Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах
www.artsakhlib.am
Marutyan Tehmina, Մարության Թեհմինա
Ghevond Alishan Appraised by Hakob Oshakan ; Ղևոնդ Ալիշանը Հակոբ Օշականի գնահատմամբ
Феномен жизни и творчества именитого арменоведа и писателя Гевонда Алишана всегда находился в центре внимания армянской общественной мысли. На протяжении многих лет исследователями была проведена значительная работа, многое было уточнено, оценено, переосмыслено, и можно констатировать, что сделанное, в целом, обеспечивает многостороннее освещение энциклопедического наследия Алишана. В ряду этих работ особый интерес представляет исследование Акопа Ошакана, учетывая его всеохватный и глубокий аналитический кругозор, специфические методы и критерии всестороннего анализа материала. Цель исследования – представить Гевонда Алишана в оценке великого западноармянского критика Акопа Ошакана. Наша задача ‒ продемонстрировать и оценить уникальные и ценные образцы критической мысли Ошакана, которые дополняют литературную значимость творчества Алишана. Изучение наследия Алишана Ошаканом до сих пор не было предметом отдельного исследования, что определяет научную новизну и актуальность данной статьи. В статье использованы как специальные литературоведческие (герменевтический, аксиологический), так и общенаучные (аналитические) методы исследования. В результате исследования мы пришли к выводу о том, что, хотя критические воззрения Ошакана отличаются острой идеологической направленностью и некоторой бескомпромиссностью, они виртуозно выявляют ключевые элементы, характеризующие творческий мир и принципы Гевонда Алишана, что может стать материалом отдельного исследования.
Մեծ հայագետ, գրող Ղևոնդ Ալիշանի կյանքի ու ստեղծագործության ֆենոմենը միշտ եղել է հայ հասարակական մտքի ուշադրության կենտրոնում: Ժամանակի ընթացքում ուսումնասիրողների կողմից զգալի գործ է արվել, շատ բան է ճշգրտվել, արժևորվել, վերաարժևորվել և փաստելի է, որ արվածն ընդհանուր առմամբ ապահովում է Ալիշանի հանրագիտակ վաստակի լուսաբանման համակողմանիությունը: Այդ անդրադարձների շարքում առանձնակի հետաքրքրություն է ներկայացնում Հակոբ Օշականի «համապատկերյան» ուսումնասիրությունը, եթե հաշվի առնենք նրա ընդգրկուն ու խոր քննական տեսադաշտը, նյութը համակողմանի վերլուծության ենթարկելու ուրույն մեթոդներն ու չափանիշները: Ուսումնասիրության նպատակն է ներկայացնել Ղևոնդ Ալիշանին արևմտահայ մեծագույն քննադատ Հակոբ Օշականի գնահատմամբ: Մեր խնդիրն է մասնագիտորեն գնահատել Օշականի քննադատական մտքի այն յուրօրինակ արժեչափերը, որոնցով նա ամբողջացնում է Ալիշանի գործի գրապատմական արժեքը: Ալիշանի ժառանգության օշականյան քննությունը՝ նրա բնագրի տիպաբանական, կառուցվածքային նորովի մեկնաբանությամբ և մինչ օրս չդիտարկված առանձնահատկությունների վերհանմամբ, դեռևս առանձին ուսումնասիրության նյութ չի դարձել, ինչը ինքնին հաստատում է հոդվածի գիտական նորույթը և արդիականությունը: Հոդվածում կիրառել ենք ինչպես մասնագիտական գրականագիտական (հերևմենևտիկա, աքսիոլոգիական), այնպես էլ ընդհանուր գիտական (վերլուծական) մեթոդները: Ուսումնասիրության արդյունքում հանգել ենք այն եզրահանգման, որ Օշականի քննահայեցական դիրքորոշումները, թեև որոշակիորեն կրում են գաղափարական սուր միտվածություն ու հաճախ մերժողական բնույթ, բայց և վարպետորեն բացահայտում են Ղևոնդ Ալիշանի ստեղծագործական խառնվածքն ու գրաշխարհը բնութագրող էական տարրերը, որոնցից ամեն մեկը կարող է դառնալ ուսումնասիրության առանձին նյութ:
The phenomenon of the life and work of the great Armenologist, writer Ghevond Alishan has always been in the center of attention of Armenian public thought. A considerable amount of work has been done by researchers over time, much has been revised, evaluated, re-evaluated, and it is a fact that the work done generally provides comprehensive coverage of Alishan's encyclopedic merits. Among those references, Hakob Oshakan's "comparative" study is of particular interest, taking into account comprehensive and deep analytical horizons, specific methods and criteria for a comprehensive analysis of the material. The purpose of the study is to present Ghevond Alishan in the assessment of the great Western Armenian critic Hakob Oshakan. Our task is to showcase and appreciate the unique and valuable examples of Oshakan's critical thought that complement the literary significance of Alishan's work. The “Oshakan” study of Alishan's heritage, with its typological, structural new interpretation and the highlighting of hitherto unobserved features, has not yet become the subject of a separate study, which determines the scientific novelty and relevance of the article. The article uses both special literary (hermeneutical, axiological) and general scientific (analytical) research methods. As a result of the study, we came to the conclusion that, although Oshakan's critical views are distinguished by a sharp ideological orientation and some uncompromisingness, they masterfully reveal the key elements that characterize the creative world and the principles of Ghevond Alishan, which can become the material of a separate study.
Երևան
oai:arar.sci.am:325399
Nov 27, 2022
Aug 31, 2022
35
https://arar.sci.am/publication/353173
Հրատարակության անուն | Ամսաթիվ |
---|---|
Марутян, Теймина, Гевонд Алишан в оценке Акопа Ошакана | Nov 27, 2022 |
Марутян, Теймина
Калантарян, Женя Отв. ред. Арам Григорян
Осипян, Н. Б. Գլխ․ խմբ.՝ Հ. Վ. Գրիգորյան