Publication Details:

«Արցախի պետական համալսարանի գիտական տեղեկագիր» պարբերականը լույս է տեսնում տարեկան երկու անգամ, երկու առանձին հանդեսներով: Դրանք են`1. «Արցախի պետական համալսարանի գիտական տեղեկագիր» Հասարակական գիտություններ: 2. «Արցախի պետական համալսարանի գիտական տեղեկագիր» Բնական գիտություններ:

Journal or Publication Title:

Արցախի պետական համալսարանի գիտական տեղեկագիր. Հասարակական և բնական գիտություններ=Ученые записки Арцахского государственного университета: Социальные и естественные науки=Artsakh state university's Proceedings: Social and natural sciences

Date of publication:

2023

Volume:

1

Official URL:

Additional Information:

Բիգլարի Ա. Ջ., Биглари А. Д.

Other title:

Նշանակեք չափորոշիչների կշիռները որոշման մատրիցով (WCDM). Թեհրանի Ֆոնդային բորսայի ապացույց ; Присвоение весов критериям по матрице решений (Wcdm): данные тегеранской фондовой биржи

Corporate Creators:

Արցախի պետական համալսարան

Contributor(s):

Գլխավոր խմբ.՝ Վալերի Ավանեսյան

Coverage:

518-533

Abstract:

MCDM խնդիրը մի շարք այլընտրանքներ է, որոնք գնահատվում են մի քանի չափանիշների համաձայն՝ լավագույն այլընտրանք(ներ)ը ընտրելու համար. Այդ նպատակով չափանիշների կշիռը որոշելը MCDM մեթոդների կիրառման կարևոր նյութերից մեկն է. Նախևառաջ, չափանիշները բացահայտվում են որոշում կայացնողի կողմից, այնուհետև զույգ-զույգ համեմատությունները չափորոշիչների և այլընտրանքների միջև են, որոնք կառուցում են որոշումների մատրիցը. Տարբեր չափանիշների նկատմամբ այլընտրանքների կշիռները ստացվում են MCDM մեթոդներից մեկի կիրառմամբ. TOPSIS-ը զույգ համեմատության վրա հիմնված մեթոդ է այլընտրանքներին կշիռը բաշխելու համար. Համաձայն TOPSIS մեթոդի, լավագույն այլընտրանքն է՝ ելնելով դրանց քաշից. Այս հետազոտությունն առաջարկում է WCDM մեթոդը որպես նոր մեթոդ՝ MCDM խնդիրներում օգտագործվող չափանիշներին կշիռ տալու համար. Արդյունքները ստացվել են Թեհրանի ֆոնդային բորսայում ցուցակված ընկերությունների իրական նմուշից. Այս հետազոտության որոշման մատրիցը բաղկացած էր տարբեր ոլորտների քսան ընկերություններից և երեք չափանիշներից՝ վերադարձը, հուսալիությունը և ռիսկը. TOPSIS-ը որպես MCDM մեթոդ ընտրված է WCDM-ի Shannon- ի հետ համեմատելու համար. երկարաժամկետ հեռանկարում այն ավելի լավ է գործում.
Проблема MCDM представляет собой ряд альтернатив, которые оцениваются по нескольким критериям для выбора наилучшей альтернативы (альтернатив). С этой целью определение веса критериев является одним из важных материалов для использования методов MCDM. Прежде всего, лицо, принимающее решение, определяет критерии, а затем проводится парное сравнение между критериями и альтернативами, которые составляют матрицу решений. Веса альтернатив по разным критериям получаются с помощью одного из методов MCDM. TOPSIS — это основанный на парных сравнениях метод присвоения веса альтернативам. По методу TOPSIS выделяется лучшая альтернатива на основе их веса. Это исследование предлагает метод WCDM в качестве нового метода для придания веса критериям, используемым в задачах MCDM. Результаты получены из реальной выборки компаний, котирующихся на Тегеранской фондовой бирже. Матрица решений в этом исследовании состояла из двадцати компаний из разных отраслей и трех критериев доходности, надежности и риска. TOPSIS в качестве метода MCDM выбран для сравнения WCDM с Shannon. Эффективность WCDM на Тегеранской фондовой бирже такая же, как у Entropy Shannon при тех же условиях; он работает еще лучше в долгосрочной перспективе.
An MCDM problem is a number of alternatives that are evaluated with respect to several criteria to select the best alternative(s). For this purpose, determining the weight of criteria is one of the important materials for using MCDM methods. First of all, criteria are identified by the decision-maker then pairwise comparisons are between criteria and alternatives that construct the decision matrix. The weights of the alternatives with respect to different criteria are obtained by using one of the MCDM methods. TOPSIS is a pairwise comparison-based method for allocating weight to alternatives. According to the TOPSIS method, the best alternative based on their weight is allocated. This research proposes the WCDM method as a new method to give weight to criteria used in MCDM problems. The results are obtained from a real-world sample from companies listed on Tehran Stock Exchange. The decision matrix in this study consisted of twenty companies from different industries and three criteria Return, Reliability, and Risk. TOPSIS as an MCDM method is selected to compare WCDM with Shannon The efficiency of the WCDM in the Tehran Stock Exchange is the same as Entropy Shannon under the same conditions; it performs even better in the long term. Key words: Portfolio,

Place of publishing:

Ստեփանակերտ

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:362561

Digitization:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Location of original object:

Արցախի պետական համալսարան