Հրապարակման մանրամասներ:

Լույս է տեսնում 1961 թվականից տարբեր անվանումներով՝ ՀՍՍՌ ԳԱ Տեղեկագիր բժշկական գիտությունների (1961); Էքսպերիմենտալ և կլինիկական բժշկության հանդես (1962-1988); Փորձարարական և կլինիկական բժշկություն (1989-1994); Հայաստանի բժշկագիտություն (1995-)

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Հայաստանի բժշկագիտություն = Медицинская наука Армении = Medical Science of Armenia

Հրապարակման ամսաթիւ:

2024

Հատոր:

64

Համար:

1

ISSN:

0514-7484

Պաշտոնական URL:

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

Асланян Г. Ц., Варданян Г. Г., Геворгян А. К., Парванта И., Саргсян Э. А., Ասլանյան Հ. Ց., Վարդանյան Գ. Գ., Գևորգյան Ա.Կ.,Պարվանտա Ի., Սարգսյան Է.Ա.

Այլ վերնագիր:

Обоснование пересмотра стратегии мониторинга использования йодированной соли в Армении ; Հայաստանում յոդացված աղի օգտագործման մոնիթորինգի ռազմավարության վերանայման հիմքերը

Համատեղ հեղինակները:

National Institute of Health after S. Avdalbekyan ; Food Safety Inspection Body (FSIB) of the Government of the Republic of Armenia (RA) ; Republican Veterinary-Sanitary and Phytosanitary Laboratory Services Center of FSIB ; Iodine Global Network, 17027-1937 Portobello Blvd Orleans

Աջակից(ներ):

Ա․ Կ․ Շուքուրյան (2018-) ; Պատ․ խմբ․՝ Բ․ Ա․ Ֆանարջյան (1961-1977) ; Ի․ Ք․ Գևորգյան (1978-1988) ; Ռ․ Պ․ Ստամբոլցյան (1989-1994) ; Գլխ․ խմբ․՝ Վ․ Պ․ Հակոբյան (1995-2007) ; Յու․ Թ․ Ալեքսանյան (2008-2018)

Ծածկոյթ:

68-76

Ամփոփում:

Преобладающая доля пищевой соли (70–80%) потребляется через промышленно обработанные продукты питания. Поэтому готовые продукты, приготовленные с использованием йодированной соли, становятся для потребителей основным источником йода. Результаты мониторинга уровней йода в 2021-2023 гг. показывают, что в исследованных образцах соли на этапах импорта, производства и оборота поваренной соли в Армении фиксируется определенное увеличение количества образцов, не соответствующих стандарту (25÷55 мг/кг). В форме нормативного мониторинга они представлены в обобщенном виде как отклонения от нормы (“outside standard”). Мы подвергли эти отклонения количественной классификации по четырем международно признанным категориям – на нейодированные, недостаточно йодированные, достаточно йодированные и чрезмерно йодированные. Это позволяет оценить эффективность процесса обогащения, которая нарушается, если количество йода в соли меньше нормы, и безопасность, которая нарушается, если оно больше нормы. Считается, что адекватно йодированная соль, содержащая > 15 мг/кг йода, потребляемая обычно 10 г в день, обеспечит потребление взрослыми 150 мкг йода (т. е. может быть использована для достижения ожидаемой цели). Соответствие йодированной соли национальному стандарту необходимо для обеспечения оптимального йодного питания населения. Необходимо представить направление и величину количественного расхождения от стандарта, чтобы отличить низкокачественную йодированную или нейодированную соль от адекватно йодированной соли и применить дифференцированные подходы нормативного мониторинга. Рекомендуется собрать дополнительную информацию об источниках поставки соли (внутреннем производстве и импорте) и цепочках распределения в стране и снабжения населения, а нормативный мониторинг сосредоточить на ключевых источниках соли, таких как хлеб, обеспечивая эффективное правоприменение.
Կերակրի աղի գերակշիռ մասը (70–80%) սպառվում է արդյունաբերական եղանակով պատրաստված սննդամթերքի միջոցով: Ուստի յոդացված աղով պատրաստված սնունդը սպառողների համար դառնում է յոդի հիմնական աղբյուր: Յոդի մակարդակների մոնիթորինգի՝ 2021-2023 թթ. արդյունքները ցույց են տալիս, որ Հայաստանում կերակրի աղի ներմուծման, արտադրության ու շրջանառության փուլերում հետազոտված աղի նմուշներում արձանագրվում է յոդի ստանդարտին (25÷55 մգ/կգ) չհամապատասխանող նմուշների թվի որոշակի աճ: Նորմատիվային մոնիթորինգի համապատասխան ձևում դրանք ներկայացվում են ընդհանրացված տեսքով, որպես շեղում նորմից (“outside standard”): Մենք շեղումները ենթարկել ենք քանակական դասակարգման, ըստ միջազգայնորեն ընդունված չորս կատեգորիաների՝ չյոդացված, ոչ համարժեք յոդացված, համարժեք յոդացված և չափազանց յոդացված, որը հնարավորություն է տալիս գնահատելու հարստացման գործընթացի արդյունավետությունը, որը վտանգված է, եթե յոդի քանակն աղում նորմից պակաս է, և անվտանգությունը, որը վտանգված է, եթե այն նորմից ավելի է: Ենթադրվում է, որ համարժեքորեն յոդացված աղը > 15 մգ/կգ յոդ պարունակելու և սովորականի նման օրական 10 գ սպառելու պարագայում մեծահասակներին կապահովի 150 մկգ յոդով (այսինքն, կարող է ծառայել նախատեսված նպատակին): Յոդացված աղի համապատասխանությունն ազգային ծրագրի ստան- դարտին էական նշանակություն ունի բնակչության օպտիմալ յոդային սնուցումն ապահովելու համար: Անհրաժեշտ է ներկայացնել քանակական անհամապատասխանության ուղղությունը և մեծությունը՝ ցածր որակի յոդացված կամ չյոդացված աղը համարժեքորեն յոդացված աղից տարբերելու համար, և կիրառել նորմատիվային մոնիթորինգի տարբերակված մոտեցումներ: Առաջարկվում է հավաքել լրացուցիչ տեղեկություններ աղի աղբյուրի (երկրում արտադրված և ներմուծված) և մատակարարման)բաշխման շղթաների վերաբերյալ և նորմատիվային մոնիթորինգը կենտրոնացնել աղի հիմնական աղբյուրների վրա, ինչպիսին, օրինակ, հացն է՝ ապահովելով կիրարկման արդյունավետությունը:

Հրատարակութեան վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.

Ձեւաչափ:

pdf

Նոյնացուցիչ:

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար ; oai:arar.sci.am:371204

Դասիչ:

АЖ 406

Բնօրինակին գտնուելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան