Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի տարեգիրք = Komitas museum-institute yearbook

Հրապարակման ամսաթիւ:

2017

Հատոր:

Բ

ISBN:

978–9939–9134–5–2

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

Тагакчян Завен, Tagakchyan Zaven

Այլ վերնագիր:

Народные варианты тагов в музыкальном быту Джавахка ; The Folk Performances of Tałs in the Music Life of Javakhk

Աջակից(ներ):

Պատ. խմբ.՝ Տաթևիկ Շախկուլյան

Ամփոփում:

Անցյալ դարի 20–ականներից մինչ դարավերջ Ջավախքում ձայնագրված 100–ից ավելի հոգևոր երգերից միայն երկուսն են վերաբերում տաղերին: Դրանց ինչ և ինչպիսին լինելը կարևորելով՝ Ե. Տնտեսյանի գրառած օրինակների հետ բանահյուսական տեքստերի, ձայնեղանակների, կառուցվածքային և վանկաչափական կերտվածքների մակարդակներում կատարված համեմատական քննության միջոցով փորձել ենք բացահայտել ժողովրդական կատարումներին բնորոշ հատկությունները: Արդյունքում պարզվել է, որ «Այսօր ձայնն Հայրական» տաղի մեր ձայնագրած երկու տարբերակներն էլ, հավատացյալ պարզ գյուղացիների կողմից կատարված լինելով, իրենց եղանակավորմամբ խիստ տարբեր են տնտեսյանական օրինակներից և մոտ են Ժամագրքի՝ դյուրըմբռնելի ելևէջադարձում ունեցող երգերին: «Քրիստոս փառաց թագավոր» տաղի` բանասաց տ. Մաթևոս քհն. Ղարագյոզյանի կատարումը ևս իր ձայնակարգային կառույցով, եղանակավորմամբ, կառուցվածքային ու վանկաչափական կերտվածքներով էապես տարբերվում է Ե. Տնտեսյանի գրառած օրինակից և մի նոր` հայոց հոգևոր երգերին նույնքան բնորոշ, սակայն յուրօրինակ եղանակավորում ունեցող, բարձրարվեստ օրինակ է:
Из более ста духовных песен, записанных в Джавахке с 1920–х гг. до конца века, к жанру тага (tał) относятся лишь два образца. Посредством сравнительного анализа последних с записанными Е. Тнтесяном одноименными вариантами в плане фольклорного текста, гласов, формообразующего и слогометрического принципов мы попытались выявить характерные особенности данных народных песен. В результате анализа выяснилось, что оба записанных нами варианта тага «Сегодня глас Отеческий», исполненных верующими крестьянами, в плане мелодической структуры значительно отличаются от тнтесяновского варианта и близки к духовным песнопениям, наделенным более простым мелодическим обликом. Вариант тага «Христос – Царь славы», исполненный иереем Матевосом Карагезяном, своим ладовым строением, принципом мелодизации, формообразующими и слогометрическими особенностями также отличается от варианта, записанного Тнтесяном и представляет собой новый (самостоятельный) образец, в одинаковой степени близкий к армянским духовным песням, но, вместе с тем, имеющий весьма самобытный мелодический облик.
Among over a 100 sacred songs collected and transcribed in Javakhk beginning from the 1920s to the end of the century, only two samples refer to the genre of tał. Given their significance, we tried to reveal the typical features of the folk performances through analyzing and comparing them with the classical patterns (as transcribed by Yeghia Tntesian) in the context of their ethnographic texts, modes, the structure and meter in the syllabuses. The results are presented in the article. Being performed by villagers, the two different versions of the Aysor Dzaynn Hairakan (“Today the Voice of the Lord”) are quite different in their melody as compared to the classical pattern and are more similar to the chants of the Book of Hours that have simpler melodies. The Kristos Parats Tagavor (“Christ the King of Glory”), performed by folk singer and priest Matevos Gharagyozyan, also differs from the classical pattern in the sense of its modal structure, melody and the structure and meter in the syllabuses. It preserves the characteristic features of a typical Armenian chant, at the same time appearing as a unique piece

Բովանդակութիւն:

ԳԼՈՒԽ Գ. Երաժշտական ֆոլկլոր
CHAPTER III: Music Folklore

Հրատարակութեան վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

Կոմիտասի թանգարան-ին-տ. հրատ.

Ձեւաչափ:

pdf

Չափեր:

էջ 164-181

Ֆիզիկական այլ նկարագրութիւն:

նոտա

Նոյնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:270747

Գլխաւոր նշումը:

Սույն հատորն անդրադառնում է Կոմիտասին, նրա գործունեությանը, գիտական և ստեղծագործական ժառանգությանը, նրա ժամանակակիցներին։ Նկատի ունենալով Կոմիտասի գիտական հետաքրքրությունները` ժողովածուն ներկայացնում է նաև հայ երաժշտական ֆոլկլորագիտությանն ու միջնադարագիտությանն առնչվող հարցեր։ Հասցեագրված է երաժշտագետներին, արվեստաբաններին, մշակութաբաններին, միջնադարագետներին, ֆոլկլորագետներին և հայ երաժշտությամբ հետաքրքրվողներին։