Հրապարակման մանրամասներ:

«Լրաբեր հասարակական գիտությունների» քառամսյա, բազմալեզու, միջմասնագիտական, գրախոսվող հանդեսը ՀՀ ԳԱԱ հասարակական գիտությունները և հայագիտությունը ներկայացնող հնագույն (հիմնադրվել է 1940 թ.) պարբերականն է, որի էջերում աճել և հասունացել են հայագետների և հասարակագետների բազմաթիվ սերունդներ: 1940-1943 թթ. այն հրատարակվել է որպես ԽՍՀՄ ԳԱ նախագահության հայկական մասնաճյուղի՝ Արմֆանի հասարակական և բնական գիտությունների «Տեղեկագիր», 1943-1965 թթ.՝ Հայաստանի ԳԱ-ի «Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների»: 1966 թ. ամսագիրը վերանվանվել է «Լրաբեր հասարակական գիտությունների»: 1940-1947 թթ. լույս է տեսել անկանոն պարբերականությամբ՝ 1948-1990 թթ. եղել է ամսագիր. 1991 թ.` երկամսյա, 1992-1995 թթ.` եռամսյա հանդես: 1996-ից առ այսօր այն հրատարակվում է քառամսյա պարբերականությամբ: Տարբեր ժամանակներում «Լրաբերի» գլխավոր խմբագիրներ են եղել անվանի գիտնականներ Հ. Օրբելին (հիմնադիր), Ս. Կարապետյանը, Հ. Բատիկյանը, Խ. Մոմջյանը, Մ. Ներսիսյանը, Ա. Հովհաննիսյանը, Ծ. Աղայանը, Գ. Ստեփանյանը, Հ. Ասլանյանը, Գ. Աբովը, Հ. Ինճիկյանը, Վ. Միքայելյանը, Ա. Խառատյանը: 2017 թ. վերջից սկսած՝ հանդեսի գլխավոր խմբագիրն է Պ. Ավետիսյանը:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Լրաբեր հասարակական գիտությունների=Herald of the Social Sciences=Вестник общественных наук

Հրապարակման ամսաթիվ:

2025

Համար:

3

ISSN:

0320-8117 ; e-2953-8297

Պաշտոնական URL:

Լրացուցիչ տեղեկություն:

Soghomonyan Anna, Согомонян Анна

Այլ վերնագիր:

Non-Singular Nouns (Pluralia Tantum) in Literary Eastern Armenian, German, and Russian ; Неединичные существительные (pluralia tantum) в литературном восточноармянском, немецком и русском языках

Աջակից(ներ):

Պատ․ խմբ՝. Հ․ Գ․ Ինճիկյան (1966-1968) ; Գլխավոր խմբ.՝ Ծ․ Պ․ Աղայան (1969-1972) ; Վ․ Ա․ Միքայելյան (1972-1987) ; Ա․ Ա․ Խառատյան (1988-2017) ; Պ․ Ավետիսյան (2017-2024) ; Ա․ Բոբոխյան (2025-)

Ծածկույթ:

173-184

Ամփոփում:

Սույն հոդվածում եռալեզու համեմատական վերլուծության հիման վրա ուսումնասիրվում են գրական արևելահայերենի, գերմաներենի և ռուսերենի անեզական գոյականների կառուցվածքային և իմաստային առանձնահատկությունները, որոնք ձևաբանական մակարդակում հանդես են գալիս միայն հոգնակի ձևով կամ եզակի ձևի առկայության պարագայում չեն ապահովում իմաստային և բովանդակային համարժեքություն։ Հատկանշական է, որ հոգնակիակերտ ձևի առկայությունը դեռևս բառի թվակարգային հոգնակիության ցուցիչ չէ, քանի որ ձևաբանական հոգնակիությունն ինքնին միշտ չէ, որ պարունակում է իրական բազմաքանակության իմաստային արժեք։ Ներկայացված օրինակները ցույց են տալիս, որ անեզական գոյականները բովանդակային մակարդակում կարող են մատնանշել թե՛ եզակիություն, թե՛ հոգնակիություն՝ պայմանավորված համատեքստային, իրավիճակային և լրացուցիչ բաղադրիչ գործոններով։ Անեզական գոյականները չեն ընկալվում որպես առանձին, թվով գիտակցվող միավորների ամբողջություն, այլ ներկայացնում են բառակազմական յուրահատուկ կաղապարով ձևավորված իմաստային անքակտելի միավորներ։ Եռալեզու համեմատական վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ ժամանակակից գերմաներենի և ռուսերենի անեզական գոյականների քանակն ու գործառական տարածումը էապես գերազանցում են արևելահայերենի համապատասխան համակարգը։ Վերլուծությամբ հիմնավորվում է այն մոտեցումը, որ անեզականությունը պետք է դիտարկել ոչ թե որպես հոգնակիության իմաստային րում, այլ որպես ոչ եզակիաձև կառուցվածքի արտահայտություն, որը կառուցվածքային և իմաստաբանական ինքնուրույն արժեք ունի թվի քերականական կարգում։
Based on a trilingual comparative analysis, the current contribution investigates the structural and semantic properties of pluralia tantum (non-singular) nouns in Literary Eastern Armenian, German, and Russian. At the morphological level, these nouns occur exclusively in the plural or, where a singular form exists, fail to ensure semantic and content equivalence. The mere presence of a plural marker is therefore not, in itself, evidence of grammatical plurality, because morphological plurality does not necessarily encode the semantic value of actual quantitative multiplicity. The examples presented show that, at the level of content, such nouns may denote either singularity or plurality, depending on contextual, situational, and additional compositional factors. They are not conceived as aggregates of individually countable units, but as semantically indivisible formations shaped by a specific word‑formation pattern. The trilingual comparison demonstrates that contemporary German and Russian possess both a larger inventory and a broader functional distribution of pluralia tantum nouns than Literary Eastern Armenian. The analysis supports the view that non‑singularity should be regarded not as a semantic manifestation of plurality, but as an expression of a non‑singular morphological structure with autonomous structural and semantic value within the grammatical category of number.
В данной статье, основанной на трёхъязычном сопоставительном анализе, исследуются структурные и семантические особенности существительных типа pluralia tantum (неединичных) в литературном восточноармянском, немецком и русском языках. На морфологическом уровне эти существительные представлены исключительно формой множественного числа либо, при наличии формы единственного числа, не обеспечивают семантико–содержательного тождества. Следует подчеркнуть, что наличие множественной формы само по себе не является показателем грамматической множественности, поскольку морфологическая множественность не всегда содержит семантическое значение реальной количественной множественности. Приведённые примеры показывают, что в содержательном плане такие существительные могут обозначать как единственность, так и множественность, что обусловлено контекстуальными, ситуационными и дополнительными композиционными факторами. Они не воспринимаются как совокупность индивидуально счётных единиц, а представляют собой семантически неделимые образования, сформированные по специфическому словообразовательному шаблону. Трёхъязычное сопоставление демонстрирует, что в современ-ном немецком и русском языках количество и функциональное распространение существительных типа pluralia tantum существенно превосходят соответствующую систему восточноармянского языка. Анализ подтверждает точку зрения, согласно которой неединичность следует рассматривать не как семантическое проявление множественности, а как выражение неединственной морфологической структуры, обладающей самостоятельной структурной и семантической ценностью в рамках грамматической категории числа.

Հրատարակության վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ

Ձևաչափ:

pdf

Նույնացուցիչ:

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար ; oai:arar.sci.am:425812

Դասիչ:

АЖ 410

Բնօրինակի գտնվելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան