Publication Details:

2019թ.-ից խմբագրությունը գտնվում է Ստեփանակերտում, տպագրվում է Երևանում:

Journal or Publication Title:

Դպրատուն: Գիտական հոդվածների ժողովածու=Дпратун: Сборник научных статей=Dpratun: Collection of scientific articles

Date of publication:

2019

Volume:

1 (7)

ISSN:

2579-2733

Additional Information:

Кумунц Мгер, Kumunts Mher

Other title:

Прошедшее время причастий в нескольких словах древнеармянского языка։ грабар ; Grabar’s past participle in a few dialectal words: etymologies

Corporate Creators:

Ստեփանակերտի «Գրիգոր Նարեկացի» համալսարան

Abstract:

Այսպիսով կարծում ենք՝ -եալ>-յալ(-յա̈[ա]լ) ածանցով Սյունիք- Արցախում հանդիպում է երեք բառ՝ անգյա̈լ, ժանգյա̈լ, մա̈գյա̈լ, որոնք, հնարավոր է, բարբառախմբումձևավորվել են գրաբարիշրջանում. անկ[գ], ժանգ[ կ], մակաղ[ գ] արմատներից և անցյալ դերբայի իմաստային ընդհանրացումից առաջ ենեկել գոյականներ, որոնցում քերականական մասնիկի մթագնումից նոր բառեր ենձևավորվել: Ընդ որում՝ նշված արմատները բարբառախմբում առկայացած են -գ վերջադիրով, որի ազդեցությամբ - եալ>յալ հնչյունական փոփոխության հետևանքով վերջին ձայնավորըքմայնացել է՝ -յա̈լ: Հավանական է, որ եա> յա̈ անցումը բարբառում ավելի վաղ էտեղի ունեցել՝ մինչև միջին հայերենիկազմավորումը:
От частицы флексии прошедшего времени –еал (-եալ) в древнеармянском (грабар) образовалась суффикс -ял (-յալ). В лексиконе диалекта Сюника и Арцаха при помощи этой суффикса образовались слова ангял (անգյա̈լ), жангял (ժանգյա̈լ), магял (մա̈գյա̈լ), которые встречаются также и в древнеармянском (грабар). Территории этих диалектов, эти слова перешли в тюркский язык и в его некоторые диалекты. При помощи суффикса -ял (-յալ) в группах диалекта образовались слова с другими значениями, образованиями
и формами. От словах маках (մակաղ), анкеал (անկեալ), жанк (ժանկ) и от суффикса –ял (-յալ) сформировлись словах: магял (մա̈գյա̈լ) «место загона скота », ангял (անգյա̈լ) «ленивый медлительный», жангял (ժանգյա̈լ)«дикое ростение».
Yal (-եալ) derivative came from -eal (-յալ) particle of grabar past participle. In dialectical vocabulary Syunik-Artsakh words angyal (անգյա̈լ), djangyal (ժանգյա̈լ), magyal (մա̈գյա̈լ) which are also in grabar, were formed with this derivative. This words were passed from dialecticalarea to Turkish and its some dialects. In dialect’s group from words with -yal (-յալ) derivative were formed other meanings and constructions. From the word makagh (մակաղ) and derivative -yal (-յալ) was formed word magyal (մա̈գյա̈լ) (place where gathers brutes), from the word ankeal ( անկեալ) and derivative -yal (-յալ) was formed word angyal (անգյա̈լ) (lazy, slow), from the word djank (ժանկ) and derivative -yal (- յալ) was formed word djangyal (ժանգյա̈լ) (wild plant).

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

տպ. Արմավ հրատ.

Format:

pdf

Extent:

էջ 81-89

Identifier:

oai:arar.sci.am:316574

Language:

hy