Փանոս Թերլեմեզյան. կյանքը և գործը

Փանոս Թերլեմեզյանը XIX–XX դդ. հայ կերպարվեստի ռեալիստական ուղղության կարկառուն ներկայացուցիչներից է։ Թեև բազմաժանր նկարիչն իր ստեղծագործական ժառանգության մեջ թողել է բնանկարներ, դիմանկարներ, թեմատիկ գործեր և նատյուրմորտներ, բայց նրա ստեղծագործությունում գերակշռող ժանրը մնում է բնանկարը։ Փ. Թերլեմեզյանը նպաստել է հայկական ռեալիստական բնանկարի զարգացմանը։ Նկարչի՝ դժվարին փորձություններով լի կյանքն անցել է արտասահմանում, և միայն 1928 թվականին է եկել Հայաստան։ Փ. Թերլեմեզյանը 1915 թ. Վանի ազատագրական շարժման մասնակիցներից էր: Նկարիչը 1916 թ. Թիֆլիսի «Հայ արվեստագետների միության», նաև 1921 թ. Կ. Պոլսի «Հայ արվեստի տան» հիմնադիրներից է։ Իր ստեղծագործական կյանքի ընթացքում ակտիվորեն մասնակցել է հայրենիքում և արտասահմանում կազմակերպված բազում ցուցահանդեսների: Կերպարվեստում առաջին հաջողությունն արձանագրվել է 1900-ին՝ Ժյուլիենի Գեղարվեստի ակադեմիայում կազմակերպված ուսանողական ցուցահանդեսում, երբ նրա «Մերկ տղամարդու ֆիգուր» գծանկարին տրվեց առաջին մրցանակ: Նկարչի մասնակցած միջազգային ցուցահանդեսներից կարևորագույնը 1913-ին Մյունխենում կայացած միջազգային պատկերահանդեսն է, որում Թերլեմեզյանի «Սանահին վանքի գավիթը» (1904) կտավն արժանացավ երկրորդ Ոսկե մեդալի:
Фанос Терлемезян (1865−1941) – один из выдающихся представителей реалистического направления в армянском изобразительном искусстве XIX−XX вв. Творческое наследие художника включает пейзажи, портреты, тематические работы, натюрморты, но преобладающим жанром в живописи Ф. Терлемезяна остается пейзаж. Он внес свой вклад в развитие армянского реалистического пейзажа. Трудная и исполненная испытаний жизнь художника прошла за рубежом, и только в 1928 году он вернулся в Армению. Ф. Терлемезян был участником освободительного движения в Ване в 1915 году. Художник стал одним из основателей «Союза армянских деятелей искусства» в Тифлисе в 1916 году, а также «Дома армянского искусства» в Константинополе в 1921 году. На протяжении всей творческой жизни он активно участвовал в многочисленных выставках, организованных как на родине, так и за рубежом.
Panos Terlemezyan (1865−1941) is one of the most prominent representatives of the realistic direction in Armenian art of the XIX−XX centuries. The artist’s creative legacy includes landscapes, portraits, thematic works and still lifes, but landscape genre remains dominant in his oeuvre. He has a unique contribution in the development of Armenian realistic landscape painting. The artist’s difficult and challenging life was spent abroad and only in 1928, he returned to Armenia. P. Terlemezyan participated in the liberation movement of Van in 1915. The artist was one of the founders of the “Union of Armenian Art Workers” in Tiflis in 1916, as well as of the “House of Armenian Art” in Constantinople in 1921. Throughout his creative life, he actively participated in numerous exhibitions organized both at home and abroad.