Мовсисян Феликс, Movsisyan Felix
Газета «Мшак» («Труженик») о Второй Карлистской войне в Испании ; The Newspaper ‘’Mshak’’ on the Third Carlist War in Spain
Գլխ. խմբ.՝ Վարդանյան Արարատ Վլադիմիրի
Արևելահայ լիբերալ հոսանքի գաղափարակիր և առաջամարտիկ «Մշակ» թերթը կարևորել է Իսպանիայում 1872-1876թթ․ ընթացող կառլոսյան պատերազմը, որի ընթացքին պարբերաբար անդրադարձել է «Արտաքին լուրեր» և «Արտաքին տեսություն» բաժիններում։ Թերթն իրավացիորեն նշում է, որ պատերազմի հիմնական պատճառը Բուրբոնների արքայատոհմի ներսում ընթացող գահաժառանգման համար պայքարն է։ «Մշակը» իսպանական պետության կողմնակիցների և դոն Կառլոսի համախոհների միջև ընթացող պատերազմը բնութագրում է որպես քաղաքացիական, արյունալի և եղբայրասպան։ Թերթը կառլոսականներին անվանում է հին կարգերի և կղերականության կողմնակիցներ, իսկ նրանց զորքը՝ ավազակախումբ, որը պայքարում է օրինական իշխանության դեմ։ «Մշակը» դրվատում է Իսպանիայում հանրապետության հռչակումը և կարծիք հայտնում, որ իսպանական ժողովուրդը խանդավառված է երկրում հանրապետության հաստատումով։ Ելնելով այս մտայնությունից՝ թերթը կառլոսյան պատերազմը համարում է հին կարգերի կողմնակիցների և առաջադիմության միջև պայքար, ծնվող հանրապետության ու մեռնող միապետության հուսահատ պատերազմ։
Газета «Мшак», идеолог и флагман восточноармянского либерального течения, регулярно освещала ход Карлистской войны в Испании 1872-1876 гг. в разделах «Зарубежные новости» и «Зарубежное обозрение». Газета справедливо утверждала, что основной причиной войны является борьба за престолонаследие внутри династии Бурбонов. «Мшак» характеризовал продолжающуюся войну между сторонниками испанского государства и последователями дона Карлоса как гражданскую, кровавую и братоубийственную бойню. Газета называет карлистов приверженцами старого порядка и клерикализма, а их армию – бандой, борющейся против законного правительства. «Мшак» восторженно приветствовал провозглашение республики в Испании и высказал мнение, что испанский народ с энтузиазмом отнесется к установлению республики в стране. Исходя из этих соображений, газета считала Карлистскую войну борьбой между сторонниками старого порядка и поборниками прогресса, отчаянной войной между зарождающейся республикой и отмирающей монархией.
‘’The Mshak’’ newspaper, the ideologue and pioneer of the Eastern-Armenian liberal current, highlighted the ongoing Carlist War taken place in Spain in 1872-1876, the course of which was regularly covered in ‘’The Foreign News’’ and ‘’Foreign Review’’ sections. The newspaper stated that the main reason for the war was the struggle for the succession to the throne within the Bourbon dynasty. ‘’The Mshak’’ characterized the ongoing war between the supporters of the Spanish state and that of Don Carlos as being civil, bloody and fratricidal. The newspaper considered the Carlists to be supporters of the old order and the clergy and their army- a gang fighting against the legitimate government. ‘’The Mshak’’ praised the declaration of the Republic in Spain and thought that the Spanish people were enthusiastic about the establishment of the Republic in their country. Based on this, the newspaper considered the Carlist war to be a struggle between supporters of the old order and progress, a desperate war between the emerging republic and the dying monarchy.
Երևան
oai:arar.sci.am:360697
ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան
Jun 27, 2023
Jun 27, 2023
22
https://arar.sci.am/publication/389949
Հրատարակության անուն | Ամսաթիվ |
---|---|
Մովսիսյան, Ֆելիքս, «Մշակ» թերթն Իսպանիայում Կառլոսյան երրորդ պատերազմի մասին | Jun 27, 2023 |
Բայբուրդյան, Վահան Գլխ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Ներսիսյան (1958-1998) Վ․ Միքայելյան (1999-2005) Գլխ․ խմբ․ պաշտոնակատար՝ Պ․ Մ․ Մուրադյան (2005) Ա․ Զաքարյան (2005) Գլխ․ խմբ․՝ Ս․ Հարությունյան (2006-2018) Ա․ Զաքարյան (2018-)
Մեսրոպեան, Հայկանուշ Խմբ.՝ Առաքել Առաքելյան (1944-1948) Լևոն Կիսիբեկյան (1948-1950) Աշոտ Աբրահամյան (1950-1955) Առաքել Առաքելյան (1955-1956) Արթուն Հատիտյան (1956-1982) Պարգեւ Շահբազյան (1983-1984) Երվանդ Մելքոնյան (1985-1993) Տ. Ասողիկ եպս. Արիստակեսյան (1994-1996) Տ. Բագրատ աբղ. Գալստյան (1996-1998) Մարիամ Վարդանյան (պաշտոնակատար) (1998-1999) Տ. Արշակ աբղ. Խաչատրյան (պաշտոնակատար) (1999) Անդրանիկ Զեյթունյան (2000-2001) Արշակ Մադոյեան (2009-2015) Արսէն Բոբոխեան (2015-2017) Տ. Անդրէաս աբղ. Եզեկեան (պաշտոնակատար) (2017-2018) Գէորգ Մադոյեան (2018-)
Աղաջանյան, Ռոզա Գլխ. խմբ.՝ Վարդանյան Արարատ Վլադիմիրի
Տոպաճեան, Յ․ Հայր Գաբրիէլ Այվազովսկի (հիմնադիր 1843-1848) Հայր Ղեւոնդ Ալիշան (1848-1851) Հայր Օքսենտիոս Գուրգէնեան (1852-1853) Հայր Գրիգոր Ճելալեան (1854-1856, 1858-1861, 1863-1866) Հայր Անտոն Սիոնեան (1861-1862) Հայր Աթանագինէս Գաբթանեան (1867-1870) Հայր Յակոբոս Իսավերտենց (1871-1872) Հայր Կոմիտաս Իսկէնտէրեան (1873-1875) Հայր Արսէն Սուքրեան (1875-1876) Հայր Արիստակէս Քասքանտիլեան (1879-1882) Հայր Աթանաս Տիրոյեան (1883-1888, 1906-Օգոստոս) Հայր Յովհաննէս Թորոսեան (1889, 1896-1898) Հայր Թովմաս Էֆտեան (1890-1892) Հայր Եսայի Տայեցի (1893-1896) Հայր Ստեփանոս Սարեան (1898-1899) Հայր Սիմոն Երեմեան (1899-1905) Հայր Դաւիթ Նազարէթեան (1905) Հայր Աթանաս Տիրոյեան (1906) Հայր Կարապետ Տէր-Սահակեան (1906-1907) Հայր Ներսէս Տիրացուեան (1908-1909) Հայր Մկրտիչ Պոտուրեան (1908) Հայր Վարդան Հացունի (1909) Հայր Ներսէս Անդրիկեան (1910-1912) Հայր Յովհան Աւգերեան (1912-1915) Հայր Ներսէս Տիրացուեան (1916-1919) Հայր Ղեւոնդ Տայեան (1918, 1921-1927) Հայր Գաբրիէլ Նահապետեան (1919-1920) Հայր Քերոբէ Չրաքեան (1920-1921) Հայր Կիւրեղ Քիպարեան (1927-1929) Հայր Վահան Յովհաննէսեան (1929-1930) Հայր Եղիա Փէչիկեան (1930-1939, 1952-1953) Հայր Եսայի Գռուզեան (1939-1942) Հայր Մեսրոպ Ճանաշեան (1942-1952, 1954-1956, 1971-1973) Հայր Ներսէս Տէր-Ներսէսեան (1957-1964, 1974-1979) Հայր Եփրեմ Տէր-Ղազարեան (1965-1967) Հայր Գաբրիէլ Սահակեան (1968-1970) Հայր Լեւոն Զէքիեան (1980-1984) Հայր Սահակ Ճեմճեմեան (1985-1992) Հայր Տաճատ Եարտըմեան (1993-1995) Հայր Յարութիւն Պզտիկեան (1996-1999) Հայր Սերոբ Չամուրլեան (2017-)