Other title:

Отражение в «свернутой форме» театрализованного обряда в названии одного растения; Reflection in the “Curtail Form” of the Ritual in the Name of One Plant

Coverage:

263-268

Abstract:

Համեմատվում են. հայ. քօշմորուկ, անգլ. goat’s-beard, գերմ. Bocksbart, լատ. Tragopogon, ռուս. козлобородник սրբազան բույսի անունները: Բոլոր տերմինները լեզվաբանական կալկաներ են և նշանակում են մորուքավոր այծ: Նոր տարվա, Բարեկենդանի և հարսանիքի ծեսերում տեղի է ունենում թատերականացված տեսարան, ծպտված այծ/քօշ/քօշմորուկ մասնակցությամբ: Մեզ հայտնի չէ հայ պտղաբերության աստծո անունը, սակայն նա պետք է լիներ ևս մորուքավոր և նրա այլակերպումերն էին բույս քոշմորուկ և մորուքավոր այծ: В арм. քոշմորուկ, англ. goat’s-beard, нем. Bocksbart, лат. Tragopogon, русск. козлобородник являются названием растения и лингвистическими кальками и означают дословно «бородатый козел». На Св. Рождество, Масленицу, свадьбу имело место обрядовое театрализованное действо с ряженьем в бородатого козла, которого называли кошморук/кошмар. По ходу представления он плясал, «умирал и воскресал». Полагаем, что ряженый передавал образ былого армянского солнечного, бородатого божества-драконоборца Вахагна, а его трансформациями были козел и растение козлобородник․ The paper compares the names of the sacred plant in arm. քոշմորուկ, engl. goat’s-beard, germ. Bocksbart, lat. Tragopogon, rus. Kозлобородник. All the terms are linguistic inscriptions and mean “a bearded goat.” A ceremonial dramatized ritual, with a mummery dressed as a bearded goat called koshmoruk/ koshmar, took place at Christmas, Shrovetide, and weddings. Mummer danced, fell, and rose during the performance symbolizing “death and resurrection.” We suppose, the mummer symbolized the image of the Armenian sunny, bearded god Vahagn and its transformations into a goat and the plant goat’s-beard.

Publisher:

ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:215379

General note:

Ավանդականը և արդիականը հայոց մշակույթում

Journal or Publication Title:

Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի աշխատություններ = Proceedings of the Institute of Archaeology and Ethnography

Date of publication:

2018

Volume:

1

Additional Information:

Петросян Эмма, Суджян Заруи, Petrosyan Emma, Sudjyan Zaruhi

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան