Publication Details:

2019թ.-ից խմբագրությունը գտնվում է Ստեփանակերտում, տպագրվում է Երևանում:

Journal or Publication Title:

Դպրատուն: Գիտական հոդվածների ժողովածու=Дпратун: Сборник научных статей=Dpratun: Collection of scientific articles

Date of publication:

2022

Volume:

1 (13)

ISSN:

2579-2733

Additional Information:

Аветисян Лусине, Avetisyan Lusine

Other title:

Идейные и семантические основы песни" Жернова" ; The ideological and semantic concept of the song “Arkanq”

Corporate Creators:

Ստեփանակերտի «Գրիգոր Նարեկացի» համալսարան

Abstract:

Քննութեան առնելով երկանքի մասին Արցախի բարբառով գրուած բանաստեղծութիւնը՝ նախ վերլուծել ենք նրա գաղափարական կիզակէտերը, այսինքն՝ առանձնացրել ստեղծագործութեան բովանդակութեան արժեհամակարգային այն հենքը, որ առաւրեայ հոգսերը հոգալուն զուգադրում ու համակշռում է աշխարհաճանաչողութեան եւ ինքնաճանաչման կարեւոր նպատակներ։ Միաժամանակ մատուցել ենք ստեղծագործութեան քննութեան մի կերպաբանութիւն (methodology), որ բնական գիտութիւնների եւ ազգային կենսիմաստասիրութեան համադրութեամբ հնարաւորութիւն է տալիս համակողմանիաւրէն ճանաչելու ստեղծագործութեան էութիւնը, նրա ներքին ու արտաքին կառոյցները կապող աներեւոյթ «ատամնանիւները»։ Այդ կերպ նաեւ բնագիտական աշխարհաճանաչողութեան նորագոյն դրոյթներ ենք յայտածում ստեղծագործութեան մէջ՝ որպէս քնարական հերոսի՝ ժողովրդի փիղիսոփայութիւն, որի բովանդակութիւնը նա՝ ժողովուրդը, գիտի ապրիորի (նախքան փորձը)։ Գրական երկը քննելով արուեստգիտութիւն-իմաստասիրութիւն համադրութեամբ եւ գիտութիւն հասկացութեան մէջ ընդգրկելով նաեւ բնական ու ճշգրիտ գիտութիւնները՝ յայտնաբերում ենք այն ճշմարտութիւնը, որ փոքր թուացող իւրաքանչիւր երեւոյթ ըստ էութեան՝ մեծ երեւոյթի խորհրդանշանն է, ինչպէս երկանքի պտոյտն է ակնյայտ խորհրդանշումը արեւի շուրջ երկրի, կամ Ծիր կաթնի կենտրոնի շուրջ Արեգակնային համակարգի շրջաբերութեան։ Երկանքը ներկայանում է որպէս ստոյգ մանրակերտը տիեզերքի (երկինք-երկիր համակարգի), մարդը՝ աստծու։
Изучая стихотворение, написанное на арцахском диалекте, мы прежде всего проанализировали его идейную направленность, то есть выделили ценностную основу содержания, сочетающую и уравновешивающую в себе повседневные житейские заботы и важные цели познания мира и самопознания. При этом мы предоставили методологию исследования, которая, объединив естествознание с национальной философией жизни, позволяет всесторонне распознать сущность произведения, заметить невидимые «шестерни», соединяющие его внутреннюю и внешнюю структуры. Тем самым в этом произведении проявляются тезисы новейшего естествоведческого миропознания, как философия лирического героя, содержание которой этот герой – народ – знает априори, независимо от научного опыта, не опираясь на изучение фактов. Изучая литературное произведение с сочетанием искусства, философии и науки, включая естественные и точные науки, мы обнаруживаем ту истину, что каждое, казалось бы, малое на самом деле является символом великого, как вращение ручного жернова есть очевидный символ вращения земли вокруг солнца или аналогичное вращение солнечной системы вокруг центра Млечного пути. Жернов представлен как точная модель мироздания – системы небо-земля, а человек - Бога.
Studying the poem written in the Artsakh dialect, we first of all analyzed its ideological orientation, that is, we singled out the value basis of the content, which combines and balances everyday worries and important goals of world-knowledge and self-knowledge. At the same time, we provided a research methodology that, by combining natural science with the national philosophy of life, allows us to comprehensively recognize the essence of the work, to notice the invisible “gears” connecting its internal and external structures. Thus, in this work, the newest theses of the natural scienses are manifested as the philosophy of a lyrical hero, the content of which this hero - the people - knows a priori, regardless of scientific experience, without relying on the study of facts. Studying a literary work with a combination of art, philosophy and science, including natural and exact sciences, we discover the truth that every seemingly small thing is actually a symbol of the great. Just as the rotation of a hand millstone is an obvious symbol of the rotation of the earth around the sun or a rotation solar system around the center of the Milky Way. The hand millstone is presented as an exact model of the universe - the sky-earth system, and man - as God.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

«Դիզակ պլյուս» հրատարակչություն

Format:

pdf

Extent:

էջ 76-89

Identifier:

oai:arar.sci.am:316569

Language:

hy