Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոն. Գիտական աշխատություններ= Ширакский центр арменоведческих исследований НАН РА. Научные труды = Shirak Centre of Armenological Studies of NAS RA․ Scientific works

Հրապարակման ամսաթիւ:

2021

Հատոր:

24

Համար:

3

ISSN:

1829-4316

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

Петросян А. С., Petrosyan A. S.

Այլ վերնագիր:

Скульптуры животных во внешнем убранстве церкви Св. Григория в Ани: символика и параллели в средневековом искусстве Армении ; Animal Sculptures of the Exterior Decoration of the Church of St. Gregory in Ani: Symbolism and Parallels in Medieval Armenian A rt

Ծածկոյթ:

256-265

Ամփոփում:

Անիի Սբ Գրիգոր եկեղեցին իր արտաքին քանդակային հարդարանքով համեմատաբար լավ պահպանված հուշարձաններից է և առանձնանում է որմնակամարաշարը պսակող քանդակազարդ գոտիով, նաև իրական և երևակայական կենդանիների առանձին ու սյուժետային քսանվեց պատկերաքանդակներով: Հոդվածում դիտարկվում է եկեղեցու քանդակային հարդարանքը` պատկերագրական, ոճական և խորհրդաբանական առումներով` հնարավորության սահմաններում անդրադառնալով նաև ներկայացված կենդանիների ու թռչունների տեսակների նույնականացմանը: Եկեղեցու ընդհանուր քանդակային հորինվածքն ու սյուժեն դիտարկված են հայ արվեստում առկա զուգահեռների համատեքստում` պարզաբանելու համար դրանց ակունքներն ու հետագա կիրառությունը:
Церковь Св. Григория или Тиграна Оненца (1215) в Ани выделяется богатым скульптурным декором фасадов. Окаймляющая стены аркатура увенчана фризом с образами животных на богатом растительном фоне. Это рельефы реальных птиц и зверей, a в одном случае – фантастических существ в виде парных сирен. Рельефы представляют богатый цикл одиночных и геральдических композиций, мотивов борьбы птицы и животного, звериного гона и т.д. Скульптурный фриз церкви Св. Григория имеет свои прообразы в раннесредневековом искусстве Армении, ярким примером которого является внешний декор храма Звартноц, отождествлявшийся с идеей Райского сада. Скульптуры животных анийского храма имеют иконографические параллели в “поясе виноградника” церкви Св. Креста в Ахтамаре, в композициях деревянной капители Севанского монастыря, в резной двери монастыря Св. Апостлов в Муше, в оформлении фасадов церкви Богородицы в Амагу Нораванке. Очевидно, что кроме глубоких иконографических и символических традиций христианской культуры, декор Св. Григория отражал богатство художественных традиций городской культуры Ани и личные вкусы ее знати.

Ձեւաչափ:

pdf

Նոյնացուցիչ:

կապին հետեւելուն համար սեղմէ հոս ; oai:arar.sci.am:297034

Բնօրինակին գտնուելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան