Օբյեկտ

Վերնագիր: Հին Հայաստանի «ցից քարերը»

Հրապարակման մանրամասներ:

«Լրաբեր հասարակական գիտությունների» քառամսյա, բազմալեզու, միջմասնագիտական, գրախոսվող հանդեսը ՀՀ ԳԱԱ հասարակական գիտությունները և հայագիտությունը ներկայացնող հնագույն (հիմնադրվել է 1940 թ.) պարբերականն է, որի էջերում աճել և հասունացել են հայագետների և հասարակագետների բազմաթիվ սերունդներ: 1940-1943 թթ. այն հրատարակվել է որպես ԽՍՀՄ ԳԱ նախագահության հայկական մասնաճյուղի՝ Արմֆանի հասարակական և բնական գիտությունների «Տեղեկագիր», 1943-1965 թթ.՝ Հայաստանի ԳԱ-ի «Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների»: 1966 թ. ամսագիրը վերանվանվել է «Լրաբեր հասարակական գիտությունների»: 1940-1947 թթ. լույս է տեսել անկանոն պարբերականությամբ՝ 1948-1990 թթ. եղել է ամսագիր. 1991 թ.` երկամսյա, 1992-1995 թթ.` եռամսյա հանդես: 1996-ից առ այսօր այն հրատարակվում է քառամսյա պարբերականությամբ: Տարբեր ժամանակներում «Լրաբերի» գլխավոր խմբագիրներ են եղել անվանի գիտնականներ Հ. Օրբելին (հիմնադիր), Ս. Կարապետյանը, Հ. Բատիկյանը, Խ. Մոմջյանը, Մ. Ներսիսյանը, Ա. Հովհաննիսյանը, Ծ. Աղայանը, Գ. Ստեփանյանը, Հ. Ասլանյանը, Գ. Աբովը, Հ. Ինճիկյանը, Վ. Միքայելյանը, Ա. Խառատյանը: 2017 թ. վերջից սկսած՝ հանդեսի գլխավոր խմբագիրն է Պ. Ավետիսյանը:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Լրաբեր հասարակական գիտությունների=Herald of the Social Sciences=Вестник общественных наук

Հրապարակման ամսաթիվ:

2023

Համար:

2 (668)

ISSN:

0320-8117

Պաշտոնական URL:


Լրացուցիչ տեղեկություն:

Аветисян Гайк, Гнуни Артак, Мкртчян Левон, Бобохян Арсен, Avetisyan Hayk, Gnuni Artak, Mkrtchyan Levon, Bobokhyan Arsen

Այլ վերնագիր:

«Стоячие камни» древней Армении ; Upright "Standing Stones" of Ancient Armenia

Համատեղ հեղինակները:

Երևանի Պետական Համալսարան ; ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ

Աջակից(ներ):

Պատ․ խմբ՝. Հ․ Գ․ Ինճիկյան (1966-1968) ; Գլխավոր խմբ.՝ Ծ․ Պ․ Աղայան (1969-1972) ; Վ․ Ա․ Միքայելյան (1972-1987) ; Ա․ Ա․ Խառատյան (1988-2017)

Ծածկույթ:

198-210

Ամփոփում:

Հին Հայաստանի կանգուն քարերը և դրանց տեսակները մասնագիտական գրականության մեջ ընկալվում են որպես թաղումային հուշարձաններ (ի հիշատակ որևէ նշանավոր մարդու կամ իրադարձության), սահմանաքարեր կամ ճանապարհային ուղեցույցներ, զոհասեղաններ, դատաստանի կամ մաքրագործման վայրեր: Հայկական «ցից քարերի» բնորոշման չափանիշները տրվում են ըստ մշակման, ճարտարապետության, քանդակի, տարածականության սկզբունքի և հնագիտական համատեքստի, ըստ այդմ էլ առաջարկվում է դրանց տիպաբանությունը՝ մենհիրներ, հուշասյուներ, կոթողներ, այլ տիպեր, անցումային ձևեր: «Ցից քարերի» և դրանց մասին պատկերացումների սկզբնավորումը կարելի է վերագրել վաղ երկրագործական հասարակություններին, թեև հստակ փաստագրումն առայժմ տեսանելի է բրոնզի և երկաթի դարերի սահմաններում: Այդ կոթողները մինչև օրս էական դեր են խաղում տեղական համայնքների պատկերացումներում:
«Стоячие камни» рассматриваются в профессиональной литературе как надгробные памятники (установленные в память об известных лицах или событиях), пограничные камни или указатели дорог, алтари, места суда или очищения. Критерии определения и типологии армянских «стоячих камней» связаны с их формальными и контекстуальными особенностями. Возникновение представления о «стоячих камнях» можно отнести к раннеземледельческим обществам, хотя предположительно они существовали между бронзовым и железным веками. Эти памятники до сих пор играют важную роль в мировоззрении местных общин.
This study is dedicated to the problem of definition of "standing stones" and their types in ancient Armenia. These stones are considered in the professional literature as burial monuments (erected in memory of famous persons or events), boundary stones or road guides, altars, places of judgment or purification. The article focuses on criteria for the definition and typology of Armenian "standing stones", according to their formal and contextual features. The emergence of the perception of "standing stones" can be attributed to the early agricultural societies, although their clear existence is visible between the Bronze and Iron Ages. These monuments still play an important role in the world outlook of local communities.

Հրատարակության վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ

Ձևաչափ:

pdf

Նույնացուցիչ:

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար ; oai:arar.sci.am:362654

Դասիչ:

АЖ 410

Բնօրինակի գտնվելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Օբյեկտի հավաքածուներ:

Վերջին անգամ ձևափոխված:

Jun 12, 2025

Մեր գրադարանում է սկսած:

Sep 7, 2023

Օբյեկտի բովանդակության հարվածների քանակ:

185

Օբյեկտի բոլոր հասանելի տարբերակները:

https://arar.sci.am/publication/392007

Ցույց տուր նկարագրությունը RDF ձևաչափով:

RDF

Ցույց տուր նկարագրությունը OAI-PMH ձևաչափով։

OAI-PMH

Հրատարակության անուն Ամսաթիվ
Ավետիսյան, Հայկ, Հին Հայաստանի «ցից քարերը» Jun 12, 2025

Օբյեկտի տեսակ՝

Նման

Այս էջը օգտագործում է 'cookie-ներ'։ Ավելի տեղեկատվություն