Journal or Publication Title:

Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի տարեգիրք = Komitas museum-institute yearbook

Date of publication:

2016

Volume:

Ա

ISBN:

978-9939-9134-2-1

Additional Information:

Ռանդհոֆեր Ռեգինա, Рандхофер Регина

Other title:

Կոմիտասը և բեռլինյան երաժշտագիտությունը ; Комитас и берлинское музыковедение

Contributor(s):

Պատ. խմբ.՝ Տաթևիկ Շախկուլյան

Abstract:

Komitas’s period of studies in Berlin 1896–1899 is regarded as crucial for his later achievements. There he obtained the higher education in European music his seminary in Etchmiadzin could not offer. However, Berlin’s significance for Komitas went far beyond mere transfer of artistic and scholarly knowledge. In my paper I argue that Berlin was rather a catalyst for Komitas to exploit Armenian music for the national cause. For in Germany, in the XIX century pivotal discourses and strategies emerged, aiming at cultural nation building, demonstration of national unity and construction of identity. Thus, Germany offered a high potential of identification to the stateless Armenian community in the Ottoman and Russian Empire at the time of “national awakening”. In the article I first introduce the specific situation of Germany being in 1871 for the first time in history a unified nation state. I then briefly outline the national project resulting from the unification, and the role that music, in particular folk songs, played in it. Furthermore, I examine the part Berlin University had in this regard. The central point of the article is to determine the positions adopted by Komitas’s university teachers, the ideas they imparted to him, and how he applied them to his own project of Armenian national music. Fathoming the shared national interests of Komitas and his teachers is beneficial in enlightening the approaches and insights characterizing Komitas contributions beyond the impact of his Berlin teachers. Thus, I conclude with some considerations on the unprecedented, pioneering aspects of Komitas’s work which in turn, cutting across traditional disciplinary boundaries, found an echo in Berlin musicology and the newly established International Music Society, until World War I put an end to this early creative period in musicology.
Կոմիտասի՝ բեռլինյան ուսումնառության ժամանակահատվածը՝ 1896-1899 թթ., վճռական ազդեցություն ունեցավ նրա հետագա ձեռքբերումների վրա: Նա ստացավ եվրոպական երաժշտության բարձրագույն կրթություն, ինչն Էջմիածնի ճեմարանը չէր կարող առաջարկել: Բեռլինի կարևորությունը Կոմիտասի համար ավելին եղավ, քան զուտ գեղարվեստական և ակադեմիական գիտելիքների ձեռքբերումը: Իմ զեկուցման մեջ ես փաստում եմ, որ Բեռլինն ավելի շուտ խթան հանդիսացավ՝ հայկական երաժշտությունն ազգային պահանջների տեսանկյունից կիրառելու համար: XX դարի Գերմանիայում սկիզբ առան առանցքային քննարկումներ և ռազմավարությունների մշակումներ՝ միտված մշակութային ազգի կառուցմանը, ազգային միասնության ցուցադրությանը և ինքնության հաստատմանը: Գերմանիան մատնացույց արեց Օսմանյան և Ռուսական կայսրություններում հաստատված և պետականությունից զրկված հայ համայնքների ինքնության հաստատման հսկա ներուժը «ազգային զարթոնքի» ժամանակաշրջանում: Նախ` ներկայացնում եմ 1871 թ. Գերմանիայում տիրող իրավիճակը՝ պայմանավորված պատմության մեջ առաջին ազգային միասնական պետության ստեղծմամբ: Այնուհետ հակիրճ ուրվագծում եմ համախմբումից բխող ազգային նախագիծը և երաժշտության, մասնավորապես՝ ժողովրդական երգերի դերը վերոհիշյալ գործընթացներում: Քննում եմ Բեռլինի համալսարանի դերակատարությունն այս լույսի ներքո: Հոդվածի կենտրոնական հանգույցը Կոմիտասի համալսարանական դասախոսների դիրքորոշման և նրան
փոխանցած գաղափարների քննությունն է, դրանց ազդեցությունը Կոմիտասի՝ հայկական ազգային երաժշտության սեփական նախագծի մշակման վրա: Կոմիտասի՝ ընդհանրական ազգային շահերի և նրա ուսուցիչների մոտեցումների ընկալումը թույլ կտա լույս սփռել Բեռլինի դասախոսների ազդեցության շրջանակներից դուրս Կոմիտասի ներդրումը բնութագրող մոտեցումների և գաղափարների վրա: Իմ եզրահանգումները կապված են Կոմիտասի գործունեության որոշ աննախադեպ դիտանկյունների հետ. գործունեություն, որը հատելով ավանդական դիսցիպլինների սահմանները, արձագանք է գտել բեռլինյան երաժշտագիտության և նոր հիմնված Միջազգային երաժշտական ընկերության շրջանակներում մինչև այն պահը, երբ Առաջին համաշխարհային պատերազմը վերջ դրեց երաժշտագիտության այս վաղ ստեղծարար ժամանակաշրջանին:
Берлинский период обучения Комитаса (1896-1899 гг.) сыграл решительную роль для его последующих достижений. В Берлине он получил высшее музыкальное образование, которое Эчмиадзинская семинария не могла ему предложить. Важность берлинского периода для Комитаса не ограничивается лишь приобретением художественных и академических знаний. В статье я аргументирую, что Берлин скорее послужил для него толчком к использованию армянской музыки с позиции национальных требований. В XIX веке в Германии развернулись важные дискуссии и разрабатывались стратегии, направленные к созданию культурной нации, проявлению национального единства и утверждению идентификации. Германия указала армянским общинам, проживающим в составе Русской и Турецкой имерий и лишенным государственности, на огромный потенциал утверждения национальной идентичности в период ‟национального расцвета”. В начале статьи я представляю ситуацию в Германии в 1871 году, обусловленную возникновением первого в истории единого национального государства. Далее я коротко освещаю национальный проект, возникший на основе объединения, а также роль музыки и, в частности, народных песен в упомянутых процессах в контексте деятельности берлинского университета. В статье центральное место занимает рассмотрение позиций университетских преподавателей Комитаса и идей, переданных ему, а также влияния этих идей на разработку собственного проекта Комитаса об армянской национальной музыки. Выявление национальных интересов Комитаса и позиций его учителей предоставит возможность осветить идеи и позиции самого Комитаса за рамками влияния его берлинский преподавателей. Мои заключения относятся к некоторым беспрецендентным аспектам деятельности Комитаса — деятельность, которая выходя за рамки традиционных дисциплин, находила отклик в кругу берлинских музыковедов и Международного музыкального общества до того момента, когда Первая мировая война положила конец этому процветающему периоду раннего музыковедения

Table of contents:

Գլուխ Ա «Կոմիտասը և իր ժամանակը»
Chapter I: Komitas and His Time Period

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

Կոմիտասի թանգարան-ին-տ. հրատ.

Format:

pdf

Extent:

էջ 12-20

Identifier:

oai:arar.sci.am:270656

General note:

Սույն ժողովածուն նվիրված է Կոմիտասին, նրա ժամանակաշրջանին, ժամանակակիցներին, նրա գիտական և ստեղծագործական ժառանգությանը։ Նկատի ունենալով Կոմիտասի գիտական հետաքրքրությունները, ժողովածուն ներկայացնում է նաև հայ երաժշտական ֆոլկլորագիտությանն ու միջնադարագիտությանն առնչվող հարցեր։ Հոդվածների հեղինակները հայաստանյան և արտասահմանյան գիտական հաստատությունների ներկայացուցիչներ են։ Ժողովածուն քառալեզու է (հայերեն, անգլերեն, ռուսերեն, ֆրանսերեն)։ Հասցեագրված է երաժշտագետներին, արվեստաբաններին, միջնադարագետներին, ֆոլկլորագետներին, ինչպեսնաև հայ երաժշտությամբ հետաքրքրվողներին։