Уникальный памятник архитектуры из раскопок 1911 года в Ани

Н. М. Токарский

Download

Title: Уникальный памятник архитектуры из раскопок 1911 года в Ани

Volume:

Official URL:

Other title:

Ճարտարապետության հազվագյուտ հուշարձան Անիի 1911 թվականի պեղումներից։ A Rare Architectural Monument from the 1911 Excavations of Ani

Contributor(s):

Գլխ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Ներսիսյան (1958-1998) ; Վ․ Միքայելյան (1999-2005) ; Գլխ․ խմբ․ պաշտոնակատար՝ Պ․ Մ․ Մուրադյան (2005) ; Ա․ Զաքարյան (2005) ; Գլխ․ խմբ․՝ Ս․ Հարությունյան (2006-2018) ; Ա․ Զաքարյան (2018-)

Coverage:

100-110

Abstract:

Հնագիտական 10-րդ գիտարշավի ժամանակ Անիում, Աբու-լ-Մաամրանի մեծ մինարեթի փլատակների մոտ պեղվեց մի բլուր, որտեղ հայտնաբերվեցին ավերված եկեղեցու մնացորդներ։ Կառույցի պահպանված ներքին մասը (բարձրությունը՝ 3,30—3,75 մ) և ցաքուցրիվ ճարտարապետական դետալները թույլ են տալիս վստահորեն պատկերացնել նրա նախկին տեսքր։ Արտաքին պատերի ուղղանկյունին (14,40 x 7 ,30 մ) ընդգրկում է մի աղոթասրահ, որին արևելքից հարում է բեմի կիսաշրջանաձև աբսիդը ՝ կողքերից երկու փոքր ավանդատներով։ Երկայնակի պատերից դուրս կան երկուական մույթեր, որոնց վրա հենվել են ենթագմբեթային 4 կամարները, որոնք առագաստների հետ միասին հանդիսացել են կլոր թմբուկի հիմքը։ Գմբեթը վեր է բարձրացել եկեղեցու խաչաձև հորինվածքի կենտրոնի վրա։ Պեղված եկեղեցու հորինվածքի այս գծերը թույլ են տալիս այն դասել արդեն V—VI դդ. սահմանագլխին Հայաստանում հայտնի, այսպես կոչված, «գմբեթավոր սրահների» շարքը (Զովունի), որոնք լայն տարածում ստացան երկիրը արաբներից ազատագրելուց հետո։