Հրապարակման մանրամասներ:

Հայաստանի քիմիական հանդեսը լույս է տեսնում 1957 թվականից տարին 4 անգամ։ 1957-1965թթ․ ամսագիրը կոչվել է «ՀՍՍՌ ԳԱ Տեղեկագիր։ Քիմիական գիտություններ», 1966-1994թթ․ վերանվանվել է «Հայաստանի քիմիական ամսագիր», իսկ 1995թ-ից առ այսօր՝ կոչվում է «Հայաստանի քիմիական հանդես»։

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Հայաստանի քիմիական հանդես =Chemical Journal of Armenia

Հրապարակման ամսաթիւ:

2015

Հատոր:

68

Համար:

4

ISSN:

0515-9628

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

կապին հետեւելուն համար սեղմէ հոս

Այլ վերնագիր:

Հեմ-մոդելների հետ ազոտի օքսիդների փոխազդեցության սպեկտրալ ուսումնասիրությունը; Спектральные исследования взаимодействия оксидов азота с гем-моделями

Աջակից(ներ):

Պատ․ խմբ․՝ Ա․ Լ․ Մնջոյան (1957-1962) ; Գլխ․ խմբ․՝ Գ․ Տ․ Թադևոսյան (1962-1973) ; Մ․ Հ․ Ինճիկյան (1974-1976)

Ծածկոյթ:

455 -479

Ամփոփում:

Using FTIR and UV-vis spectroscopy comprehensive information was obtained regarding to interaction of nitrogen oxides with metalloporphyrin (MP) complexes of biologically important elements, such as, Fe, Co and Mn. Using differently labeled nitrogen oxides and DFT calculations the mode of coordination and electronic structure were reliably determined for the nitrosyl, nitrite and nitrate complexes of these MPs. Dependence of these parameters on the nature of metal has been clarified. Transformations of nitrogen oxides in the coordination sphere of MPs and their mechanisms were elucidated. The previously unknown 6-coordinate nitrosyl, nitrite and nitrate complexes of these MPs with trans electron donor ligands were obtained and spectrally characterized. Ազոտի օքսիդները (NO, NO2, NO2ˉ, NO3ˉ և այլն) կարևոր դերակատարումներ ունեն կաթնասունների օրգանիզմներում ընթացող ֆիզիոլոգիական պրոցեսներում` պայմանավորված հիմնականում հեմ-սպիտակուցների հետ դրանց փոխազդեցություններով: Սինթետիկ մետաղապորֆիրինները մոդելավորում են հեմ-սպիտակուցների ակտիվ կենտրոնը և ազոտի օքսիդների ներկայությամբ դրանց կոորդինացիոն ոլորտում ընթացող քիմիական պրոցեսների ուսումնասիրությունը հույժ կարևոր է հասկանալու համար բազմաթիվ ֆերմենտների գործելաձևը: Ակնարկում ներկայացված են հեղինակի փորձարաններում կատարված հետազոտությունները՝ նվիրված ազոտի օքսիդների փոխազդեցություններին կենսաբանական կարևորություն ունեցող Fe-, Co- և Mn-պորֆիրինների հետ: Օգտվելով էլեկտրոնային կլանման և Ֆուրյե ձևափոխությամբ ինֆրակարմիր սպեկտրաչափական եղանակներից, հարուստ ինֆորմացիա է քաղվել այդ փոխազդեցությունների վերաբերյալ: Ազոտի օքսիդները ամբիդենդատ լիգանդներ են հանդիսանում: Оксиды азота (NO, NO2, NO2-, NO3- и др.) играют важную роль в физиологических процессах, протекающих в организмах млекопитающих, что обусловлено, в первую очередь, их взаимодействием с гемопротеинами. Синтетические металлопорфирины моделируют активный центр гемопротеинов, и выявление химических процессов, имеющих место в их координационной сфере в присутствии оксидов азота, чрезвычайно важно для понимания механизмов функционирования многочисленных ферментов. В обзоре представлены работы, осуществленные в лабораториях автора и посвященные исследованиям взаимодействия оксидов азота с порфиринатами биологически значимых Fe, Co и Mn. С помощью электронной абсорбционной и Фурье ИК-спектроскопии из-влечена богатая информация относительно характера таких взаимодействий. Оксиды азота являются амбидентатными лигандами.

Հրատարակութեան վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ հրատ.

Ստեղծման ամսաթիւը:

2015-11-11

Ձեւաչափ:

pdf

Նոյնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:186904

Թուայնացում:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Բնօրինակին գտնուելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան