Journal or Publication Title:

Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի աշխատություններ = Proceedings of the Institute of Archaeology and Ethnography = Труды Института археологии и этнографии

Date of publication:

2023

Volume:

5

Additional Information:

Ramazyan Samvel, Рамазян Самвел

Other title:

Kachal Hamza: a common character in Armenian and Turkic epics ; Качал Хамза: общий персонаж в армянском и тюркском эпосах

Corporate Creators:

ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ

Coverage:

150-171

Abstract:

Վերջին շրջանի մեր ուսումնասիրությունները հաստատում են, որ Հայկական լեռնաշխարհում հայ և թյուրք վիպական ավանդույթների կրողները գտնվել են շարունակական շփումների մեջ, որոնց արդյունքում օտարամուտ (թյուրքական) կերպարներ են բացահայտվում «Սասնա ծռեր» էպոսում և հայկական կերպարներ «Քյոռօղլի» էպոսում: Ակնհայտ է, որ տեղի են ունեցել որոշ վիպական տարրերի փոխներթափանցումներ: Հոդվածում ներկայացվում է «Սասնա ծռեր» և «Քյոռօղլի» էպոսներում Քաչալ Համզայի կերպարի քննական վերլուծությունը, ինչը հնարավորություն է տալիս բացահայտելու նրա ծագումնաբանական արմատները: Հայկական էպոսում Քաչալ Համզան (Լոռա Համզա) ավանդաբար հանդես է գալիս Սասնա ծռերի հակառակորդների շրջանակից (հիմնականում` Խանդութի ուզնկան), իսկ «Քյոռօղլի » էպոսում` գլխավոր հերոսի նժույգի առևանգիչ, հակառակորդի լրտես-գործակալ Քյոռօղլու խմբում:
Our recent studies confirm that the bearers of the Armenian and Turkic epic traditions in the Armenian Highlands were in continuous contact, as a result of which allogenic (Turkic) characters are revealed in the Armenian epic “Sasna Tsrer” and Armenian personages in “Koroglu” (“Kerogli”) epic. It is obvious that there was a process of bilateral interpenetration of some epic elements. The article presents an analysis of the character of Kachal (Bald) Hamza in the epics “Sasna Tsrer” and “Koroglu”, which makes it possible to reveal their genealogical roots. In the Armenian epic, Kachal Hamza (Lora Hamza) traditionally appears among the enemies of the brave men (madmen) of Sassoun, mainly as a suitor of Khandut, and in “Koroglu” epic he is a horse thief, and a spy-agent of adversary in the group of Koroglu.
Наши последние исследования доказывают, что носители армянских и тюркских эпических традиций на Армянском нагорье находились в постоянном контакте. На что указывают аллогенические (тюркские) персонажи в армянском эпосе «Сасна Црер» и армянские персонажи в эпосе «Кёроглы». Становится очевидно, что имели место взаимопроникновения некоторых эпических элементов. В статье представлен анализ персонажа Качала (Плешивого) Хамзы в эпосах «Сасна Црер» и «Кёроглы», что дает возможность выявить генеалогические корни данного персонажа. При этом в армянском эпосе Качал Хамза (Лора Хамза) традиционно выступает из круга противников сасунских удальцов (в основном в роли желающего взять в жены Хандут), а в эпосе «Кёроглы» он является лазутчиком-шпионом противника из группы Кёроглы.

Publisher:

ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ

Format:

pdf

Identifier:

click here to follow the link ; oai:arar.sci.am:361620

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան