Էլոյան, Ս. Ա. ; Ղալաչյան Լ. Մ. ; Թադևոսյան Ա. Հ. ; Հովսեփյան Ա. Հ. ; Հակոբջանյան Ա. Ա. ; Եղիազարյան Ա. Ս
Հայաստանի կենսաբանական հանդես =Biological Journal of Armenia
Накопление рaдионуклидов в листьяx саженцевнекоторых декоративныx деревьев в условияx Араратской долины и Дилижанской лесной зоны ; The accumulation of the radionuclides in the leavesof saplings of several ornamental trees in conditions of Ararat valley andDilijan forest zone
Պատ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Թումանյան (1948) ; Գ․ Հ․ Բաբաջանյան (1949-1954) ; Հ․ Գ․ Բատիկյան (1954-1977) ; Գլխ․ խմբ․՝ Է․ Գ․ Աֆրիկյան (1978-2007) ; Է․ Ս․ Գևորգյան (2008-2023) ; Ա․ Ա․ Առաքելյան (2023-)
Ուսումնասիրվել են գումարային β-ռադիոակտիվության առանձնահատկությունները և վերահսկվող տեխնածին ռադիոնուկլիդների (ՌՆ)` 90Sr (Т1/2=28,6 տարի), 137Cs (Т1/2=30,1 տարի) կուտակումը ՀՊԻ-ի տարածքի (Հայկական ԱԷԿ-ի (ՀԱԷԿ) 30 կմ շառավղով գոտի) և Դիլիջանի ան-տառային փորձակայանի ջուր-հող-բույս, սննդալուծույթ-բույս էկոհամակարգերում։ Պարզվել է, որ արևելյան կենսածառի տնկիների տերևները գումարային β-ռադիոակտիվությամբ գերազանցել են կաղնու, սոսու, գիհու, մորինգայի նույնատիպ օբյեկտներին։ Ուստի, գեղազարդ փշատերև արևելյան կենսածառը՝ որպես ՌՆ-ի բնական կուտակիչ, առաջարկվում է կիրառել կանաչ շինարարության մեջ՝ կանաչ գոտիների, պուրակների, անտառների ստեղծման համար: Исследовались особенности суммарной β-радиоактивности и накопления контроли-руемых техногенных радионуклидов (РН)։ 90Sr (Т1/2=28,6 года) и 137Cs (Т1/2=30,1 года) в экосистемах вода-почва-растение, питательный раствор-растение в окрестностях ИПГ (зона Армянской АЭС (ААЭС) радиусом 30 км) и Дилижанской лесной опытной станции. Выяснилось, что листья саженцев восточной туи, по суммарной β-радиоактивности, превосходили аналогичные объекты дуба, платана, можжевельника, моринги. Поэтому декоративную хвойную восточную тую, как естественный накопитель РН, рекомендуется применять в зеленом строительстве для создания зеленых зон, скверов, лесов. The specificities of total β-radioactivity and accumulation of controlled technogenic radionuclides (RN) 90Sr (T1/2=28,6 years) and 137Cs (T1/2=30,1 years) have been studied in the water-soil-plant and nutrition solution-plant ecosystems of the IHP (the zone of Armenian Nuclear Power Plant (ANPP) with 30 km radius) and Dilijan forest experimental station. It was revealed that leaves of oriental thuja’s saplings prevail the similar objects of oak, plane tree, juniper and moringa by the total β-radioactivity. Therefore, ornamental coniferous oriental thuja is proposed to be used in the green building As a natural accumulator of RN to create green zones, public gardens and forests.
Երևան
Հայաստանի ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.
oai:arar.sci.am:269464
ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան
Oct 7, 2024
Apr 21, 2021
51
https://arar.sci.am/publication/293505
Ղալաչյան, Լ. Մ. Մայրապետյան, Խ․ Ս. Թադևոսյան, Ա. Հ. Հակոբջանյան, Ա. Ա. Էլոյան, Ս. Ա. Եղիազարյան, Ա. Ս. Ղահրամանյան, Ա. Ա. Վարդանյան, Ա. Պ. Պատ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Թումանյան (1948) Գ․ Հ․ Բաբաջանյան (1949-1954) Հ․ Գ․ Բատիկյան (1954-1977) Գլխ․ խմբ․՝ Է․ Գ․ Աֆրիկյան (1978-2007) Է․ Ս․ Գևորգյան (2008-2023) Ա․ Ա․ Առաքելյան (2023-)
Ղալաչյան, Լ. Մ. Մայրապետյան, Խ. Ս. Թադևոսյան, Ա. Հ․ Հովհաննիսյան, Լ. Է. Հակոբջանյան, Ա. Ա․ Էլոյան, Ս. Ա. Եղիազարյան, Ա. Ս. Պատ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Թումանյան (1948) Գ․ Հ․ Բաբաջանյան (1949-1954) Հ․ Գ․ Բատիկյան (1954-1977) Գլխ․ խմբ․՝ Է․ Գ․ Աֆրիկյան (1978-2007) Է․ Ս․ Գևորգյան (2008-2023) Ա․ Ա․ Առաքելյան (2023-)
Ղալաչյան, Լ. Մ. Մայրապետյան, Խ. Ս. Հովհաննիսյան, Լ. Է. Սիսեռյան, Ռ. Զ. Վարդանյան, Ա. Պ. Հակոբջանյան, Ա. Ա. Բաղդասարյան, Վ. Գ. Պատ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Թումանյան (1948) Գ․ Հ․ Բաբաջանյան (1949-1954) Հ․ Գ․ Բատիկյան (1954-1977) Գլխ․ խմբ․՝ Է․ Գ․ Աֆրիկյան (1978-2007) Է․ Ս․ Գևորգյան (2008-2023) Ա․ Ա․ Առաքելյան (2023-)
Մայրապետյան, Ս. Խ. Ալեքսանյան, Ջ. Ս. Թովմասյան, Ա. Հ. Թադևոսյան, Ա. Հ. Ստեփանյան, Բ. Թ. Դարյադար, Մ. Խ․ Ստեփանյան, Ա. Ս. Ասատրյան, Ա. Զ. Պատ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Թումանյան (1948) Գ․ Հ․ Բաբաջանյան (1949-1954) Հ․ Գ․ Բատիկյան (1954-1977) Գլխ․ խմբ․՝ Է․ Գ․ Աֆրիկյան (1978-2007) Է․ Ս․ Գևորգյան (2008-2023) Ա․ Ա․ Առաքելյան (2023-)
Մայրապետյան Ս. Խ. Դարյադար Մ. Խ. Թադևոսյան Ա. Հ Ալեքսանյան Ջ. Ս. Ստեփանյան Բ. Թ. Թովմասյան Ա. Հ. Պատ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Թումանյան (1948) Գ․ Հ․ Բաբաջանյան (1949-1954) Հ․ Գ․ Բատիկյան (1954-1977) Գլխ․ խմբ․՝ Է․ Գ․ Աֆրիկյան (1978-2007) Է․ Ս․ Գևորգյան (2008-2023) Ա․ Ա․ Առաքելյան (2023-)
Մայրապետյան, Խ. Ս. Հովսեփյան, Ա. Հ. Եղիազարյան, Ա. Ս. Հակոբջանյան, Ա․ Ա․ Էլոյան, Ս. Ա. Կարապետյան, Ա. Ս. Պատ․ խմբ․՝ Մ․ Գ․ Թումանյան (1948) Գ․ Հ․ Բաբաջանյան (1949-1954) Հ․ Գ․ Բատիկյան (1954-1977) Գլխ․ խմբ․՝ Է․ Գ․ Աֆրիկյան (1978-2007) Է․ Ս․ Գևորգյան (2008-2023) Ա․ Ա․ Առաքելյան (2023-)
Հովսեփյան, Ա. Հ. Մայրապետյան, Խ. Ս. Էլոյան, Ս. Ա. Պողոսյան, Գ. Յ.
Մայրապետյան, Խ. Ս. Հովսեփյան, Ա. Հ. Եղիազարյան, Ա. Ս. Հակոբջանյան, Ա. Ա. Գլխավոր խմբագիր՝ Հ. Ս. Ծպնեցյան