Հրապարակման մանրամասներ:

Հայաստանի քիմիական հանդեսը լույս է տեսնում 1957 թվականից տարին 4 անգամ։ 1957-1965թթ․ ամսագիրը կոչվել է «ՀՍՍՌ ԳԱ Տեղեկագիր։ Քիմիական գիտություններ», 1966-1994թթ․ վերանվանվել է «Հայաստանի քիմիական ամսագիր», իսկ 1995թ-ից առ այսօր՝ կոչվում է «Հայաստանի քիմիական հանդես»։

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Հայաստանի քիմիական հանդես =Chemical Journal of Armenia

Հրապարակման ամսաթիւ:

2015

Հատոր:

68

Համար:

3

ISSN:

0515-9628

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

կապին հետեւելուն համար սեղմէ հոս

Այլ վերնագիր:

(S)-2-Ամինո-3-(4'-քլորբենզոիլֆենիլ)պրոպիոնաթթվի ասիմետրիկ սինթեզը; The asymmetric synthesis of (S)-2-amino-3-(4'-chlorobenzoylphenyl)propionic acid

Աջակից(ներ):

Պատ․ խմբ․՝ Ա․ Լ․ Մնջոյան (1957-1962) ; Գլխ․ խմբ․՝ Գ․ Տ․ Թադևոսյան (1962-1973) ; Մ․ Հ․ Ինճիկյան (1974-1976)

Ծածկոյթ:

393-397

Ամփոփում:

Aсимметрическим С-алкилированием NiII-комплекса основания Шиффа аланина и хирального вспомогательного реагента (S)-2-N-[N'-(2-бромбензилпролил)аминобензофенона 4-хлорбензоилфенилбромметаном в условиях основного катализа разработан метод асимметрического синтеза нового энантиомерно обогащенного производного α-аминопропионовой кислоты  (S)-2-амино-2-метил-3-(4'-хлорбензоилфенил) пропионовой кислоты (ee > 94%, т = 110 мин). Ուսումնասիրվել է (S)-2-N-(N'-(բրոմբենզիլպրոլիլ) ամինաբենզոֆենոն քիրալային օժանդակ ռեագենտի և ալանինի Շիֆի հիմքի հետ NiII-իոնի առաջացրած հարթ-քառակուսային կոմպլեքսի ամինաթթվային մնացորդի C-ալկիլման ասիմետրիկ ռեակցիան 4-քլորբենզոիլֆենիլբրոմմեթանի հետ: Ալկիլման ռեակցիան տարվել է 45ºC ջերմաստիճանում, թարմ մանրացված NaOH-ի առկայությամբ: Ալկիլման արդյունքում առաջանում է (S,S)- և (S,R)-դիաստերեոիզոմերային կոմպլեքսների խառնուրդ՝ (S)-ամինաթթու պարունակող (S,S)-դիաստերեոիզոմերի մեծ ավելցուկով: Դիաստերեոիզոմերային կոմպլեքսների խառնուրդի աղաթթվային քայքայման հիդրոլիզատից անջատված ամինաթթվի ԲԱՀՔ անալիզմամբ որոշվել է դիաստերեոմերների (S,S/(S,R) հարաբերությունը: Նպատակային (S)-2-ամինո-2-մեթիլ-3-(4'-քլորբենզոիլֆենիլ) պրոպիոնաթթուն անջատվել է ee > 94% էնանթիոմերային մաքրությամբ: Արդյունքում մշակվել է ոչ ստերեոիդային կառուցվածքի ցավազրկող հատկությամբ օժտված (S)-2-ամինո-2-մեթիլ-3-(4'-քլորբենզոիլֆենիլ)պրոպիոնաթթվի ստացման (ee > 94%, տևողությունը՝ 110 րոպե) ասիմետրիկ սինթեզի մեթոդ: The reaction of asymmetric C-alkylation of NiII-complexes of Schiff’s base of alanine with (S)-2-N-[N’-(2-bromobenzylprolyl)]aminobenzophenone by 4-chlorobenzoylphenyl bromomethane have been investigated. Alkylation was carried out in DMF in the presence of fine-grained NaOH at 45ºC in argon atmosphere. Alkylation of the initial complex resulted in formation of a mixture of (S,S)- and (S,R)-diastereoisomers of complex 3 with high excess of (S,S)-diastereoisomer, containing amino acid of (S)-absolute configuration. The ratio of (S,S)- and (S,R)-diastereoisomers of alkylation products 3 was determined by the method of chiral GLC analysis of amino acids mixture obtained after acid decomposition of a mixture of diastereomeric complexes and ion-exchange demineralization. After decomposition of the mixture of diastereomeric complexes in CH3OH by 2N HCl, the target amino acids were isolated from hydrolysates by ion-exchange method and crystallized from aqueous-alcoholic solutions. (S)-2-amino-2-methyl-3-(4'-chlorobenzoylphenyl)propionic acid was obtained with ee > 94,0%. As a result a method for the stereoselective asymmetric synthesis of (S)-2-amino-2-methyl-3-(4'-chlorobenzoylphenyl) propionic acid (ee > 94%, time < 110 min) has been elaborated.

Հրատարակութեան վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ հրատ.

Ստեղծման ամսաթիւը:

2015-06-06

Ձեւաչափ:

pdf

Նոյնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:186866

Թուայնացում:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Բնօրինակին գտնուելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան