Journal or Publication Title:

Խ․ Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան․ Հայագիտական հանդես

Date of publication:

2014

Number:

2-3 (26-27)

ISSN:

1829-0531

Official URL:

click here to follow the link

Corporate Creators:

Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան

Coverage:

304-318

Abstract:

«Միաբանել», «միայբանել», «միաբանեցայ», «միաբան եղա» արտահայտությունների շատ անգամ ենք հանդիպում վիմագիր ու մատենագիր (հիմնականում հիշատակարաններում) աղբյուրներում: Այդ երևույթը մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում, ուստի մենք այս հոդվածում եկանք մի շարք եզրահանգումների. ա. Որոշ դեպքերում «միաբանել» եզրը զուտ նվիրատու, վանքին օգտակար լինելու իմաստը ուներ: բ. Մի շարք սկզբնաղբյուրներից հստակ երևում է, որ տվյալ վանքի վանահայրը, ինչ-որ կերպ իրավական տեսք է տվել այդ գործընթացին` նվիրատուներին «եղբայր», «միաբան» գրելով, որը անուղղակիորեն հիշեցնում է «աշխարհիկ միաբանների» երևույթը կաթոլիկ եկեղեցում: 12- 15-րդ դարերում «միաբանեցայ» եզրով նվիրագրերը շատանում են: Հարկ է ասել, որ միանշանակ չի կարելի պնդել, որ «միաբանել» բառը օգտագործում էին միայն պարոնտերերը, բայց քննված վիմագրերից ելնելով կարելի է ենթադրել, այդ եզրույթի շատանալը վկայում է «պարոնտերության» ինստիտուտի ավելի զարգացած փուլ թևակոխելու մասին, ու այս համատեքստում «միաբանվող»-ներին կարելի է համարել միջանկյալ մի փուլի ներկայացուցիչ` դեպի պարոնտերություն գնացող:
Мы много раз встречаем такие выражения, как “присоединиться”, “стать членом братии” в эпиграфических и библиографических источниках. Это явление представляет большой интерес, в связи с чем мы пришли к нескольким выводам в этой статье: а. В некоторых случаях данные выражения имели смысл “присоединения”, и были связаны с дарением, будущностью полезным монастырью. в. В ряде источников четко видно, что очевидно, предстоятель монастыря неким образом давал правовой вид происходяшему, записывая дарителей в “братья”, в “монахи”. Эти факты отдаленно напоминают институт “светских монахов” в католической церкви. в 12-15 веках количество дарственных надписей с термином “Стать членом братии” увеличивается. Надо сказать, что этот термин употребляли не только ''паронтеры'' (феодалы-церковники), но эпиграфический материал дает нам основание утверждать, что ''паронтерство'' в эту эпоху вступило в более развитый период, связи с чем можно сказать, что институт этих ''братьев'' есть некая переходная стадия к приобретению ''паронтерства''.
Expressions like “miabanel ” (“to join the monastery community”), “miabanecay ”, “miaban egha ” (“I joined” or “I became a member of monastery community”) often occur in epigraphic texts and manuscripts. This phenomenon is of great interest, and this article is an attempt to achieve some conclusions concerning this item: a. in some cases the notion of “miabanel ” expresses meaning of presenting anything to a monastery, to be useful for it, b. it is obvious from some sources that probably the head-priest of the monastery in some way gave a legitimate status to the process of presenting, while presenters acquired the status of a “brother” or of a monk (“miaban”), which slightly reminds the institute of a “worldly monk” of the Catholic church: In 12-15th centuries gift-inscriptions containing the term “miabanecay ” become even more frequent. It is important to note that the word is not used exclusively by “paronters ” (clergymen-feudals) but by ordinary people as well. Nevertheless, the examined sources witness that the institute of “paronters ” in that period underwent evolution to a more complicated level and in this sense “miaban” may be considered as a representative of a medium stage leading to the status of a feudal.

Place of publishing:

Երևան

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:369828

Digitization:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան