Publication Details:

ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի «Հայոց պատմության հարցեր» գիտական պարբերականի հերթական՝ 1 (24) համարում հրատարակվող հոդվածները սկզբնաղբյուրների, արխիվային նյութերի, մամուլի հրապարակումների, հայրենի եւ համաշխարհային պատմագիտական գրականության լայն հենքի վրա լույս են սփռում Հայոց հին եւ միջնադարյան, նոր եւ նորագույն ժամանակաշրջանների պատմության առանձին հիմնահարցերի վրա:

Journal or Publication Title:

Հայոց պատմության հարցեր = Вопросы истории Армении = The Problems of the History of Armenia

Date of publication:

2022

Volume:

1 (24)

ISSN:

1829-4596

Additional Information:

Մելքոնյան Աշոտ Ա․, Мелконян Ашот А.

Other title:

Հայոց պետականության հին և միջնադարյան պատմափուլերը ; Древний и средневековый исторические периоды армянской государственности

Corporate Creators:

ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ

Abstract:

Հայոց պետականության պատմությունը կարելի է բաժանել չորս պատմափուլերի՝ հին, միջին, նոր և նորագույն։ Հայոց հին պետականության դարաշրջանն ընդգրկում է վաղնջական ժամանակներից մինչև IV դ. վերջն ընկած հատվածը։ Իր հերթին այն կարելի է տրոհել հետևյալ փուլերի. ա) վաղագույն պետականություններ` Ք. ա. III հազարամյակից մինչև Ք.ա. IX դ., բ)միասնական պետականություններ` Ք. ա. IX դարից մինչև Ք. հ. IV դ. վերջ:
Միջնադարյան պետականության դարաշրջանը ներառում է IV դ. վերջից մինչև XVII դ. կեսերը: Վաղ միջնադարում պետականութան պատմության առաջին փուլն ավարտվում IX դ երկրորդ կեսին՝ Բագրատունիների թագավորության ստեղծումով: 428 թ. Արշակունիների անկումով միայն վերանում է թագավորությունը, իսկ պետականությունը ձեռք է բերում նոր դրսևորումներ՝ Արևելյան Հայաստանում՝ մարզպանության, Արևմտյան Հայաստանում` սատրապությունների տեսքով, որոնց հիմքում ընկած էր նախարարական համակարգը: Միջնադարում զարգացած ավատատիրության պետականության փուլը վերաբերում է Բագրատունիների վերելքի և հայկական նոր պետական կազմավորումների ժամանակներին` IX դ. կեսերից մինչև XIV դ. վերջը: Ուշմիջնադարյան պետականության պատմության վերջին փուլը կարելի է համարել թագավորության վերականգնման համար փորձերի շրջանը (XV դարից մինչև XVII դարի կեսերը), երբ Կիլիկյան պետության անկումից (1375 թ.) հետո Վասպուրականում և այլուր ձեռնարկվում են քայլեր՝ այն վերականգնելու ուղղությամբ:
Историю армянской государственности можно разделить на четыре исторических периода: древний, средний, новый и новейший. Эпоха древнеармянской государственности охватывает период с древнейших времен до конца IV века. В свою очередь, ее можно разделить на следующие этапы: а) ранний - с III тысячелетия до н.э. до IX века до н.э., б) второй- с IX века до н.э. до IV века. Эпоха средневековой государственности охватывает период с конца IV века до середины XVII века. Ранний средневековый этап истории государственности заканчивается во второй половине IX века созданием царства Багратуни. В 428 г. с падением династии Аршакуни государственность приобретает новое проявление: в Восточной Армении 47 вместо царской власти появляется марзпанство, в Западной Армении - 5 сатрапий (сатрапства). Новую фазу развития государственности в средние века можно считать период правления Багратуни-Багратидов (IX-XI вв.) и историю Киликийского армянского царства (XI-XIV вв.). Последним этапом истории позднесредневековой государственности можно считать период попыток восстановления царства (с XV века до середины XVII века), когда после падения Киликийского государства (1375 г.) были предприняты попытки восстановитя государственности в Васпуракане и других местах Армении.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ

Format:

pdf

Extent:

էջ 33-47

Identifier:

oai:arar.sci.am:335832

Language:

en

Series statement:

Մեսրոպ արք. Աշճեան 234 ; Հայոց պատմության հարցեր 24

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան