Journal or Publication Title:

Խ․ Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան․ Հայագիտական հանդես

Date of publication:

2022

Number:

2 (56)

ISSN:

1829-0531

Official URL:

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար

Additional Information:

Искоян Лилит, Искоян Лаура, Iskoyan Lilit, Iskoyan Laura

Other title:

Религиозные сооружения г. Гюмри ; Religious buildings of city of Gyumri

Corporate Creators:

Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան

Coverage:

104-117

Abstract:

Հոդվածում ներկայացված և բնութագրված են Գյումրի քաղաքի պաշտամունքային կառույցները: Բերված են տեղեկություններ եկեղեցիների ճարտարապետական կառուցվածքի ու ձևերի, հորինվածքների և ներքին հարդարանքի մասին: Հիմնավորվում է, որ Գյումրին Շիրակ գավառի հնագույն, ռազմական կարևորություն ունեցող առևտրային, տնտեսական, մշակութային կենտրոններից էր: 19-րդ դարում Կումայրուց Գյումրի դարձած քաղաքն արդեն եղել է Անդրկովկասի նշանավոր բնակավայրերից մեկը: Քրիստոնեական եկեղեցաշինությունը Հայաստանի ողջ տարածքով սկսվում է քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն ընդունվելուց հետո՝ 301թ.-ից: Գրիգոր Լուսավորիչը հեթանոսական տաճարների ու մեհյանների փոխարեն քրիստոնեական եկեղեցիներ է կառուցում: Այս շրջանից պահպանված կառույցներ Կումայրիում չկան:Բայց դրանք շատ են Շիրակի մյուս գյուղերում ու քաղաքներում: Կամսարական իշխանները հայոց Տրդատ Գ (287-330թթ.) թագավորից Շիրակը նվեր ստանալուց հետո կառուցում են Լմբատավանքը, Անիպեմզայի Երերույքի բազիլիկը, Պեմզաշեն ավանի, Լեռնակերտ, Նոր Կյանք, Բարձրաշեն գյուղերի, Շիրակի ներկայիս Արթիկ քաղաքի երկու, ինչպես նաև այլ բնակավայրերի եկեղեցիները:
В статье описываются религиозные сооружения Гюмри. Даны сведения об архитектурном устройстве церквей и их формах, композициях и внутреннем убранстве. Обосновано, что Гюмри был одним из древних торгово-экономических и культурных центров Ширакской области. Город от названием Кумайра до Гюмри в 19 веке уже был одним из самых известных поселений на Кавказе. Строительство христианских церквей по всей Армении началось после принятия христианства в качестве государственной религии в 301 году. Григорий Просветитель строит христианские храмы вместо языческих храмов и святилищ. В этом районе в Кумайри нет сохранившихся построек, но они многочисленны в других селах и городах Ширака. Каесарские князья, получив дар Ширака в дар от армянского царя Трдата III (287-330), построили Лмбатаванк, Ереруйкскую базилику Анипемза, городище Пемзашен, церкви сел Лернакерт, Нор Кянк, Бардзрашен, два в городе Артик, а также другие населенные пункты.
The article describes the religious structures of Gyumri. Information is provided on the architectural structure of the churches and their forms, compositions and interior decoration. It is substantiated that Gyumri was one of the ancient commercial, economic and cultural centers of Shirak province. The city, which became Gyumri from Kumayri in the 19th century, was already one of the most famous settlements in Transcaucasia. The construction of Christian churches throughout Armenia began after the adoption of Christianity as a state religion in 301. Gregory the Illuminator builds Christian churches instead of pagan temples and shrines. There are no preserved buildings in Kumayri from this period. But there are numerous in other villages and towns of Shirak. After receiving Shirak as a gift from the Armenian king Trdat III (287-330), the Kamsar princes built the Lmbatavank, the Yereruyk Basilica of Anipemza, the villages of Pemzashen, Lernakert, Nor Kyanq, Bardzrashen, and the two churches in the present-day town of Artik in Shirak, as well as in other settlements.

Place of publishing:

Երևան

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:361668

Digitization:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան