Հրապարակման մանրամասներ:

Հանդեսը լույս է տեսնում տարին երկու անգամ:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Արցախի պետական համալսարանի գիտական տեղեկագիր. Հասարակական և բնական գիտություններ=Ученые записки Арцахского государственного университета: Социальные и естественные науки=Artsakh state university's Proceedings: Social and natural sciences

Հրապարակման ամսաթիւ:

2022

Հատոր:

1

ISSN:

1829-4383

Պաշտոնական URL:

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

Թելունց Մ.,Телунц М.

Այլ վերնագիր:

Հովսեփ Էմինի իրավաքաղաքական և բնաիրավական հայացքները. ինքնիշխանության և կառավարության ձևերի խնդիրները Հովսեփ Էմինի ազգային-ազատագրական քաղաքական ծրագրում ; Политико - правовые и естественно-правовые взгляды Иосифа Эмина. Вопросы суверенитета и формы правления в освободительно-политической программе Иосифа Эмина

Համատեղ հեղինակները:

Արցախի պետական համալսարան

Աջակից(ներ):

Գլխավոր խմբ.՝ Վալերի Ավանեսյան

Ծածկոյթ:

239-245

Ամփոփում:

Հոդվածում քննվում են հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, նշանավոր լուսավորիչ-դեմոկրատ Հովսեփ էմինի իրավաքաղաքական հայացքները: Հովսեփ էմինը (1726- 1809թթ.) այն քաղաքական գործիչ մտածողներից էր, որոնք իրազեկ էին իրենց դարաշրջանի առաջադիմական գաղափարներին՝ տոգորված այդ գաղափարներով: Հնդկաստանում ստանալով ընդհանուր անգլիական կրթություն, իսկ Լոնդոնում՝ ռազմական, սերտ կապեր հաստատելով ժամանակի անգլիացի նշանավոր մտածող Էդմոնդ Բյորքի հետ, նկատելիորեն կրելով նաև վերջինիս գաղափարական ազդեցությունը, ինչպես և Ելիզավետա Մոնտեգյուի նշանավոր սալոնում, այնպես էլ անմիջական ուսումնասիրությամբ իրազեկ դառնալով 17-18֊րդ դարերի անգլիական և ֆրանսիական առաջադեմ մտածողների հայացքներին, անգլիական- եվրոպական ազատամիտ գաղափարներով ներշնչված՝ 50- ական թվականների վերջին և 60-ականների սկզբին գալիս է Անդրկովկաս ու Հայաստան՝ ձեռնամուխ լինելու ժողովրդի մոտ այդ ազատամիտ գաղափարները տարածելու և նրանց թուրք- պարսկական բռնակալությունների լուծը թոթափելուն ուղղված պայքարի հանելու գործին: 1792թ. Լոնդոնում, 1918թ. Կալկաթայում անգլերեն լույս տեսած հուշեր- խորհրդածություններում արտահայտված են Էմինի իրավաքաղաքական՝ բնաիրավական գաղափարները, մտքերը, որոնց էլ անդրադարձ է կատարվում սույն հոդվածում։
В статье обсуждаются политико - правовые и естественно- правовые взгляды известного - армянского политического деятеля, просветителя Иосифа Эмина (1726֊ 1809г.). Во второй половине XVIII века борьба за освобождение и восстановление государственной независимости Армении получила новый импульс. Под заметным влиянием, свободомыслием „Века Просвещения” - армянские деятели второй половины XVIII века выдвигали прогрессивные идеи о естественном равенстве всех людей, о необходимости устранения феодальных порядков, о правах и свободах человека и т.д. Вместе с этим, одновременно, армянские деятели предпринимали активные шаги направленные на освобождение Армении из-под турецко-персидского ига. Этому стремлению во многом спосабствала, в качестве стимула, армяно-русские дружественные связи, которые стали более активными и тесными при Петре Великом, доброжелательная политика которого по отношению к армянскому народу и в целом к народам Закавказья; в частности, готовности России при возможности содействовать этим народам освободиться от невыносимого турецко-персидского ига. С вышеуказанной целью Эмин в 60-х годах 18-го века дважды побывал в России, в том числе в Москве и Санкт Петербурге и получил одобрение со стороны русского двора, лично императрицы Елизаветы Петровны, о которой он говорит с особой теплотой и признательностью, Екатерины Второй, канцлера Воронцова и др. Наряду с практической деятельностью в Армении, в России и в Грузии Эмин оставил и интересные политико-правовые, просветительское наследие о котором вкратце изложено в данной статье. Передовые мысли, взгляды Эмина: записки- размышления, были отражены в изданной отдельной книге на английсском языке (Эмин палучил английское оброзование в Индии и в Лондоне); в 1792г. в Лондоне и переизданной в 1918 году в Калькутте, под названием „Жизнь и приключения Иосифа Эмина”.
The discussion above broaches the views of the forward-thinking democratic figure, Joseph Emin, whose contributions helped to bring about the Armenian national liberation movement. Joseph Emin's awareness of the progressive ideas being formed shed light on his efforts to help liberate Armenia. Emin used his experiences in India and England, his associations with luminary thinkers such as Edmond Byorce (Edmund Burke) and [Elizabeth Montegue], his familiarity with French and English authors of 17C and 18C to bring to the Transcaucasus liberal ideas, which would help the Armenian people (and others) defend themselves from the Turkish-Persian tyrannies. The ideas expressed in his memories, published in London in 1792, and in Calcutta in 1918, have been the central focus of this discussion.


.

Հրատարակութեան վայրը:

Ստեփանակերտ

Ձեւաչափ:

pdf

Նոյնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:359832

Թուայնացում:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Բնօրինակին գտնուելու վայրը:

Արցախի պետական համալսարան