Հրապարակման մանրամասներ:

ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի «Հայոց պատմության հարցեր» գիտական պարբերականի հերթական՝ 1 (24) համարում հրատարակվող հոդվածները սկզբնաղբյուրների, արխիվային նյութերի, մամուլի հրապարակումների, հայրենի եւ համաշխարհային պատմագիտական գրականության լայն հենքի վրա լույս են սփռում Հայոց հին եւ միջնադարյան, նոր եւ նորագույն ժամանակաշրջանների պատմության առանձին հիմնահարցերի վրա:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Հայոց պատմության հարցեր = Вопросы истории Армении = The Problems of the History of Armenia

Հրապարակման ամսաթիվ:

2022

Հատոր:

1 (24)

ISSN:

1829-4596

Լրացուցիչ տեղեկություն:

Մելքոնյան Աշոտ Ա․, Мелконян Ашот А.

Այլ վերնագիր:

Հայոց պետականության հին և միջնադարյան պատմափուլերը ; Древний и средневековый исторические периоды армянской государственности

Համատեղ հեղինակները:

ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ

Ամփոփում:

Հայոց պետականության պատմությունը կարելի է բաժանել չորս պատմափուլերի՝ հին, միջին, նոր և նորագույն։ Հայոց հին պետականության դարաշրջանն ընդգրկում է վաղնջական ժամանակներից մինչև IV դ. վերջն ընկած հատվածը։ Իր հերթին այն կարելի է տրոհել հետևյալ փուլերի. ա) վաղագույն պետականություններ` Ք. ա. III հազարամյակից մինչև Ք.ա. IX դ., բ)միասնական պետականություններ` Ք. ա. IX դարից մինչև Ք. հ. IV դ. վերջ:
Միջնադարյան պետականության դարաշրջանը ներառում է IV դ. վերջից մինչև XVII դ. կեսերը: Վաղ միջնադարում պետականութան պատմության առաջին փուլն ավարտվում IX դ երկրորդ կեսին՝ Բագրատունիների թագավորության ստեղծումով: 428 թ. Արշակունիների անկումով միայն վերանում է թագավորությունը, իսկ պետականությունը ձեռք է բերում նոր դրսևորումներ՝ Արևելյան Հայաստանում՝ մարզպանության, Արևմտյան Հայաստանում` սատրապությունների տեսքով, որոնց հիմքում ընկած էր նախարարական համակարգը: Միջնադարում զարգացած ավատատիրության պետականության փուլը վերաբերում է Բագրատունիների վերելքի և հայկական նոր պետական կազմավորումների ժամանակներին` IX դ. կեսերից մինչև XIV դ. վերջը: Ուշմիջնադարյան պետականության պատմության վերջին փուլը կարելի է համարել թագավորության վերականգնման համար փորձերի շրջանը (XV դարից մինչև XVII դարի կեսերը), երբ Կիլիկյան պետության անկումից (1375 թ.) հետո Վասպուրականում և այլուր ձեռնարկվում են քայլեր՝ այն վերականգնելու ուղղությամբ:
Историю армянской государственности можно разделить на четыре исторических периода: древний, средний, новый и новейший. Эпоха древнеармянской государственности охватывает период с древнейших времен до конца IV века. В свою очередь, ее можно разделить на следующие этапы: а) ранний - с III тысячелетия до н.э. до IX века до н.э., б) второй- с IX века до н.э. до IV века. Эпоха средневековой государственности охватывает период с конца IV века до середины XVII века. Ранний средневековый этап истории государственности заканчивается во второй половине IX века созданием царства Багратуни. В 428 г. с падением династии Аршакуни государственность приобретает новое проявление: в Восточной Армении 47 вместо царской власти появляется марзпанство, в Западной Армении - 5 сатрапий (сатрапства). Новую фазу развития государственности в средние века можно считать период правления Багратуни-Багратидов (IX-XI вв.) и историю Киликийского армянского царства (XI-XIV вв.). Последним этапом истории позднесредневековой государственности можно считать период попыток восстановления царства (с XV века до середины XVII века), когда после падения Киликийского государства (1375 г.) были предприняты попытки восстановитя государственности в Васпуракане и других местах Армении.

Հրատարակության վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ

Ձևաչափ:

pdf

Չափեր:

էջ 33-47

Նույնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:335832

Լեզու:

en

Մատենաշարային տվյալներ:

Մեսրոպ արք. Աշճեան 234 ; Հայոց պատմության հարցեր 24

Բնօրինակի գտնվելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան