Հրապարակման մանրամասներ:

"ՀՀ ԳԱԱ Զեկույցներ" հանդեսը հիմնադրվել է 1944թ.: Լույս է տեսնում տարին 4 անգամ:

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

ՀՀ ԳԱԱ Զեկույցներ = Доклады НАН РА = Reports NAS RA

Հրապարակման ամսաթիվ:

2023

Հատոր:

123

Համար:

2

ISSN:

0321-1339

Պաշտոնական URL:

Լրացուցիչ տեղեկություն:

Հարությունյան Ռ. Մ., Ավալյան Ռ. Ե., Համբարյան Լ. Ռ., Աթոյանց Ա. Լ., Աղաջանյան Է. Ա., Ղուկասյան Է. Խ., Գաբրիելյան Բ. Կ., Aroutiounian R. M., Avalyan R. E., Hambaryan L. R., Atoyants А. L., Agajhanyan E. A., Ghukasyan E. Kh., Gabrielyan B. K.

Այլ վերնագիր:

Սևանա լճի ափամերձ տարածքների մակերևութային ջրերի վիճակի կենսացուցումը և ջրի գենոտոքսիկության մակարդակի ուսումնասիրությունը էվտրոֆիկացիայի ժամանակ ; Bioindication of Surface Waters state at Ccoastal Areas օf Lake Sevan andStudy of Water Genotoxicity Level During Eutrophication

Աջակից(ներ):

Պատ․ խմբ.՝ Վ. Հ․ Համբարձումյան (1944-1959) ; Մ․ Մ․ Ջրբաշյան (1960-1965) ; Ա․ Գ․ Նազարով (1966-1983) ; Պատ․ խմբ․ տեղակալ՝ Վ․ Հ․ Ղազարյան (1983-1986) ; Պատ․ խմբ․՝ Դ․ Մ․ Սեդրակյան (1987-1999) ; Գլխավոր խմբ․՝ Ս․ Ա․ Համբարձումյան (2000-2004) ; Վ․ Ս․ Զաքարյան (2005-2018) ; Ռ․ Մ․ Մարտիրոսյան (2018-)

Ծածկույթ:

51-59

Ամփոփում:

Проведено биотестирование уровня генотоксичности образцов поверхностных вод из прибрежных участков оз. Севан (Личк, Лчашен, Норашен, Станция-22) в период цветения воды с применением тест-системы волосков тычиночных нитей растений, в частности традесканции (клон 02), и биоиндикации численности, биомассы и состава фитопланктона в водных пробах. Показано достоверное повышение уровня рецессивных точковых мутаций в водных образцах из Личка и Лчашена по сравнению с контролем. Aнализ пространственного распределения фитопланктона по акватории оз. Севан, а также данных о численности, биомассе и составе его доминирующих видов в летний период показал интенсивное развитие цианобактерий и зеленых водорослей по всей акватории озера, что и вызвало цветение воды. В исследуемых мониторинговых пунктах Норашен и Личк наблюдалось максимальное количественное развитие цианобактерий с доминированием потенциально токсичных видов, свидетельствующее о наличии в озере процессов эвтрофикации.
Կատարվել է գենոտոքսիկության մակարդակի բիոթեստավորում՝ օգտագործելով տրադեսկանցիայի (կլոն 02) առէջաթելերի մազիկների թեստ-համակարգը և ֆիտո- պլանկտոնի առատության կենսազանգվածի և բաղադրության բիոինդիկացիան Սևանա լճի ջրահավաք ավազաններից՝ Լիճք, Լճաշեն, Նորաշեն, Կայան-22 ջրի ծաղկման ժամանակաշրջանում: Ջրի ծաղկման շրջանում Լիճքի և Լճաշենի ջրային նմուշներում դիտվել է ռեցեսիվ կետային մուտացիաների մակարդակի զգալի աճ համեմատած ստուգիչի հետ: Սևանա լճի ջրային տարածքում ֆիտոպլանկտոնի տարածական բաշխման վերլուծությունը, նրա գերիշխող տեսակների առատության, կենսազանգվածի և կազմի վերաբերյալ տվյալները ցույց են տվել ցիանոբակտե- րիաների և կանաչ ջրիմուռների ինտենսիվ զարգացում լճի ողջ ջրային տարածքում, ինչը ջրի ծաղկման պատճառ է դարձել։ Ուսումնասիրված Նորաշեն և Լիճք կետերում դիտվել է ցիանոբակտերիաների առավելագույն քանակական զարգացում պոտենցիալ թունավոր տեսակների գերակշռությամբ, ինչը բնութագրում է լճում էվտրոֆիկացման գործընթացների առկայությունը:
With the application of stamen hair mutations of Tradescantia (clone 02) biotesting was carried out on genotoxicity level and the estimates of phytoplankton abundance, biomass, and composition of lake Sevan water samples, taken from water points Lichk, Lchashen, Norashen, Station-22 in the period of water blooming were realized. A significant increase of the level of recessive point mutations in the water samples of Lichk and Lchashen during water blooming is revealed. Analysis of the spatial distribution of phytoplankton in the water of the lake Sevan, as well as data on the abundance, biomass and composition of its dominant species in the summer period, showed an intensive development of cyanobacteria and green algae throughout the entire water area of the lake, which caused the water to bloom. In the studied monitoring points Norashen and Lichk, the maximum quantitative development of cyanobacteria was observed with the dominance of potentially toxic species, which characterizes the presence of eutrophication processes in the lake.

Հրատարակության վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.

Ձևաչափ:

pdf

Նույնացուցիչ:

կապին հետեւելուն համար սեղմէ հոս ; oai:arar.sci.am:361034

Դասիչ:

АЖ 144

Թվայնացում:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Բնօրինակի գտնվելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան