Հրապարակման մանրամասներ:

«Լրաբեր հասարակական գիտությունների» քառամսյա, բազմալեզու, միջմասնագիտական, գրախոսվող հանդեսը ՀՀ ԳԱԱ հասարակական գիտությունները և հայագիտությունը ներկայացնող հնագույն (հիմնադրվել է 1940 թ.) պարբերականն է, որի էջերում աճել և հասունացել են հայագետների և հասարակագետների բազմաթիվ սերունդներ: 1940-1943 թթ. այն հրատարակվել է որպես ԽՍՀՄ ԳԱ նախագահության հայկական մասնաճյուղի՝ Արմֆանի հասարակական և բնական գիտությունների «Տեղեկագիր», 1943-1965 թթ.՝ Հայաստանի ԳԱ-ի «Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների»: 1966 թ. ամսագիրը վերանվանվել է «Լրաբեր հասարակական գիտությունների»: 1940-1947 թթ. լույս է տեսել անկանոն պարբերականությամբ՝ 1948-1990 թթ. եղել է ամսագիր. 1991 թ.` երկամսյա, 1992-1995 թթ.` եռամսյա հանդես: 1996-ից առ այսօր այն հրատարակվում է քառամսյա պարբերականությամբ: Տարբեր ժամանակներում «Լրաբերի» գլխավոր խմբագիրներ են եղել անվանի գիտնականներ Հ. Օրբելին (հիմնադիր), Ս. Կարապետյանը, Հ. Բատիկյանը, Խ. Մոմջյանը, Մ. Ներսիսյանը, Ա. Հովհաննիսյանը, Ծ. Աղայանը, Գ. Ստեփանյանը, Հ. Ասլանյանը, Գ. Աբովը, Հ. Ինճիկյանը, Վ. Միքայելյանը, Ա. Խառատյանը: 2017 թ. վերջից սկսած՝ հանդեսի գլխավոր խմբագիրն է Պ. Ավետիսյանը:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Լրաբեր հասարակական գիտությունների=Herald of the Social Sciences=Вестник общественных наук

Հրապարակման ամսաթիվ:

2023

Համար:

2 (668)

ISSN:

0320-8117

Պաշտոնական URL:

Լրացուցիչ տեղեկություն:

Хачатрян Артак, Khachatryan Artak

Այլ վերնագիր:

Основные направления национальной политики Российской империи на Кавказе ; The Main Features of the National Policy of the Russian Empire in the Caucasus

Համատեղ հեղինակները:

ԵՊՀ ազգագրական և մարդաբանական հետազոտությունների լաբորատորիա

Աջակից(ներ):

Պատ․ խմբ՝. Հ․ Գ․ Ինճիկյան (1966-1968) ; Գլխավոր խմբ.՝ Ծ․ Պ․ Աղայան (1969-1972) ; Վ․ Ա․ Միքայելյան (1972-1987) ; Ա․ Ա․ Խառատյան (1988-2017) ; Պ․ Ավետիսյան (2017-)

Ծածկույթ:

25-30

Ամփոփում:

XVIII դարի վերջին և XIX դարում Ռուսական կայսրության ընդարձակումը դեպի Կովկաս ենթադրում էր ազգային քաղաքականության մշակում և կիրառում նորանվաճ տարածաշրջաններում։ Ազգային քաղաքականությունը միակերպ չէր։ Նորանվաճ տարածաշրջաններում պետականություն ունեցող ժողովուրդների հետ կնքվում էր պաշտոնական համաձայնագիր։ Սա անցումային ակտ էր, քանի որ հետագայում վերացվում էին պետական ինստիտուտները, և տվյալ պետությունը վերածվում էր կայսրության սովորական վարչաքաղաքական միավորի։ Պետականություն չունեցող ժողովուրդները պարտավոր էին հավատարմության երդում տալ ռուսական գահին։ Կովկասյան տարածաշրջանում Ռուսաստանը շեշտը դնում էր կրոնական գործոնի վրա, քանի որ էթնիկականի վրա շեշտադրումը հետագայում կարող էր ազգայնական տրամադրությունների արթնացման պատճառ դառնալ։ Էթնոազգային չափորոշիչ-ները թեև ուշադրության առնվում էին, սակայն, ըստ էության, չէին խանգարում սոցիալական սանդուղքով շարժունակությանը: Այդուհանդերձ, Ռուսական կայսրության ազգային քաղաքականությունը նպաստեց համեմատաբար զարգացած ժողովուրդների՝ հայերի, լեհերի, վրացիների մեջ ազգային տրամադրությունների վերելքին։
Экспансия Российской империи на Кавказ в конце XVIII века и в течение XIX века подразумевала разработку и применение национальной политики во вновь завоеванных регионах. Национальная политика была неоднородной. Был заключен официальный договор с народами, имевшими государственность в завоеванных областях. Это был переходный этап, так как позднее государственные учреждения были упразднены, а данное государство – преобразовано в обычную административно-политическую единицу империи. Народы, не имевшие государственности, должны были присягать на верность российскому престолу. В кавказском регионе Россия делала упор на религиозный фактор, поскольку этнический фактор впоследствии мог привести к пробуждению националистических настроений. Этнонациональные критерии хотя и учитывались, но фактически не препятствовали социальной мобильности. Тем не менее национальная политика Российской империи способствовала формированию национальных настроений среди относительно развитых народов: армян, поляков, грузин.
The expansion of the Russian Empire to the Caucasus in the late 18th and 19th centu-ries implied the development and application of national policies in the newly conquered regions. National policy was heterogeneous. An official treaty was signed with the nations who had statehood in the conquered regions. This was a transitional phase, since later state insti-tutions have been eliminated, and this state was transformed into an ordinary administrative-political unit of the empire. Stateless nations were obliged to swear allegiance to the Russian throne. In the Caucasian region, Russia emphasized the religious factor, because the empha-sis on the ethnic factor could subsequently lead to the rise of nationalist sentiments. Ethno-national criteria were taken into account, but actually did not prevent social mobility. Never-theless, the national policy of the Russian Empire contributed to the rise of national senti-ments among relatively developed nations such as the Armenians, Poles, Georgians.

Հրատարակության վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ

Ձևաչափ:

pdf

Նույնացուցիչ:

կապին հետեւելուն համար սեղմէ հոս ; oai:arar.sci.am:362628

Դասիչ:

АЖ 410

Բնօրինակի գտնվելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան