Հրապարակման մանրամասներ:

Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի պաշտօնական ամսագիր «Էջմիածին» կրօնական եւ հայագիտական հանդէսն «Արարատ» ամսագրի (1868—1919 թթ.) աւանդոյթների անմիջական ժառանգորդն ու շարունակողն է: Լոյս է տեսնում 1944 թուականից Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գէորգ Զ. Չորէքչեանի յառաջաձեռնութեամբ: Զուտ գիտական նիւթերից բացի՝ ամսագրում համառօտ անդրադարձ կայ Մայր Աթոռի միաբանութեան, ներքին ինչպէս եւ Սփիւռքի թեմերի եկեղեցական կեանքին, տպագրւում են Հայոց հայրապետների կոնդակները, շրջաբերականները, քարոզներն ու ճառերը:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Էջմիածին։ Պաշտօնական ամսագիր Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսութեան Մայր Աթոռոյ Սրբոյ Էջմիածնի

Հրապարակման ամսաթիւ:

2024

Հատոր:

ՁԱ տարի

Համար:

է

ISSN:

1829–4243 ; e-2953-7843

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

Тигранян Армине, Tigranyan Armine

Այլ վերնագիր:

Targeted destruction of cross-stones in Artsakh and international protection mechanisms ; Целенаправленное уничтожение хачкаров в Арцахе и международные механизмы защиты

Աջակից(ներ):

Խմբ.՝ Առաքել Առաքելյան (1944-1948) ; Լևոն Կիսիբեկյան (1948-1950) ; Աշոտ Աբրահամյան (1950-1955) ; Առաքել Առաքելյան (1955-1956) ; Արթուն Հատիտյան (1956-1982) ; Պարգեւ Շահբազյան (1983-1984) ; Երվանդ Մելքոնյան (1985-1993) ; Տ. Ասողիկ եպս. Արիստակեսյան (1994-1996) ; Տ. Բագրատ աբղ. Գալստյան (1996-1998) ; Մարիամ Վարդանյան (պաշտոնակատար) (1998-1999) ; Տ. Արշակ աբղ. Խաչատրյան (պաշտոնակատար) (1999) ; Անդրանիկ Զեյթունյան (2000-2001) ; Վարդան Դևրիկյան (2002-2009) ; Արշակ Մադոյեան (2009-2015) ; Արսէն Բոբոխեան (2015-2017) ; Տ. Անդրէաս աբղ. Եզեկեան (պաշտոնակատար) (2017-2018) ; Գէորգ Մադոյեան (2018-)

Ծածկոյթ:

110-125

Ամփոփում:

В период с 2020 по 2024 год, во время и после 44-дневной войны, армянские исторические церкви, памятники, кладбища и хачкары на территориях, перешедших под контроль Азербайджана, подверглись антиармянским действиям. Особенно тревожным является уничтожение и повреждение большого числа хачкаров, даже в условиях ограниченных военных операций. Нетерпимое отношение Азербайджана, особенно после полной депопуляции Арцаха, привело к продолжающемуся разрушению хачкаров, имеющих уникальное историческое значение. Это исследование подчеркивает срочную необходимость усиленной защиты культуры хачкаров во время войн и на оккупированных территориях, поскольку это культурное наследие имеет исключительное значение не только для Армении, но и для всего мира. Культура хачкаров, включенная в «Представительный список нематериального культурного наследия» ЮНЕСКО, должна быть защищена не только Азербайджаном и отдельными государствами, но и всем международным сообществом, включая обязательства ЮНЕСКО по сохранению культуры.
Преднамеренные действия Азербайджана по уничтожению армянских хачкаров и других объектов культурного наследия в Арцахе привели к значительным потерям не только для Арцаха, но и для всего человечества. Хачкары представляют собой наднациональную ценность и являются частью всемирного наследия, и их уничтожение выходит за рамки утраты материальных объектов — это нарушение принципов терпимости и мультикультурализма. Анализ различных национальных документов и теоретических концепций права на культуру подтверждает, что разрушение культурного наследия выходит за пределы физической сферы. Оно оказывает глубокое воздействие на идентичность и преемственность как отдельных людей, так и сообществ, нарушая основное право человека на культуру. Эти действия также создают системные проблемы, лишая вынужденных переселенцев из Арцаха возможности участвовать в культурной жизни своего сообщества и вносить в нее свой вклад. Более того, разрушение хачкаров наносит серьезный ущерб нематериальным аспектам этого наследия, останавливая ритуалы, традиции, паломничества, верования и праздники, связанные с ними, а также препятствуя передаче знаний и памяти будущим поколениям. Утрата хачкаров Арцаха подчеркивает многоплановое нарушение культурных прав и идентичности перемещенного армянского сообщества Арцаха, подрывая их историческую преемственность, коллективную память и культурные практики. Эти выводы указывают на необходимость срочного международного вмешательства и применения законов о защите культуры для сохранения такого незаменимого наследия и защиты универсальных ценностей.
Between 2020 and 2024, during and after the 44-day war, Armenian historic churches, monuments, cemeteries and cross-stones in the territories under Azerbaijani control were subjected to anti-Armenian actions. Particularly disturbing is the destruction and damage to a large number of cross-stones, even in the context of limited military operations. Azerbaijan’s increasingly intolerant attitude, especially after the complete depopulation of Artsakh, has led to the continued destruction of cross-stones of unique historical significance. This study emphasizes the urgent need for enhanced protection of the crossstone culture during wars and in occupied territories, as this cultural heritage is of exceptional importance not only for Armenia, but also for the whole world. The crossstone culture, included in UNESCO’s “Representative List of Intangible Cultural Heritage”, must be protected not only by Azerbaijan and individual states, but also by the entire international community, as well as by UNESCO’s commitment to cultural preservation. Azerbaijan’s deliberate actions to destroy Armenian cross-stones and other cultural heritage sites in Artsakh have resulted in significant losses not only for Artsakh, but also for all of humanity. The cross-stones represent a supranational value and are part of the world heritage, and their destruction goes beyond the loss of material objects — it is a violation of the principles of tolerance and multiculturalism. The analysis of various national documents and theoretical concepts of the right to culture confirms that the destruction of cultural heritage goes beyond the physical sphere. It has a profound impact on the identity and continuity of individuals and communities alike, violating the basic human right to culture. These actions also create systemic problems by denying IDPs from Artsakh the opportunity to participate in and contribute to the cultural life of their community. Moreover, the destruction of cross-stones severely damages the intangible aspects of this heritage, halting the rituals, traditions, pilgrimages, beliefs and festivals associated with them, as well as preventing the transmission of knowledge and memory to future generations. The loss of Artsakh’s cross-stones underscores the multidimensional violation of the cultural rights and identity of Artsakh’s displaced Armenian community, undermining their historical continuity, collective memory and cultural practices. These findings point to the need for urgent international intervention and the application of cultural protection laws to preserve such irreplaceable heritage and protect universal values.

Հրատարակութեան վայրը:

Ս. Էջմիածին

Հրատարակիչ:

Մայր Աթոռոյ Սրբոյ Էջմիածնի

Ձեւաչափ:

pdf

Նոյնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:382300

Լեզու:

hy

Բնօրինակին գտնուելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան