Journal or Publication Title:

Հասարակագիտական միտքը արդի ժամանակաշրջանում

Date of publication:

2021

Volume:

Գիրք XI

ISBN:

978-9939-889-18-4

Additional Information:

Минасян Ануш, Minasyan Anush

Other title:

Interpretations Of Aristotle’s Works «Categories» And «On Interpretation» By Peter Of Aragon In The Context Of The Armenian Exegetic Tradition ; Толкования Петра Арагонского трудов Аристотеля «Категории» и «Об истолковании» в контексте армянской экзегетической традиции

Remainder of title:

Յունեսկօ-ի հռչակած Փիլիփայության համաշխարհային օրվա կապակցությամբ հրավիրված գիտաժողովի նյութեր 18 նոյեմբերի 2021 թ.

Corporate Creators:

ՀՀ ԳԱԱ փիլիսոփայության, սոցիոլոգիայի և իրավունքի ինստիտուտ

Contributor(s):

Գլխ․ խմբ․` Ղազանչյան Լ․ Ա․

Coverage:

38-59

Abstract:

Արիստոտելի «Կատեգորիաներ» և «Մեկնության մասին» երկերը հայերեն են թարգմանվել 5-րդ դ. վերջին – 6-րդ դ. սկզբին, դրանք բազմիցս մեկնաբանվել են հայ մտածողների կողմից և դասավանդվել միջնադարյան Հայաստանի ուսումնական հաստատություններում: Արիստոտելի երկերի հայ մեկնողական ավանդույթի համատեքստում հոդվածում վերլուծվում է կաթոլիկ միսիոներ, Դոմինիկյան միաբանության անդամ Պետրոս Արագոնացու (մահ. 1347 թ.)` արիստոտելյան երկերի մեկնությունների նշանակության հիմնահարցը: Այդ մեկնությունները ստեղծվել են կաթոլիկ քարոզչության տեսական, փիլիսոփայական հիմնավորման և տրամաբանական, մեթոդաբանական ապահովման նպատակով: Դրանք, ինչպես նաև կաթոլիկ միսիոներների` մի շարք աշխատություններ և թարգանություններ, ապահովում էին նաև կաթոլիկ դավանանքի հիմնավորման յուրօրինակ «գիտականությունը», ինչը մի շարք դեպքերում քարոզչական «խայծի» դեր էր կատարում հայ առաքելական եկեղեցու որոշ անփորձ վարդապետների համար` դավանափոխ լինելու և կաթոլիկություն ընդունելու առումով: Կաթոլիկ քարոզչի մեկնությունները յուրօրինակ «ազդակ» և «մարտահրավեր» հանդիսացան հայ առաքելական եկեղեցուն հավատարիմ վարդապետների համար` Արիստոտելի իմաստասիրա- կան, տրամաբանական ժառանգության վերաիմաստավորման, «Կատեգորիաներ» և «Մեկնության մասին» երկերին վերստին և նորովի անդրադառնալու համար: Հիմնվելով եվրոպական գրական` փիլիսոփայական, տրամաբանական, աստվածաբանական աղբյուրների վրա, Արագոնացու մեկնությունները թարմ բովանդակություն և փաստարկման նորարարական մեթոդներ ներմուծեցին հայ միջնադարյան գիտակրթական մշակույթի մեջ:
Aristotle’s works «Categories» and «On Interpretation», translated into Armenian at the end of the 5th and at the beginning of the 6th centuries, were numerously interpreted by Armenian thinkers, and taught in educational institutions of medieval Armenia. In the context of the Armenian exegetic tradition, the article analyzes the problem of the role of the Interpretations of the Aristotle’s works by the Catholic missionary, representative of the Dominican monastic Order Peter of Aragon (died in 1347). These Interpretations were created for the purpose of theoretical, philosophical justification and logical, methodological support of Catholic dogmatic propaganda. They, as well as a number of other works and translations of Catholic missionaries, provided a kind of «scientific» justification of Catholic dogma, which in some cases played the role of «bait» for some inexperienced monks of the Armenian Apostolic Church with regard to apostasy and acceptance of Catholicism. The Interpretations of the Catholic preacher became a kind of «signal» and «challenge» for the faithful monks of the Armenian Apostolic Church for rethinking the philosophical and logical heritage of Aristotle, and for repeated and fresh treatment of the works «Categories» and «On Interpretation». Basing upon the European literary - philosophical, logical, and theological sources, the Interpretations of Peter of Aragon's brought fresh content and innovative methods of argumentation to the Armenian medieval scientific and educational culture.
Сочинения Аристотеля «Категории» и «Об истолковании», переведенные на армянский язык в конце V - начале VI веков, неоднократно комментировались армянскими мыслителями и преподавались в учебных заведениях средневековой Армении. В статье в контексте армянской экзегетической традиции анализируется значение толкований аристотелевских трудов католического миссионера, представителя Доминиканского монашеского ордена Петра Арагонского (умер в 1347 г.). Эти толкования были созданы с целью теоретического, философского обоснования и логического, методологического обеспечения католической догматической пропаганды. Данные труды, а также ряд других работ и переводов католических миссионеров, обеспечивали своеобразную «научность» обоснования католической догматики, которая в ряде случаев играла роль «приманки» для некоторых неопытных монахов Армянской апостольской церкви в плане вероотступничества и принятия католицизма. Толкования католического проповедника стали своеобразным «сигналом» и «вызовом» для верных Армянской
апостольской церкви вардапетов для переосмысления философского, логического наследия Аристотеля, повторного и свежего обращения к сочинениям «Категории» и «Об истолковании». Основываясь на европейских литературных - философских, логических, богословских источниках, толкования Арагонского привнесли свежее содержание и новаторские методы аргументирования в армянскую средневековую научно-образовательную культуру.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

Եվրոպրինտ

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:366601

General note:

2013թ․ վերանվանվել է Փիլիսոփայությունը արդի աշխարհում

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան