Publication Details:

Հայաստանի քիմիական հանդեսը լույս է տեսնում 1957 թվականից տարին 4 անգամ։ 1957-1965թթ․ ամսագիրը կոչվել է «ՀՍՍՌ ԳԱ Տեղեկագիր։ Քիմիական գիտություններ», 1966-1994թթ․ վերանվանվել է «Հայաստանի քիմիական ամսագիր», իսկ 1995թ-ից առ այսօր՝ կոչվում է «Հայաստանի քիմիական հանդես»։

Journal or Publication Title:

Հայաստանի քիմիական հանդես =Chemical Journal of Armenia

Date of publication:

2005

Volume:

58

Number:

4

ISSN:

0515-9628

Additional Information:

click here to follow the link

Other title:

2,2-Դիտեղակալված-N-մեթիլտետրահիդրո-1,3-օքսազինների երկընտրանքային առաջացման հարաբերական արագությունները; Relative rates of alternative formation of 2,2-disubstituted-N-methyltetrahydro-1,3-oxazine

Contributor(s):

Պատ․ խմբ․՝ Ա․ Լ․ Մնջոյան (1957-1962) ; Գլխ․ խմբ․՝ Գ․ Տ․ Թադևոսյան (1962-1973) ; Մ․ Հ․ Ինճիկյան (1974-1976)

Coverage:

5-11

Abstract:

2-Замещенные-дигидро-1,3-оксазины(I) через их N-метилчетвертичные соли (II) образуют 2,2-дизамещенные N-метилтетрагидро-1,3-оксазины (III), гидролиз которых приводит к синтезу кетонов. Выходы кетонов, полученных из оксазинов I в реакциях in situ, колеблются от низкого (12-20%) до высокого (50-85%). Один и тот же продукт III можно получить из двух разных солей II, содержащих соответственно заместители R1 и R2, при их взаимодействии с металлоорганическими соединениями, которые содержат заместитель R2 в первом случае и заместитель R1 – во втором. Выходы кетонов, полученных в реакциях in situ, зависят в основном от скоростей образования их предшественников. Для выявления наиболее рационального способа получения данного соединения III методом MNDO проведены расчеты относительных констант скоростей реакций альтернативного образования некоторых соединений III, содержащих разные заместители R1 и R2. Расчеты показывают, что эти константы, в зависимости от структур исходных реагентов, изменяются от одного до четырех порядков. Исходя из относительных скоростей реакций альтернативного образования данного соединения III можно сделать правильный выбор исходных реагентов для его синтеза с наибольшим выходом. При синтезе кетонов в реакциях in situ можно сделать наиболее выгодный выбор исходного оксазина I, который приведет к максимально высоким выходам данного соединения III, и полученного из него кетона. 2-Տեղակալված -դիհիդրո-1,3-օքսազինները (I) իրենց N-մեթիլ չորրորդային աղերի (II) վրայով առաջացնում են 2, 2-դիտեղակալված-N-մեթիլտետրահիդրո-1,3-օքսազիններ (III), որոնց հիդրոլիզը բերում է կետոնների սինթեզին: I Օքսազիններից in situ ռեակցիաներում ստացված կետոնների ելքերը տատանվում են ցածրից (12-20%) մինչև բարձր (50-85%): Միևնույն III արգասիքը կարելի է ստանալ համապատասխանորեն R1 և R2 տեղակալիչներ պարունակող երկու տարբեր իմինիումական աղերից (II), առաջին դեպքում R2 և երկրորդ դեպքում R1 տեղակալիչ պարունակող մետաղօրգանական միացությունների հետ փոխազդեցության ժամանակ: Ստացված in situ ռեակցիաներում կետոնների ելքերը կախված են հիմնականում նրանց նախորդների առաջացման արագություններից: Տվյալ III միացության ամենից ավելի նպատակահարմար ստացման եղանակի բացահայտման համար MNDO մեթոդով կատարվել են որոշ III միացությունների երկընտրանքային առաջացման արագությունների հարաբերական հաստատունների հաշվարկներ: Հաշվարկները ցույց են տալիս, որ այդ հաստատունները, կախված ելային ռեագենտների կառուցվածքից, փոփոխվում են մեկից մինչև չորս կարգ: Ելնելով տվյալ III միացության երկընտրանքային առաջացման ռեակցիաների հարաբերական արագություններից կարելի է անել ելակետային ռեագենտների ճիշտ ընտրություն նրա ամենամեծ ելքով սինթեզի համար: In situ ռեակցիաներում կետոնների սինթեզի ժամանակ կարելի է անել ելային I օքսազինի ամենից ավելի շահավետ ընտրություն, որը կբերի տվյալ III միացության և նրանից ստացված կետոնի ամենաբարձր ելքերին: 2-Substituted-dihydro-1,3-oxazines (I) through their quaternary salts (II) form 2, 2-disubstituted-N-mehyltetrahydro-1,3-oxazines (III) hydrolysis of which leads to the synthesis of ketones. The yields of ketones obtained from oxazines (I) during the reactions in situ vary from low (12-20%) to high (50-85%). The same product III may be obtained from two different salts (II) containing correspondingly substituents R1 and R2 as a result of interaction with metal-organic containing substituent R2 in the first case and substituent R1 in the second case. The yields of ketones obtained during the reactions in situ depend mainly on the rates of formation of theis predecessors (precursors). Calculations of relative rate constants of alternative formation of some compounds III containing different substituents R1 and R2 have been carried by means of MNDO method aiming to reveal the most rational way for synthesis of this compounds III. It has been shown that these constants depending on the structure of the initial compounds vary from one to four orders. One can make correct choice of the initial reagents for synthesis of the given compound III with higher yield issuing from the relative rate constant of its alternative formation. It is possible to make most accessible choice of the initial oxazine I which will lead to the maximal higher yield of the given compound III and the ketone obtained from in course of the synthesis of ketones during the reactions in situ.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ՀՀ ԳԱԱ հրատ.

Date created:

2005-10-28

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:183768

Digitization:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան