Publication Details:

«Լրաբեր հասարակական գիտությունների» քառամսյա, բազմալեզու, միջմասնագիտական, գրախոսվող հանդեսը ՀՀ ԳԱԱ հասարակական գիտությունները և հայագիտությունը ներկայացնող հնագույն (հիմնադրվել է 1940 թ.) պարբերականն է, որի էջերում աճել և հասունացել են հայագետների և հասարակագետների բազմաթիվ սերունդներ: 1940-1943 թթ. այն հրատարակվել է որպես ԽՍՀՄ ԳԱ նախագահության հայկական մասնաճյուղի՝ Արմֆանի հասարակական և բնական գիտությունների «Տեղեկագիր», 1943-1965 թթ.՝ Հայաստանի ԳԱ-ի «Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների»: 1966 թ. ամսագիրը վերանվանվել է «Լրաբեր հասարակական գիտությունների»: 1940-1947 թթ. լույս է տեսել անկանոն պարբերականությամբ՝ 1948-1990 թթ. եղել է ամսագիր. 1991 թ.` երկամսյա, 1992-1995 թթ.` եռամսյա հանդես: 1996-ից առ այսօր այն հրատարակվում է քառամսյա պարբերականությամբ: Տարբեր ժամանակներում «Լրաբերի» գլխավոր խմբագիրներ են եղել անվանի գիտնականներ Հ. Օրբելին (հիմնադիր), Ս. Կարապետյանը, Հ. Բատիկյանը, Խ. Մոմջյանը, Մ. Ներսիսյանը, Ա. Հովհաննիսյանը, Ծ. Աղայանը, Գ. Ստեփանյանը, Հ. Ասլանյանը, Գ. Աբովը, Հ. Ինճիկյանը, Վ. Միքայելյանը, Ա. Խառատյանը: 2017 թ. վերջից սկսած՝ հանդեսի գլխավոր խմբագիրն է Պ. Ավետիսյանը:

Journal or Publication Title:

Լրաբեր հասարակական գիտությունների=Herald of the Social Sciences=Вестник общественных наук

Date of publication:

2021

Number:

3

ISSN:

0320-8117

Official URL:

Additional Information:

Համբարձումյան Նաիրա, Амбарцумян, Наира

Other title:

Феномены культурной памяти и времени в сочинении Гевонда Алишана «Под елью: размышления на лоне безлюдной природы» ; Մշակութային հիշողության և ժամանակի ֆենոմենները Ղևոնդ Ալիշանի «Ընդ եղեւնեաւ յամայութեան բացավայրի. խորհրդածութիւն» երկում

Contributor(s):

Պատ․ խմբ՝. Հ․ Գ․ Ինճիկյան (1966-1968) ; Գլխավոր խմբ.՝ Ծ․ Պ․ Աղայան (1969-1972) ; Վ․ Ա․ Միքայելյան (1972-1987) ; Ա․ Ա․ Խառատյան (1988-2017) ; Պ․ Ավետիսյան (2017-)

Coverage:

165-179

Abstract:

Մշակութային հիշողությունը կրելու և փոխանցելու համատեքստում ուշագրավ է Հ. Ղևոնդ Ալիշանի «Եղեւնիին տակ. խորհրդածութիւն մենաւոր բնութեան մէջ» երկը, որի մեկնությունը հնարավոր է տեքստի՝ որպես մշակութային երկարաժամկետ հիշողության հիմնավորմամբ: Ալիշանը ժամանակի տիրույթում ստեղծում է հիշողության իր տեսլականը: Նա մշակութային հիշողությունն առնչում է ներկային, որ անվերջ տիեզերական ժամանակն է, նշելով հիշողության գոյաբանական նախապայմանը, քանի որ դրա կրողն է: Այդ ներկայում է բացվում ժամանակը, որը ներառում և պահպանում է անցյալի և ապագայի չափումները: Այս առումով՝ չափազանց ուշագրավ է Հ. Ղևոնդ Ալիշանի «Ընդ եղեւնեաւ յամայութեան բացավայրի. խորհրդածութիւն» երկը: Հիշողությունը՝ որպես ըմբռնում, դիտարկելի է նաև միջտեքստային և հետկա ռուցվածքաբանական տեսությունների համատեքստում: Հիշողության և գրականության այսօրինակ փոխներթափանցումները մեծ առաջընթաց են նաև տեքստ-հիշողություն-ժամանակ հետագա ուսումնասիրությունների համար և արևմուտքի գրականագիտության ամենաարդիական թեմաներից են: Ուստի դրույթը, թե՝ մշակութային հիշողությունը ստեղծագործական ոչ պասիվ պահեստարան է, դրանից բխող տեղեկատվությունը դարձնում է ուշագրավ ժամանակակից հետազոտողների համար:
В контексте культурной памяти и ее передачи заслуживает внимания сочинение Гевонда Алишана «Под елью. Размышления на лоне безлюдной природы», которое можно толковать на основе рассмотрения текста как протяженной во времени культурной памяти. В пространстве времени Алишан создает свое видение (образ) памяти. Культурную память Алишан связывает с настоящим, являющим собой нескончаемое космическое время. При этом он отмечает онтологическое предусловие памяти, по-скольку является ее носителем. В этом настоящем раскрывается время, которое охватывает и аккумулирует в себе пространственно-временные измерения прошлого и будущего. В данном сочинении Гевонда Алишана память как феномен рассматривается также в контексте интертекстуальных и постструктуралистских теорий. Подобные взаимопроникновения памяти играют весьма конструктивную роль в плане дальнейших исследований триады время-текст-память. Посему положение о том, что культурная память является непассивным творческим резервом, превращает получаемую из этого информацию в «рабочий» материал для современных исследователей.
In the context of cultural memory and its transfer, the essay of Ghevond Alishan "Under the fir tree. Reflections in the bosom of a deserted nature" can be interpreted on the basis of considering the text as a cultural memory extended in time. In the space o time, Alishan creates his vision (image) of memory. Alishan connects cultural memory with the present, which is an endless cosmic time. Meantime, he notes the ontological precondition of memory, since it is its carrier. In that present, the time, which encompasses and accumulates the space-time dimensions of the past and future, is revealed. In this particular essay (of Ghevond Alishan), memory as a phenomenon is also considered in the context of intertextual and post-structuralism theories. Such interpenetration of memory plays a very constructive role in terms of further research on the time-text-memory triad. Therefore, the proposition that cultural memory is a non-passive creative reserve turns the information obtained from this into a "working" material for the modern researchers.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ՀՀ ԳԱԱ

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:292529

Call number:

АЖ 410

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան