) Հայր Դաւիթ Նազարէթեան (1905) Հայր Աթանաս Տիրոյեան (1906) Հայր Կարապետ Տէր-Սահակեան (1906-1907) Հայր Ներսէս Տիրացուեան (1908-1909) Հայր Մկրտիչ Պոտուրեան (1908) Հայր Վարդան Հացունի (1909) Հայր Ներսէս Անդրիկեան (1910-1912) Հայր Յովհան Աւգերեան (1912-1915) Հայր Ներսէս Տիրացուեան (1916-1919) Հայր Ղեւոնդ Տայեան (1918, 1921-1927) Հայր Գաբրիէլ Նահապետեան (1919-1920) Հայր Քերոբէ Չրաքեան (1920-1921) Հայր Կիւրեղ Քիպարեան (1927-1929) Հայր Վահան Յովհաննէսեան (1929-1930) Հայր Եղիա Փէչիկեան (1930-1939, 1952-1953) Հայր Եսայի Գռուզեան (1939-1942) Հայր Մեսրոպ Ճանաշեան (1942-1952, 1954-1956, 1971-1973) Հայր Ներսէս Տէր-Ներսէսեան (1957-1964, 1974-1979) Հայր Եփրեմ Տէր-Ղազարեան (1965-1967) Հայր Գաբրիէլ Սահակեան (1968-1970) Հայր Լեւոն Զէքիեան (1980-1984) Հայր Սահակ Ճեմճեմեան (1985-1992) Հայր Տաճատ Եարտըմեան (1993-1995) Հայր Յարութիւն Պզտիկեան (1996-1999) Հայր Սերոբ Չամուրլեան (2017-)
Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)