Էջմիածին։ Պաշտօնական ամսագիր Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսութեան Մայր Աթոռոյ Սրբոյ Էջմիածնի
Арутюнян Гарник А., Harutyunyan Garnik A.
Неопубликованные стихотворная мартирология и акафист Ованнеса Карнеци, посвященные мученику Казару (Лазарь) Бабердци († 1809) ; Unpublished versified martyrology and hymn by Hovhannes Kartnetsi dedicated to the martyr Ghazar of Baberd († 1809)
Խմբ.՝ Առաքել Առաքելյան (1944-1948) ; Լևոն Կիսիբեկյան (1948-1950) ; Աշոտ Աբրահամյան (1950-1955) ; Առաքել Առաքելյան (1955-1956) ; Արթուն Հատիտյան (1956-1982) ; Պարգեւ Շահբազյան (1983-1984) ; Երվանդ Մելքոնյան (1985-1993) ; Տ. Ասողիկ եպս. Արիստակեսյան (1994-1996) ; Տ. Բագրատ աբղ. Գալստյան (1996-1998) ; Մարիամ Վարդանյան (պաշտոնակատար) (1998-1999) ; Տ. Արշակ աբղ. Խաչատրյան (պաշտոնակատար) (1999) ; Անդրանիկ Զեյթունյան (2000-2001) ; Վարդան Դևրիկյան (2002-2009) ; Արշակ Մադոյեան (2009-2015) ; Արսէն Բոբոխեան (2015-2017) ; Տ. Անդրէաս աբղ. Եզեկեան (պաշտոնակատար) (2017-2018) ; Գէորգ Մադոյեան (2018-)
В литературном наследии известного армянского поэта, педагога и писца Ованнеса Карнеци (ок. 1750—1820) отдельную группу составляют его мартирологические сочинения, посвященные армянским мученикам Османской империи своего времени. Три из них были опубликованы еще в 1902 и 1903 гг. в монументальном сборнике “Новые армянские мученики”, составленном Акобом Манандяном и Грачьей Ачаряном. В своей монографии, посвященной Ованнесу Карнеци, литературовед Шушаник Назарян, упоминая еще об одной такой стихотворной мартирологии, посвященной мученику Казару (Лазарь) Бабердци († 1809), к сожалению, не опубликовала этот текст. Целью данной публикации прежде всего является завершение издания мартирологического наследия Ованнеса Карнеци, тем самым представляя вниманию научного сообщества эту стихотворную мартирологию. К тому же это и небольшой шаг в деле продолжения работы, начатой А. Манандяном и Г. Ачаряном по изданию и исследованию неопубликованных мартирилогий. Текст мартирологии Казара Бабердци мы составили на основе автографической рукописи Матенадарана 9958 ( Карин, 1809 г.), которая нами была сопоставалена с дошедшим до нас текстом рукописи Матенадарана 8735 (XIX в., после 1809 г.). К сожалению, сообщаемые автором биографические данные о Казаре Бабердци скудны. В мартирологии также ничего не говорится о некоторых обстоятельствах мученичества этого «нового страстотерпца». Известно лишь время событий — 1809 г., место — город Баберд, откуда и Казар был родом. Ованнес Карнеци воспевает его мученический подвиг также в посвященному ему акафисту, которая размещена после поэмы.
In the literary heritage of the prominent Armenian hymnographer, pedagogue, and scribe of the 18th – 19th cc., Hovhannes Karnetsi (of Karin, c. 1750—1820), martyrological works dedicated to the Armenians martyred in the Ottoman Empire during his lifetime form a separate group. Three of these were published in 1902 and 1903 in the monumental collection “Armenian New Martyrs” compiled by Hakob Manandyan and Hrachya Acharyan. In her book dedicated to Hovhannes Karnetsi, philologist Shushanik Nazaryan mentioned another martyrological poem dedicated to the martyr Ghazar of Baberd or Baberdtsi († 1809), but did not publish its text. The current publication first aims to complete the publication of the martyrological heritage of Hovhannes Karnetsi, introducing this versified martyrology to academic circles. This is also a little step towards the continuation of the initiative started by H. Manandyan and H. Acharyan, aiming publication and study of unpublished martyrological texts. The text of the martyrology of Ghazar of Baberd was prepared based on the text preserved in the MS 9958 (written in Karin in 1809) of the Matenadaran, considered to be an autograph. We have compared this text with the one in the MS 8735 (XIX c., after 1809) of the Matenadaran. Unfortunately, Hovhannes Karnetsi has not provided many biographical details about Ghazar of Baberd. In the versified martyrology, some circumstances concerning the martyrdom of this “new martyr” remain unclear. We know the date of the events — 1809, the place — city of Baberd, from where Ghazar originated. The act of bravery of this martyr was praised by Hovhannes Karnetsi also in the martyrological hymn that follows the poem․
Ս. Էջմիածին
oai:arar.sci.am:369326
ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան
Mar 5, 2024
Feb 5, 2024
43
https://arar.sci.am/publication/399142
Հրատարակության անուն | Ամսաթիվ |
---|---|
Յարութիւնեան, Գառնիկ Ա., Յովհաննէս Կարնեցու՝ Ղազար Բաբերդցի († 1809) նահատակին նուիրուած անտիպ չափածոյ վկայաբանութիւնը եւ տաղը | Mar 5, 2024 |
Հ․ Վ․ Շ․ Հայր Գաբրիէլ Այվազովսկի (հիմնադիր 1843-1848) Հայր Ղեւոնդ Ալիշան (1848-1851) Հայր Օքսենտիոս Գուրգէնեան (1852-1853) Հայր Գրիգոր Ճելալեան (1854-1856, 1858-1861, 1863-1866) Հայր Անտոն Սիոնեան (1861-1862) Հայր Աթանագինէս Գաբթանեան (1867-1870) Հայր Յակոբոս Իսավերտենց (1871-1872) Հայր Կոմիտաս Իսկէնտէրեան (1873-1875) Հայր Արսէն Սուքրեան (1875-1876) Հայր Արիստակէս Քասքանտիլեան (1879-1882) Հայր Աթանաս Տիրոյեան (1883-1888, 1906-Օգոստոս) Հայր Յովհաննէս Թորոսեան (1889, 1896-1898) Հայր Թովմաս Էֆտեան (1890-1892) Հայր Եսայի Տայեցի (1893-1896) Հայր Ստեփանոս Սարեան (1898-1899) Հայր Սիմոն Երեմեան (1899-1905) Հայր Դաւիթ Նազարէթեան (1905) Հայր Աթանաս Տիրոյեան (1906) Հայր Կարապետ Տէր-Սահակեան (1906-1907) Հայր Ներսէս Տիրացուեան (1908-1909) Հայր Մկրտիչ Պոտուրեան (1908) Հայր Վարդան Հացունի (1909) Հայր Ներսէս Անդրիկեան (1910-1912) Հայր Յովհան Աւգերեան (1912-1915) Հայր Ներսէս Տիրացուեան (1916-1919) Հայր Ղեւոնդ Տայեան (1918, 1921-1927) Հայր Գաբրիէլ Նահապետեան (1919-1920) Հայր Քերոբէ Չրաքեան (1920-1921) Հայր Կիւրեղ Քիպարեան (1927-1929) Հայր Վահան Յովհաննէսեան (1929-1930) Հայր Եղիա Փէչիկեան (1930-1939, 1952-1953) Հայր Եսայի Գռուզեան (1939-1942) Հայր Մեսրոպ Ճանաշեան (1942-1952, 1954-1956, 1971-1973) Հայր Ներսէս Տէր-Ներսէսեան (1957-1964, 1974-1979) Հայր Եփրեմ Տէր-Ղազարեան (1965-1967) Հայր Գաբրիէլ Սահակեան (1968-1970) Հայր Լեւոն Զէքիեան (1980-1984) Հայր Սահակ Ճեմճեմեան (1985-1992) Հայր Տաճատ Եարտըմեան (1993-1995) Հայր Յարութիւն Պզտիկեան (1996-1999) Հայր Սերոբ Չամուրլեան (2017-)
Հ. Յ. Տ. Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Բիւզանդացի, Նորայր Ն. Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Վարդանեան, Հ. Ա. Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Հ. Ղ. Յ. Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Վարդանեան, Հ. Ա. Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)
Աղբալեան, Ն. Խմբ.՝ Հայր Արսէն Այտընեան (հիմնադիր 1887) Հայր Ղեւոնդ Յովհանեան (1887-1889) Հայր Տաշեան- Տաշճեան Յակովբոս (1890-1895) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան (1896-1898) Հայր Մէնէվիշեան, Գաբրիէլ (1896-1898) Հայր Վարդան Մէլքիսեդեկեան (1899-1900) Հայր Թովմաս Կէտիկեան (1901-1906) Հայր Հմայեակ Համբարեան (1906-1909) Հայր Արիստակէս Վարդանեան - Ճըլըզեան (1924-1929) Հայր Համազասպ Ոսկեան (1939-1945, 1962-1967) Հայր Վահան Ինգլիզեան (1954) Հայր Պետրոս Տէր Պօղոսեան - Տէր Նազարէթեան (1968-1979) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1977-1983) Հայր Մեսրոպ Թոփալեան (Հայունի) (1984-1987) Հայր Օգոստինոս Սեքուլեան (1988-1993) Հայր Պօղոս Գոճանեան (1994-)