Семантические помехи в глагольном формообразовании

Р. А. Маркарян

Ներբեռնել

Վերնագիր: Семантические помехи в глагольном формообразовании

Համար:

Պաշտոնական URL:

Այլ վերնագիր:

Սեմանտիկյան խոչընդոտները բայերի ձևագոյացման մեջ

Աջակից(ներ):

Պատ․ խմբ․՝ Խ․ Ն․ Մոմջյան (1943-1944) ; Հ․ Ա․ Օրբելի (1946-1947) ; Ա․ Ռ․ Հովհաննիսյան (1948-1949) ; Ծ․ Պ․ Աղայան (1950-1951) ; Խ․ Ն․ Մոմջյան (1951-1954) ; Գ․ Խ․ Ստեփանյան (1955-1957) ; Հ․ Գ․ Ասլանյան (1957-1961) ; Գ․ Ա․ Աբով (1961-1963, գլխ․ խմբ․՝ 1964) ; Հ․ Գ․ Ինճիկյան (1964-1965)

Ծածկոյթ:

39-48

Ամփոփում:

Բառի կատեգորիալ նշանակության կախումը նրա լեքսիկա-սեմանտիկյան նշանակությունից անվիճելի փաստ է։ Տարբեր կատեգորիաներում այդ կախումը տարբեր բնույթի է։ Սույն աշխատության մեջ փորձ է արվում պարզել այդ կախման բնույթն ու աստիճանը ժամանակակից ռուսաց լեզվի բայական քերականական կատեգորիաներում։ Բայական քերականական կատեգորիաները, որքան էլ դրանք վերացական լինեն, ենթարկվում են սեմանտիկյան որոշ սահմանափակումների, այն արգելակիչ ազդեցությանը, որ կոնկրետ բառանյութը գործում է քերականական ձևավորման վրա։ Սեմանտիկյան գործոնի դիմադրությունը տարբեր ուժգնությամբ է դրսևորվում բայերի դեմքի և անդեմության, եղանակի, կերպի, ժամանակի և սեռի կատեգորիաներում։ Սեմանտիկյան արգելքները և սահմանափակումները, մեր կարծիքով, ունենում են գործողության լայն և նեղ ոլորտները։ Աոաջին դեպքում դրանք գործում են բառերի մի ամբոզջ դասի ներսում, իսկ երկրորդ դեպքում հանդիսանում են դասի մեկ անդամի՝ աոանձին վերցրած բառի հատկություններ։ Նորմալ ձևագոյացման ճանապարհին հանդիպող խոչընդոտներն այնքան էլ ՛անմիջական և ակնբախ չեն, որքան թվում է առաջին հայացքից, ուստի և միանգամայն հասկանալի է դրանց նկատմամբ լեզվագիտության մեջ ցուցաբերվող հետաքրքրությունը։