Publication Details:

«Արցախի պետական համալսարանի գիտական տեղեկագիր» պարբերականը լույս է տեսնում տարեկան երկու անգամ, երկու առանձին հանդեսներով: Դրանք են`1. «Արցախի պետական համալսարանի գիտական տեղեկագիր» Հասարակական գիտություններ: 2. «Արցախի պետական համալսարանի գիտական տեղեկագիր» Բնական գիտություններ:

Journal or Publication Title:

Արցախի պետական համալսարանի գիտական տեղեկագիր. Հասարակական և բնական գիտություններ=Ученые записки Арцахского государственного университета: Социальные и естественные науки=Artsakh state university's Proceedings: Social and natural sciences

Date of publication:

2023

Volume:

1

ISSN:

1829-4375

Official URL:

Additional Information:

Арамян К., Согомонян А., Гаспарян А., Aramyan K., Sogomonyan A., Gasparyan A.,

Other title:

Դիալեկտիկան միկրոաշխարհում ; Dialectics In The Microcosm

Corporate Creators:

Արցախի պետական համալսարան

Contributor(s):

Գլխավոր խմբ.՝ Վալերի Ավանեսյան

Coverage:

204-214

Abstract:

Հոդվածում՝ ֆիզիկայի պատմությունից հայտնի փաստերը դիտարկված են դիալեկտիկայի օրենքների տեսանկյունից: Այդպիսիք են հանդիսանւմ հավասարակշիռ ճառագայթման տեսությունը, որտեղ Մաքս Պլանկը առաջին անգամ էլեկտրամագնիսական ճառագայթումը դիտարկել է ոչ թե որպես կանգուն էլեկտրամագնիսական ալիքների համախմբություն, քանի որ դա բերում էր ճառագայթման էներգիայի անվերջ մեծ արժեքի: Ըստ Մաքս Պլանկի, էներգիայով փոխանակումը ճառագայթման և խոռոչի պատի միջև տեղի ունենում այնպիսի մեծություններով, որոնք պատիկ են էներգիայի մինիմալ արժեքին, կամ՝ քվանտին: Քվանտի էներգիան, իր հերթին, ուղիղ համեմատական է հաճախությանը: Այսպիսով, Նյուտոնի՝ լուսային կորպուսկուլների մասին նախնական գաղափարները, որոնք փոխարինվեցին ալիքային պատկերացումներով ինտերֆերենցի և դիֆրակցիայի երևույթները բացատրելու համար Ֆրենելի կողմից, նորից փոխարինվեցին կորպուսկուլյար պատկերացումներով: Այստեղ բացահայտորեն դիտվում է ժխտման ժխտումի վերաբերյալ օրենքը, ինչպես նաև հաճախության հետ կապվաց՝ քանակը որակի անցման մասին օրենքի դրսևորումը:
На основе известных из истории физики фактов в статье прослеживается проявление законов диалектики: отрицания отрицания, единства и борьбы противоположностей. В качестве таковых приводится теория равновесного излучения, в которой Макс Планк впервые рассмотрел излучение не как совокупность стоячих электромагнитных волн. Согласно Планку, обмен энергией между излучением и стенкой сосуда происходит величинами, кратными минимальной величине (кванту) энергии. Таким образом, первоначальная гипотеза Ньютона о корпускулах света, которая была заменена волновыми представлениями для объяснения явлений интерференции и дифракции света, снова была заменена корпускулярными представлениями. В таком же свете рассматривается и теория фотоэффекта.
The article deals with facts known from the history of physics from the point of view of the laws of dialectics: negation of negation, unity and struggle of opposites. These are the theory of equilibrium radiation, where for the first time Max Planck considered electromagnetic radiation not as a set of standing electromagnetic waves. According to M. Planck, the exchange of energy between radiation and the wall of the cavity occurs in quantities that are multiples of the minimum value (quantum) of energy. Thus, Newton's original concepts of light corpuscles, which were replaced by wave representations in order to explain interference and diffraction, were again replaced by corpuscular ones. In this regard, the phenomenon of the photoelectric effect is also given.

Place of publishing:

Ստեփանակերտ

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:362579

Digitization:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Location of original object:

Արցախի պետական համալսարան