Journal or Publication Title:

Խ․ Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան․ Հայագիտական հանդես

Date of publication:

2022

Number:

5 (59)

ISSN:

1829-0531

Official URL:

click here to follow the link

Additional Information:

Аветисян Гагик, Avetisyan Gagik

Other title:

Паломничество В Тайкский Ашхар ; Pilgrimage in Tayk Ashkharh

Corporate Creators:

Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան

Coverage:

213-225

Abstract:

Յուրաքանչյուր հայի պարտքն է ուխտագնացություն կատարելու մեր պատմական հայրենիք՝ ներառյալ Տայոց աշխարհ (իմա՝ ներկայիս Թուրքիայի Հանրապետության հյուսիս-արևելյան նահանգներ): Ու եթե հիմնականում թրքաբնակ Արդվին և Օլթի քաղաքներից հայկական պատմամշակութային շերտը գրեթե իսպառ վերացել է, ապա այլ է դրությունն անտառածածկ Թորթումի կիրճում, ուր վեր են հառնում Օշկվանքի Ս. Հովհաննես Մկրտիչ, Խախուի և Իշխանի Ս. Աստվածածին եկեղեցիները: Միջնադարյան այս վանական համալիրների պատերը դեռ պահպանել են Մամիկոնյան և Բագրատունի իշխանների շունչն ու ոգին, առաքելական և քաղկեդոնական կղերականների պայքարն ու անցյալի և ներկայի համադրումը: Ու թեև քաղաքական որոշակի նկատառումներից ելնելով Տայքն ընկալվում է իբրև վրացական պատմական տարածք (Տաո), այնուամենայնիվ այստեղի հայկական շերտն անուրանալի է և մնայուն:
Таким образом, всесторонне изучив исторический процесс и современное состояние памятников Tайka, мы пришли к следующим выводам. 1. Нынешние компетентные органы Турции, сотрудничая со своими грузинскими коллегами с привлечением соответствующих специалистов, восстанавливают несколько известных армянских монументальных памятников Тайка в соответствии с Халкидонским каноном. 2. Под видом реставрации вырезая фрагменты надписей, подтверждающих армянскую подлинность, исконно армянские памятники преподносятся как грузинское наследие. 3. Некоторые памятники подверглись вандализму и в случае отсутствия должного внимания спустя годы от них даже и следа не останется. 4. Для значительной части армянства паломничества в Западную Армению ограничиваются лишь посещением центральных районов, в основном не обращая внимания на армянский Тайк. Исходя из вышеизложенного, мы считаем, что важнейшим условием формирования гражданина-патриота продолжает оставаться образованная личность, знающая и ценящая свою историю и религию, одним из лучших способов которого является паломничество и изучение даже самых отдаленных от основных маршрутов мест исторической родины. Поэтому проблема паломничества, исследования и постоянного наблюдения за особо отдаленными, малоизведанными и спорными частями утраченной родины сейчас актуальна и требует конкретных решений.
Thus, having comprehensively studied the historical process and the current state of the monuments of the Tayk, we came to the following conclusions. 1. The current competent authorities of Turkey, cooperating with their Georgian colleagues with the involvement of relevant specialists, restore several famous Armenian monumental monuments of Tayk in accordance with the Chalcedonian Canon. 2. Under the guise of restoration, by cutting out fragments of inscriptions confirming Armenian authenticity, native Armenian monuments are presented as Georgian heritage. 3. Some monuments have been vandalized and in the absence of proper attention, years later they will not even leave a trace. 4. For a significant part of the Armenians, pilgrimages to Western Armenia are limited only to visiting the central districts, mostly ignoring the Armenian Taуk. Proceeding from the above, we believe that the most important condition for the formation of a patriot citizen continues to be an educated person who knows and appreciates his history and religion, one of the best ways of which is pilgrimage and exploring even the most remote places of the historical homeland from the main routes. Therefore, the problem of pilgrimage, research and constant monitoring of particularly remote, little-known and disputed parts of the lost homeland is now relevant and requires concrete solutions.

Place of publishing:

Երևան

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:361730

Digitization:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան