Հրապարակման մանրամասներ:

«Բանբեր Մատենադարանի» միջնադարագիտական, հայագիտական, ձեռագրագիտական հանդեսը լույս է տեսնում Մատենադարանի հիմնադրումից ի վեր: Հանդեսի առաջին երկու համարները լույս են տեսել 1941 և 1950 թվականներին և կոչվել «Գիտական նյութերի ժողովածու»: Այս ժողովածուներում հավաքված էին նախորդիվ Մատենադարանում տեղի ունեցած գիտաժողովների նյութերը:1956 թվականին հրատարակված երրորդ համարից սկսած՝ հանդեսը կրում է այսօրվա անվանումն ու ընդգրկում միջնադարյան մշակույթի տարբեր ոլորտների առնչվող բազմաբնույթ ուսումնասիրություններ, բնագրերի հրապարակումներ և այլն:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Բանբեր Մատենադարանի=Bulletin of Matenadaran= Вестник Матенадарана

Հրապարակման ամսաթիւ:

2021

Համար:

31

ISSN:

1829-054X

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

Неагу Давид, Նեագու Դավիթ

Այլ վերնագիր:

Гетум I между Монгольской Империей и Святым Престолом ; Հեթում Ա.-ը մոնղոլական կայսրության և Սուրբ Աթոռի միջև

Համատեղ հեղինակները:

Մատենադարան. Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտ

Ծածկոյթ:

210-230

Ամփոփում:

1241 թ. մոնղոլները ներխուժեցին Կենտրոնական Եվրոպա։ Մեկ տարի անց, մտնելով Սելջուկների իշխանության տակ եղած գավառները, սկսեցին գրավել տարբեր քաղաքներ նաև Հայաստանում։ Հեթում Ա.-ը պետք է որոշեր՝ կռվե՞լ նրանց դեմ, թե՞ հնազանդվել մեծ խանի իշխանությանը: Գիտենք, որ նա փրկեց հայկական թագավորությունը՝ ընդունելով մոնղոլական գերիշխանությունը։ Այնուամենայնիվ, 1243 թ. սելջուկների պարտությունը և այն անորոշությունները, որոնք առաջ եկան հայկական թագավորության համար, Հեթումին ստիպեցին կրկին որոնել Հռոմի պապի աջակցությունը։ 1251 թ. Սսում հրավիրված հոգևորական ժողովում ընդունվեց «և որդւոյ» (filioque) հավելումը հավատո հանգանակում, ինչը նշանակում էր զիջում Սուրբ Աթոռին և, ամենայն հավանականությամբ, պետք է ծառայեր որոշակի քաղաքական նպատակների։ Տասը տարի անց՝ 1259-1260 թթ., Հեթում Ա.-ը մասնակցեց մոնղոլների՝ Ասորիք ներխուժմանը, որից հետո Հայոց թագավորն ու կաթողիկոսը որոշեցին, որ պապական աջակցությունն այլևս անհրաժեշտ չէ։
В 1241 г. монголы вторглись в Центральную Европу. Через год они стали нападать на находящиеся во власти сельджуков провинции и занимать города также в Армении. Гетум I оказался перед дилеммой: либо сразиться с ними, либо покориться власти великого хана. Известно, что он спас армянское царство, признав суверенитет монголов. Тем не менее поражение сельджуков в 1243 г. и возникшая для армянского царства неопределенность заставили Гетума вновь искать заступничества Римского Папы. В 1251 году церковный собор в Сисе принял дополнение “и от Сына” (filioque) в символе веры, что было уступкой Святому престолу, по всей вероятности, с политической целью. Через десять лет, в 1259-1260 гг., Гетум I принял участие во вторжении монголов в Сирию, после чего армянские царь и католикос решили, что заступничество Папы более не нужно.

Հրատարակութեան վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

Մատենադարան

Ձեւաչափ:

pdf

Նոյնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:361276

Լեզու:

en

Գլխաւոր նշումը:

Proceedings Of The 6th International Conference Of Young Researchers Dedicated To The 100th Anniversary Of Gevorg Abgaryan (November 26-28, 2020)

Թուայնացում:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Բնօրինակին գտնուելու վայրը:

Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարան