Հրապարակման մանրամասներ:

«Լրաբեր հասարակական գիտությունների» քառամսյա, բազմալեզու, միջմասնագիտական, գրախոսվող հանդեսը ՀՀ ԳԱԱ հասարակական գիտությունները և հայագիտությունը ներկայացնող հնագույն (հիմնադրվել է 1940 թ.) պարբերականն է, որի էջերում աճել և հասունացել են հայագետների և հասարակագետների բազմաթիվ սերունդներ: 1940-1943 թթ. այն հրատարակվել է որպես ԽՍՀՄ ԳԱ նախագահության հայկական մասնաճյուղի՝ Արմֆանի հասարակական և բնական գիտությունների «Տեղեկագիր», 1943-1965 թթ.՝ Հայաստանի ԳԱ-ի «Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների»: 1966 թ. ամսագիրը վերանվանվել է «Լրաբեր հասարակական գիտությունների»: 1940-1947 թթ. լույս է տեսել անկանոն պարբերականությամբ՝ 1948-1990 թթ. եղել է ամսագիր. 1991 թ.` երկամսյա, 1992-1995 թթ.` եռամսյա հանդես: 1996-ից առ այսօր այն հրատարակվում է քառամսյա պարբերականությամբ: Տարբեր ժամանակներում «Լրաբերի» գլխավոր խմբագիրներ են եղել անվանի գիտնականներ Հ. Օրբելին (հիմնադիր), Ս. Կարապետյանը, Հ. Բատիկյանը, Խ. Մոմջյանը, Մ. Ներսիսյանը, Ա. Հովհաննիսյանը, Ծ. Աղայանը, Գ. Ստեփանյանը, Հ. Ասլանյանը, Գ. Աբովը, Հ. Ինճիկյանը, Վ. Միքայելյանը, Ա. Խառատյանը: 2017 թ. վերջից սկսած՝ հանդեսի գլխավոր խմբագիրն է Պ. Ավետիսյանը:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Լրաբեր հասարակական գիտությունների=Herald of the Social Sciences=Вестник общественных наук

Հրապարակման ամսաթիւ:

2024

Համար:

1

ISSN:

0320-8117

Պաշտոնական URL:

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

Hakobyan Ararat, Акопян Арарат

Այլ վերնագիր:

The Idea of Restoring State in Armenian Secular and Spiritual Circles during the Accession of Eastern Armenia to Russia ; Идея восстановления государственности в армянских светских и духовных кругах в период присоединения Восточной Армении к России

Աջակից(ներ):

Պատ․ խմբ՝. Հ․ Գ․ Ինճիկյան (1966-1968) ; Գլխավոր խմբ.՝ Ծ․ Պ․ Աղայան (1969-1972) ; Վ․ Ա․ Միքայելյան (1972-1987) ; Ա․ Ա․ Խառատյան (1988-2017)

Ծածկոյթ:

30-41

Ամփոփում:

Արեւելյան Հայաստանի միացումը Ռուսաստանին հայ ժողովրդի համար ունեցավ առաջադիմական նշանակություն՝ նրա կյանքի շատ ոլորտներում զարգացում ապահովելով: Դրանից զատ, պատմության այս փուլում՝ XIX դ. առաջին երեսնամյակում, հայ աշխարհիկ եւ հոգեւոր շրջանակները մի շարք գործնական փորձեր կատարեցին՝ վերականգնելու հայկական պետականությունը (թագավորությունը)։ Այդ նպատակով ռուսահայ մի խումբ գործիչներ՝ Խ. Լազարյանը, Կ. Արղությանը եւ ուրիշներ, ռուսական իշխանությունների գիտությամբ, մշակեցին հայկական ինքնավար թագավորության նախագիծ՝ Ռուսաստանի հովանու ներքո: Հայկական պետականության վերականգնման հույսեր էր փայփայում նաեւ հայ նշանավոր հոգեւոր գործիչ արքեպիսկոպոս Ներսես Աշտարակեցին: Այդ ամենի յուրատեսակ խորհրդանշական արտահայտությունը դարձավ Ռուսաստանի կայսր Նիկոլայ I-ի կողմից «Հայկական մարզի» հիմնումը՝ հրամանագրով: Սակայն այն պահպանվեց մինչեւ 1840 թ., իսկ 1849 թ. վերածվեց Ռուսական կայսրության ծայրամասային մի նահանգի:
Присоединение Восточной Армении к России однозначно имело важное значение для армянского народа с точки зрения прогресса, наметившегося во многих сферах жизни. Помимо этого, на этом историческом этапе, в первые десятилетия XIX века, армянские светские и духовные круги предприняли ряд конкретных попыток по восстановлению армянской государственности (царства). С этой целью группа российско-армянских деятелей – Х. Лазарян, К. Аргутян и другие, с ведома российских властей, разработала проект автономного Армянского царства под эгидой России. Надежды на восстановление армянской государственности питал и видный армянский духовный деятель, архиепископ Нерсес Аштаракеци. Символическим выражением этого являлась «Армянская область», созданная на основе манифеста российского императора Николая I, однако она просуществовала до 1840, а в 1849 году стала окраинной провинцией Российской империи.
The accession of Eastern Armenia to Russia objectively had a progressive significance for the Armenian people in terms of advances in many spheres of life and activity of the country and people. Then, in the first decades of the 19th century, during the accession of Eastern Armenia to Russia, Armenian secular and spiritual circles made more substantive attempts to restore Armenian statehood (kingdom). To this end, a group of Russian-Armenian leaders Kh. Lazaryan, K. Argutyan and others, with the knowledge of the Russian authorities, developed a project for an autonomous Armenian kingdom under the auspices of Russia. At the same time, the prominent Armenian spiritual figure Arch. Nerses Ashtaraketsi also hoped for the restoration of Armenian statehood. One of the symbolic expressions of all this can be considered the creation of the "Armenian region" by the manifesto of the Russian Emperor Nicholas I, but it did not last long, until 1840, in 1849 it turned into an ordinary outlying province of the Russian Empire.

Հրատարակութեան վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ

Ձեւաչափ:

pdf

Նոյնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:375008

Դասիչ:

АЖ 410

Գլխաւոր նշումը:

կապին հետեւելուն համար սեղմէ հոս

Բնօրինակին գտնուելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան