Journal or Publication Title:

Հասարակագիտական միտքը արդի ժամանակաշրջանում

Date of publication:

2022

Volume:

Գիրք XII

ISBN:

978-9939-64-369-4

Additional Information:

Осипян Армен, Osipyan Armen

Other title:

Рассмотрение категорий эстетики в свете армянской эстетической мысли средневековья и периода классицизма ; The Consideration Of The Categories Of Aesthetics InThe Illustration Of Armenian Aesthetic Thought Of Middle Ages And Classicism

Remainder of title:

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հռչակած Փիլիսոփայության համաշխարհային օրվա կապակցությամբ գիտական հոդվածների ժողովածու 17 նոյեմբերի 2022 թ.

Corporate Creators:

ՀՀ ԳԱԱ Փիլիսոփայության, սոցիոլոգիայի և իրավունքի ինստիտուտ

Contributor(s):

Գլխ․ խմբ․` Է. Հ. Օրդուխանյան

Coverage:

58-66

Abstract:

Գեղագիտական կատեգորիաները՝ ի դեմս գեղեցիկի, վեհի, ողբերգականի, կատակերգականի, հերոսականի, ինչպես նաև կատարսիսի (հոգևոր մաքրագործման) և գեղարվեստական պատկերի հիմնավոր տեղ են զբաղեցնում հայ Միջնադարի և կլասիցիզմի ժամանակաշրջանների փիլիսոփաների և մտածողների աշխատություններում: Ամենևին չսահմանափակվելով հայեցողական գնահատականներով, հայ փիլիսոփաները վերոհիշյալ էսթետիկական լայն երևույթներին տալիս են խորը և արժեքավոր վերլուծություններ: Այսպիսով՝ գեղեցիկը դիտարկվում է որպես աստվածայինի գերագույն դրսևորում, որը տարածվում է մարդկանց և առարկաների վրա (Կողբացի, Մանդականի, Օձնեցի), կատարելություն, ամբողջի և մասերի ներ- դաշնակություն, զգայարանների և տրամաբանության զուգորդում (Տաթևացի, Լեհացի), բարձր բովանդակությամբ լեցուն երևույթ (Մխիթար Սեբաստացի): Գեղեցիկի բարձրագույն դրսևորումն է վեհը (Էրզրումեցի), իսկ ողբերգականը, կատակերգականը, հերոսականը և կատարսիսը հիմնված են կյանքի հակասությունների և ապրումակցության վրա (Դավիթ, Քերական, Սյունեցի, Շնորհալի):
Эстетические категории как в лице прекрасного возвышенного, трагического, комического, героического, так и катарсиса (духовного очищения) и художественного образа занимают основательное место в трудах армянских философов и мыслителей Средневековья и классицизма. Отнюдь не ограничиваясь созерцательными оценками, армянские исследователи даютглубокой и ценный анализ вышеупомянутых широких эстетических явлений. Так, прекрасное рассматривается как высшее проявление божественного, которое распространяется на людей и предметы (Кохбаци, Мандакуни, Одзнеци), как совершенство, единство частей и целого, как гармония, сочетание чувственного и логического (Григор Татеваци, Степанос Лехаци), как явление, наполненное высоким содержанием (Мхитар Себастаци). Наивысшее проявление прекрасного есть возвышенное (Хачатур, Эрзрумеци), а трагическое, комическое, героическое и катарсис основаны на жизненных противоречиях и сопереживании (Давид Керакан, Сюнеци, Шнорали).
The aesthetic categories such as beautiful, majestic tragic, comic, heroic, and catharsis (spiritual purify), artistic image take own solid place in the works of the Armenian philosophers and thinkers in period of Middle Ages and classicism. By no means not to be limited by contemplation valuations, Armenian researchers give us the deep and valuations analysis of these aesthetic phenomena. So the beautiful is considered as high manifestation of heavenliness, which is broadcasted on the persons and subjects (Koghbatsi, Mandakuni, Odznetsi), as perfection, as unity of the parts and wholeness, as a harmony, as a combination of the sensual and logic (Tatevatsi, Lehatsi), as a phenomenon, full of high content (Sebastatsi). The most superior manifestation of the beautiful is majestic (Erzrumetsi), and tragic, comic heroic and catharsis are founded on vital contradictions and co-experience (Kerakan, Siunetsi, Shnorhali).

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

Լիմուշ հրատ.

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:366699

General note:

2013թ․ վերանվանվել է Փիլիսոփայությունը արդի աշխարհում

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան