Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Խ․ Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան․ Հայագիտական հանդես

Հրապարակման ամսաթիվ:

2022

Համար:

2 (56)

ISSN:

1829-0531

Պաշտոնական URL:

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար

Լրացուցիչ տեղեկություն:

Мкртумян Гаяне, Mkrtumyan Gayane

Այլ վերնագիր:

Причины эмиграции армянского княжеского сословия в период правления Арабского халифата (в 8-9 в.в.) ; Reasons for the emigration of the Armenian princely class during the reign of the Arab Caliphate (8th-9th centuries)

Համատեղ հեղինակները:

Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան

Ծածկույթ:

93-103

Ամփոփում:

Հոդվածում դիտարկվում են հայ նախարարական դասի արտագաղթի դրդապատճառները Արաբական խալիֆայության օրոք: Այդ արտագաղթին նպաստել են մի շարք հանգամանքներ, ինչպիսիք են հայկական պետականության անկումը, Արաբական խալիֆայության ծրագիրը զրկելու հայ նախարարական դասին իր հողատիրական իրավունքներից, որն ուղեկցվում էր ծանր տնտեսական քաղաքականության կիրառմամբ Հայաստանը հետագայում վերջնականապես նվաճելու նպատակով: Հոդվածում անդրադարձ է կատարվում հայ բնակչության մասսայական գերեվարություններին դեռևս արաբական առաջին արշավանքների ժամանակաշրջանում, երբ 654թ. Դվինի առումից հետո շատ հայ նախարարներ գերեվարվեցին դեպի Արաբական խալիֆայություն: Եվ Արաբական խալիֆայության այս քաղաքականությունը շարունակվեց նաև հետագա դարերում: Իսկ արդեն 8-րդ դարի 2-րդ կեսին հայ նախարարները, որոնք նախկինում ազատված էին հարկերից, սկսեցին հարկեր վճարել: Ծանր վիճակում էր հայտնվել նաև Հայոց եկեղեցին: Հոդվածում նաև դիտարկվում են Հայաստանում արաբական ցեղերի բնակեցման մասին տեղեկությունները, որոնք վերաբերվում են 7-րդ դարի 2-րդ կեսին, երբ 654թ., համաձայն արաբական աղբյուրների, Կարին քաղաքը բնակեցվեց արաբ գաղթականներով, որոնք բերվել էին Միջագետքից և Սիրիայից: Խալիֆայության դեմ ապստամբությունների ժամանակ, 8-9-րդ դարերում, մեծապես տուժեցին հայ նախարարները, որոնք գաղթեցին տարբեր երկրներ: Արտագաղթին նույնպես նպաստեց արաբական ամիրայությունների հաստատումը Հայաստանում: Հայաստանում Արաբական խալիֆայության անկման շրջանում, 9-րդ դարի 2-րդ կեսին, հայ նախարարներից շատերին հաջողվեց վերադառնալ հայրենիք և կերտել հայոց անկախ պետականությունը: Հոդվածում մատնանշվում է նաև, որ արտագաղթի հետևանքով հայ նախարարների մի մասն էլ տարբեր երկրներում, ինչպես Բյուզանդիայում, Վրաստանում, Արաբական Արևելքի երկրներում հիմք դրեց հայ գաղթավայրերի կազմավորմանը:
В стать е рассматриваются причины эмиграции княжеских домов в период правления Арабского халифата. Этой эмиграции способствовали ряд обстоятельств, таких как падение армянской государственности, план Арабского халифата по лишению армянского княжеского сословия прав наследования земли, который сопровождался применением жесткой экономической политики, с целью окончательного завоевания Армении в будущем. В статье упоминается о массовом пленении армянского населения ещѐ со времѐн первых арабских намествиях, когда в 654г. после взяния Двина многие армянские князы попали в плен в Арабской Халифат. И эта политика Арабского Халифата продолжалось в последущшие века. В 2-й половине 8-го века армянские князы, которые раньше были избавлены от налогов, стали платить налоги. В этот период Армянская церковь тоже находилась в тяжелой состоянии. В статье также рассматриваются сведения поселения арабских племѐн в Армении, которые касаются во 2-й половина 8-го века, когда в 654г. согласно арабским источникам город Карин был заселен арабскими эмигрантами, которые были доставлены из Междуречья и Сирии. Во время восстаний против халифата в 8-9 веках главным образом пострадали армянские князы, которые эмигрировали в разные страны. Эмиграции также способствовало установление арабского эмирата в Армении. В период падении Арабского Халифата в Армении во 2-й половине 9-го века многим армянским князьям удалось вернуться на родину и создать независимое армянское государство. В статье также указывается, что из-за эмиграции некоторые армянские князья создали армянские поселения в разных странах как в Византии, в Грузии и в странах Арабского Востока.
The article deals with is the reasons for the emigration of Armenian princely during the reign of the Arab Caliphate. This emigration was facilitated by a number of circumstances, such as the fall of the Armenian statehood, the plan of the Arab Caliphate to deprive the Armenian princely estate of the rights of inheritance of land, accompanied by the use of a tough economic policy, with the aim of the final conquest of Armenia in the future. The article refers to mass capitivity of Armeniam population still in the time of the first Arab invasions, when in 654 many Armenian princes were taken prisoner to the Arab Caliphate after the conquest of Dvin. And this policy of Arab Caliphate continued in the folowing conturies. Armenian princes, who were previosly exempt from takes, began to pay taxes. The Armenian Church was also in a difficult situation. In the article are also discusses the information about the settlement of Arab tribes in Armenia which refers to 2and half of 7th century, when according to Arab sourvices the sity of Karin is imhabited by Arab emigrants in 654, who were brought from Mesopotamia and Suria. During the uprisings against the Caliphate in the 8th-9th centuries, Armenian princes, who emigrated to different countries, suffered mainly. Emigration was also facilitated by the establishment the reign of the Arab Emirate in Armenia. During the fall of the Arab Caliphate in Armenia in the 2and half ot 9the century many Armenian princess managed to return to their homeland and build an independent Armenian state. The article points out that due to emigration some Armenian princes to fountation of Armenian solonies in differentsountries such as in Byzantium, in Georgia and in the countries of Arab East.

Հրատարակության վայրը:

Երևան

Ձևաչափ:

pdf

Նույնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:361666

Թվայնացում:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան