Publication Details:

«Լրաբեր հասարակական գիտությունների» քառամսյա, բազմալեզու, միջմասնագիտական, գրախոսվող հանդեսը ՀՀ ԳԱԱ հասարակական գիտությունները և հայագիտությունը ներկայացնող հնագույն (հիմնադրվել է 1940 թ.) պարբերականն է, որի էջերում աճել և հասունացել են հայագետների և հասարակագետների բազմաթիվ սերունդներ: 1940-1943 թթ. այն հրատարակվել է որպես ԽՍՀՄ ԳԱ նախագահության հայկական մասնաճյուղի՝ Արմֆանի հասարակական և բնական գիտությունների «Տեղեկագիր», 1943-1965 թթ.՝ Հայաստանի ԳԱ-ի «Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների»: 1966 թ. ամսագիրը վերանվանվել է «Լրաբեր հասարակական գիտությունների»: 1940-1947 թթ. լույս է տեսել անկանոն պարբերականությամբ՝ 1948-1990 թթ. եղել է ամսագիր. 1991 թ.` երկամսյա, 1992-1995 թթ.` եռամսյա հանդես: 1996-ից առ այսօր այն հրատարակվում է քառամսյա պարբերականությամբ: Տարբեր ժամանակներում «Լրաբերի» գլխավոր խմբագիրներ են եղել անվանի գիտնականներ Հ. Օրբելին (հիմնադիր), Ս. Կարապետյանը, Հ. Բատիկյանը, Խ. Մոմջյանը, Մ. Ներսիսյանը, Ա. Հովհաննիսյանը, Ծ. Աղայանը, Գ. Ստեփանյանը, Հ. Ասլանյանը, Գ. Աբովը, Հ. Ինճիկյանը, Վ. Միքայելյանը, Ա. Խառատյանը: 2017 թ. վերջից սկսած՝ հանդեսի գլխավոր խմբագիրն է Պ. Ավետիսյանը:

Journal or Publication Title:

Լրաբեր հասարակական գիտությունների=Herald of the Social Sciences=Вестник общественных наук

Date of publication:

2023

Number:

2 (668)

ISSN:

0320-8117

Official URL:

Additional Information:

Аветисян Гайк, Гнуни Артак, Мкртчян Левон, Бобохян Арсен, Avetisyan Hayk, Gnuni Artak, Mkrtchyan Levon, Bobokhyan Arsen

Other title:

«Стоячие камни» древней Армении ; Upright "Standing Stones" of Ancient Armenia

Corporate Creators:

Երևանի Պետական Համալսարան ; ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ

Contributor(s):

Պատ․ խմբ՝. Հ․ Գ․ Ինճիկյան (1966-1968) ; Գլխավոր խմբ.՝ Ծ․ Պ․ Աղայան (1969-1972) ; Վ․ Ա․ Միքայելյան (1972-1987) ; Ա․ Ա․ Խառատյան (1988-2017) ; Պ․ Ավետիսյան (2017-)

Coverage:

198-210

Abstract:

Հին Հայաստանի կանգուն քարերը և դրանց տեսակները մասնագիտական գրականության մեջ ընկալվում են որպես թաղումային հուշարձաններ (ի հիշատակ որևէ նշանավոր մարդու կամ իրադարձության), սահմանաքարեր կամ ճանապարհային ուղեցույցներ, զոհասեղաններ, դատաստանի կամ մաքրագործման վայրեր: Հայկական «ցից քարերի» բնորոշման չափանիշները տրվում են ըստ մշակման, ճարտարապետության, քանդակի, տարածականության սկզբունքի և հնագիտական համատեքստի, ըստ այդմ էլ առաջարկվում է դրանց տիպաբանությունը՝ մենհիրներ, հուշասյուներ, կոթողներ, այլ տիպեր, անցումային ձևեր: «Ցից քարերի» և դրանց մասին պատկերացումների սկզբնավորումը կարելի է վերագրել վաղ երկրագործական հասարակություններին, թեև հստակ փաստագրումն առայժմ տեսանելի է բրոնզի և երկաթի դարերի սահմաններում: Այդ կոթողները մինչև օրս էական դեր են խաղում տեղական համայնքների պատկերացումներում:
«Стоячие камни» рассматриваются в профессиональной литературе как надгробные памятники (установленные в память об известных лицах или событиях), пограничные камни или указатели дорог, алтари, места суда или очищения. Критерии определения и типологии армянских «стоячих камней» связаны с их формальными и контекстуальными особенностями. Возникновение представления о «стоячих камнях» можно отнести к раннеземледельческим обществам, хотя предположительно они существовали между бронзовым и железным веками. Эти памятники до сих пор играют важную роль в мировоззрении местных общин.
This study is dedicated to the problem of definition of "standing stones" and their types in ancient Armenia. These stones are considered in the professional literature as burial monuments (erected in memory of famous persons or events), boundary stones or road guides, altars, places of judgment or purification. The article focuses on criteria for the definition and typology of Armenian "standing stones", according to their formal and contextual features. The emergence of the perception of "standing stones" can be attributed to the early agricultural societies, although their clear existence is visible between the Bronze and Iron Ages. These monuments still play an important role in the world outlook of local communities.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ՀՀ ԳԱԱ

Format:

pdf

Identifier:

click here to follow the link ; oai:arar.sci.am:362654

Call number:

АЖ 410

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան