Անիի Մայր տաճարի շինարարական արձանագրության կարծեցյալ հիջրայի թվականի մասին

Մաթևոսյան, Կարեն

Ներբեռնել

Վերնագիր: Անիի Մայր տաճարի շինարարական արձանագրության կարծեցյալ հիջրայի թվականի մասին

Համար:

ISSN:

1829-054X

Լրացուցիչ տեղեկություն:

Матевосян Карен, Mathevosyan Karen

Այլ վերնագիր:

О мнимой датe от Хиджры в строительной надписи собора в Ани ; On The Supposed Hijra Date in the Building Inscription of the Ani Cathedral

Համատեղ հեղինակները:

Մատենադարան. Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտ

Ծածկույթ:

23-40

Ամփոփում:

The majestic Cathedral of Ani was the most famous church in the medieval capital of Armenia. It was founded by King Smbat II Bagratuni (reigned in 977-989) but because of his death it remained incomplete. The construction was finished by the wife of his brother Gagik I (reigned in 989-1017), Queen Katranide, in 1001. The builder’s inscription of the church was carved on behalf of the queen and Catholicos Sargis (990-1019). Different dating systems have been used at the beginning and the end of the inscription. The inscription begins as follows: “In Armenian 450 and Roman 219, Beniamin writes ...” Since the word combination “Beniamin writes” is carved in ligatures, some researchers (N. Akinyan, A. Abrahamyan, S. Avagyan et al.) interpreted it as a Hijra year. This was supported by the fact that part of the name Beniamin – “amin” in Armenian means “in the year.” Meanwhile, back in the 1920s, K. Basmajyan, who studied the Ani inscriptions, correctly deciphered the ligatures as “Beniamin”. A number of scholars agree with him (A. Manucharyan, P. Muradyan, G. Sargsyan et al.). In this article, the author further substantiates this point of view by stating that despite the existing relations between the Armenian kings and the Arabs, at that time the calendar was exclusively under the jurisdiction of the church. Therefore, the use of the Islamic calendar in the Cathedral of Ani was impossible, especially because in the entire Armenian epigraphy there is not a single such case. At the end of the inscription, it is mentioned that this “colophon” (յիշատակարան) was written in 1011 by Benē. Two assumptions are possible here: either Beniamin and Benē are one and the same person or they are different people (which seems more likely). The first wrote the text of the inscription in 1001, and the second carved it on the wall in 1011. This explains the presence of two dates in the inscription.
Величественный Анийский собор – самая известная церковь столицы средневековой Армении. Он был заложен царем Смбатом II Багратуни (977-989), но из-за его смерти остался незавершенным. Строительство завершила жена его брата Гагика I (989-1017), царица Катраниде, в 1001 году. Строительная надпись церкви составлена от имени царицы и католикоса Саргиса (990- 1019). Она привлекала внимание многих ученых. В начале и в конце надписи использованы разные системы летосчисления. Надпись начинается со следующих слов: “В лето 450 армянское, 219 ромейское, Бениамин пишет...”. Слова “Бениамин (Вениамин) пишет” высечены в виде лигатуры, из-за чего некоторые исследователи (Н. Акиняан, А. Абраамян, С. Авагян и др.) интерпретировали их как дату от Хиджры. Этому способствовало то, что часть имени Бениамин – “амин” на армянском означает “в году”. Между тем, еще в 1920-х годах исследователь анийских надписей К. Басмаджян правильно расшифровал лигатуры, прочтя их как имя “Бениамин”. С этим согласен ряд ученых (А. Манучарян, П. Мурадян, Г. Саргсян и др.). В настоящей статье автор дополнительно обосновывает эту точку зрения тем, что, несмотря на связи армянских царей с арабами, календарь в те времена находился исключительно в ведении Церкви, что делает невозможным использование мусульманского летосчисления в анийском Соборе, тем более что в богатой армянской эпиграфике нет ни одного аналогичного случая. В конце надписи отмечается, что эта “памятная запись” (յիշատակարան) была написана в 1011 году рукой Бенэ. Здесь возможны два предположения: либо Бениамин и Бенэ – одно и то же лицо, либо разные люди (что более вероятно): первый составил текст надписи в 1001 году, а второй выгравировал его на стене в 1011 году. Именно этим объясняется наличие двух дат в этой надписи.

Հրատարակության վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

Մատենադարան

Ձևաչափ:

pdf

Ֆիզիկական այլ նկարագրություն:

նկ.

Նույնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:361230

Լեզու:

hy ; հայերեն

Թվայնացում:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Բնօրինակի գտնվելու վայրը:

Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարան

Խորագիր և բանալի բառեր:

Պատմություն Անի Կատրանիդե արձանագրություն եկեղեցի, հետազոտող Բենէ հիջրա

Օբյեկտի հավաքածուներ:

Digital Library > Հոդվածներ

Վերջին անգամ ձևափոխված:

Nov 16, 2023

Մեր գրադարանում է սկսած:

Jul 17, 2023

Օբյեկտի բովանդակության հարվածների քանակ:

Օբյեկտի բոլոր հասանելի տարբերակները:

https://arar.sci.am/publication/390497

Ցույց տուր նկարագրությունը RDF ձևաչափով:

RDF

Ցույց տուր նկարագրությունը OAI-PMH ձևաչափով։

OAI-PMH

Բանբեր Մատենադարանի=Bulletin of Matenadaran= Вестник Матенадарана

Հրատարակության անուն	Ամսաթիվ
Մաթևոսյան, Կարեն, Անիի Մայր տաճարի շինարարական արձանագրության կարծեցյալ հիջրայի թվականի մասին	Nov 16, 2023

Օբյեկտի տեսակ՝

Նման

Երկու նոր գրիչ-հեղինակ Անիի շրջանից

Կարեն Մաթևոսյան

Հոդված

Վիմագրական նշխարներ Արեւմտյան Հայաստանից

Կարեն Մաթևոսյան Խմբ.՝ Առաքել Առաքելյան (1944-1948) Լևոն Կիսիբեկյան (1948-1950) Աշոտ Աբրահամյան (1950-1955) Առաքել Առաքելյան (1955-1956) Արթուն Հատիտյան (1956-1982) Պարգեւ Շահբազյան (1983-1984) Երվանդ Մելքոնյան (1985-1993) Տ. Ասողիկ եպս. Արիստակեսյան (1994-1996) Տ. Բագրատ աբղ. Գալստյան (1996-1998) Մարիամ Վարդանյան (պաշտոնակատար) (1998-1999) Տ. Արշակ աբղ. Խաչատրյան (պաշտոնակատար) (1999) Անդրանիկ Զեյթունյան (2000-2001) Արշակ Մադոյեան (2009-2015) Արսէն Բոբոխեան (2015-2017) Տ. Անդրէաս աբղ. Եզեկեան (պաշտոնակատար) (2017-2018) Գէորգ Մադոյեան (2018-)