Journal or Publication Title:

Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի տարեգիրք = Komitas museum-institute yearbook

Date of publication:

2019

Volume:

Դ

ISBN:

978–9939–9206–4–1

Additional Information:

Tigranyan Marianna

Other title:

Sumerian Epic Poetry and the Armenian Avetises

Contributor(s):

Պատ. խմբ.՝ Տաթևիկ Շախկուլյան

Abstract:

Հայկական ժողովրդական երգաստեղծության մեջ իրենց ուրույն տեղն են զբաղեցնում կրոնածիսական երգերը, որոնց թվում են ավետիսները՝ Ծննդյան երգերը: Ըստ մեղեդային կառուցվածքի ավետիսները կարելի է բաժանել երկու խմբի.
ա) քրիստոնեության ժամանակաշրջանում եկեղեցական երաժշտությունից գեղջկականի մեջ թափանցած մեղեդիներ,
բ) նախաքրիստոնեական ժամանակաշրջանից մեզ հասած ժողովրդական մեղեդիներ: Սույն ուսումնասիրության թիրախում են միջին մասերը՝ խնկի ծառի բերելը և տաճարի կառուցման հատվածները, որոնք ավետիսների առավել հին շերտն են կազմում և տանում են դեպի Հին Շումեր՝ մարդկության առաջին գրավոր սեպագիր հուշարձանները (մ.թ.ա. III հազ.), դեպի Գիլգամեշի մասին էպոսը և «Էն–Մերքարն ու Արատտայի գերագույն քուրմը » էպիկական պոեմը: Մի շարք փաստեր ապացուցում են, որ ոչ թե շումերական էպիկական ավանդազրույցները փոխառման սկզբունքով են թափանցել հայկական ժողովրդական ավետիսների մեջ և հետագայում «վերածվել » Քրիստոսի Ծննդյան երգերի, այլ այդ զրույցներն ի սկզբանե էնդեմիկ՝ ժողովրդական բանավոր գրականության մեջ արդեն իսկ ճանաչված սիրված են եղել:
Ritual songs have a special place in the Armenian folk music. Avetises (Christmas carols) are among the latter. According to melodic structure avetises may be categorized into two groups:
a) Melodies that in the Christian period have penetrated into the peasant songs from the church chant;
b) Folk sons, which have survived since pre–Christian times. My study focuses on the second group of avetises. The roots of the verses and the formulaic structures of their melodies go deep into thousands of years in the pre–Christian period. The present study focuses on the middle or central sections of these songs, which describe the process of introducing the incense–tree and constructing the temple. Those sections present the most ancient layers of avetises; and they lead to Ancient Sumer, to the first cuneiform texts (III millennium B.C.), to the epic poem of Gilgamesh and Enmerkar and the Lord of Aratta. The analysis identified profound evidence, that some of Sumerian epic narratives found in the Armenian folk avetises may be endemic to Armenian tradition and well–known in the oral tradition of folk literature in pre–Christian period, rather than being borrowed and further ‘transformed’ into Armenian Christmas songs.

Table of contents:

ԳԼՈՒԽ Բ. Կոմիտասը և երաժշտական ֆոլկլոր
CHAPTER II: Komitas And Folk Music

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

Կոմիտասի թանգարան-ին-տ. հրատ.

Format:

pdf

Extent:

էջ 131-169

Other physical description:

նոտա ; աղս․

Identifier:

oai:arar.sci.am:270855

General note:

Սույն հատորն անդրադառնում է Կոմիտասին և իր գործունեությանը, հայ երաժշտական ֆոլկլորին և երաժշտական կրթությանն առնչվող զանազան հարցերի։ Հասցեագրված է երաժշտագետներին, արվեստաբաններին, մշակութաբաններին, բանասերներին, երաժշտության բնագավառի մանկավարժներին, առհասարակ հայ երաժշտությամբ հետաքրքրվողներին։