Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Խ․ Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան․ Հայագիտական հանդես

Հրապարակման ամսաթիւ:

2022

Համար:

1 (55)

ISSN:

1829-0531

Պաշտոնական URL:

կապին հետեւելուն համար սեղմէ հոս

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

Гюрджинян Давид, Gyurjinyan David

Այլ վերնագիր:

Об одной своеобразной группе армянских названий языков ; About a unique group of language names in Armenian

Համատեղ հեղինակները:

Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան

Ծածկոյթ:

31-55

Ամփոփում:

Հոդվածում ուսումնասիրվող լեզվանունները հիմնականում դիպվածային և պոտենցիալ բառեր են, ինչպես նաև նորակազմություններ, որոնք կազմվել են հայերենի բառակազմական օրինաչափությունների համաձայն։ Այդ բառերի գործածության ժամանակ երբեմն հարց է առաջանում՝ արդյոք դրանք իրակա՞ն լեզուների անուններ են։ Գրենլանդերեն, լյուքսեմբուրգերեն, մալդիվերեն, մալթայերեն, մարշալերեն լեզվանունները պաշտոնական լեզվի կարգավիճակ ունեցող լեզուներ են անվանում և ներառված են հայերեն լեզվանունների գիտական անվանացանկում։ Մի շարք լեզվանուններ ոչ պաշտոնական են։ Դրանք կենդանի լեզուների այլերկրյա տարբերակների անուններ են, ինչպես՝ ԱՄՆ-ի և Ավստրալիայի անգլերենը՝ ամերիկերեն, ավստրալերեն, բրազիլական պորտուգալերենը՝ բրազիլերեն, կանադական (Քվեբեկի) ֆրանսերենը՝ կանադերեն, ավստրիական գերմաներենը՝ ավստրիերեն, սուդանական արաբերենը՝ սուդաներեն և այլն Եգիպտերեն, կիպր(ոս)երեն, մեքսիկերեն, սիրիերեն լեզվանունները ճիշտ են որպես մեռած լեզուների նշանակիչներ, բայց սխալ՝ որպես ժամանակակից պետությունների կամ նրանց հիմնական բնակչության լեզուների անուններ։
Армянские названия языков, исследуемые в статье, в основном окказиональные и потенциальные слова, а также новообразования, которые составлены по словообразовательным моделям армянского языка, но при их употреблении иногда возникает вопросֈ являются ли они названиями реальных языков или нет? Названия գրենլանդերեն «гренландский язык» и լյուքսեմբուրգերեն «люксембургский язык», մալդիվերեն «мальдивский язык», մալթայերեն «мальтийский язык» и մարշալերեն «маршальский язык» обозначают языки, имеющие статус официального и включены в перечень научных названий языков армянского языка. Ряд названий неофициальные. Это названия вариантов живых языков: ամերիկերեն – американский вариант английского языка, ավստրալերեն - австралийский вариант английского языка, բրազիլերեն – бразильский вариант португальского языка, ավստրիերեն - австрийский вариант немецкого языка, կանադերեն – канадский вариант французского языка (Квебека), սուդաներեն - суданский вариант арабского языка и т.д. Названия եգիպտերեն «египетский язык», կիպր(ոս)երեն «язык Кипра», մեքսիկերեն «мексиканский язык», սիրիերեն «сирийский язык» верны как знаки мертвых языков, однако ошибочны как названия официальных языков современных государств или их основного населения.
The Armenian names of the languages mentioned in this article are mainly occasional and potential words, as well as new formations (innovations), compiled according to the word-formation models of the Armenian language. While using these words sometimes a question arises: are these names of real languages or not? Names գրենլանդերեն ―Greenlandic‖, լյուքսեմբուրգերեն ―Luxembourgish‖, մալդիվերեն ―Maldivian‖, մալթայերեն ―Maltese‖, մարշալերեն ―Marshallese‖ mean languages that have official language status and are included in the list of scientific names of the languages of the Armenian language. Many language names are unofficial. Those are the names of the versions of the living (modern) languages. For example, ամերիկերեն ―American English‖, ավստրալերեն ―Australian English‖, the Brazilian version of Portuguese: բրազիլերեն ―Brazilian‖, կանադերեն ―Canadian‖: the Canadian French (Quebecois), the Austrian version of the German language: ավստրիերեն ―Austrian‖, the Sudanese Arabic: սուդաներեն ―Sudanese‖ and others. Language names such as եգիպտերեն ―Egyptian language‖, կիպր(ոս)երեն ―the language of ―Cyprus‖, մեքսիկերեն ―Mexican language‖ and սիրիերեն ―Syrian language‖ are appropriate for dead languages, but wrong as names of official languages of some modern countries or their main populations.

Հրատարակութեան վայրը:

Երևան

Ձեւաչափ:

pdf

Նոյնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:361642

Թուայնացում:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան