Publication Details:

«Արցախի երիտասարդ գիտնականների և մասնագետների միավորում» (ԱԵԳՄՄ) հասարակական կազմակերպության «Գիտական Արցախ» պարբերականն ընդգրկված է ՀՀ ԲՈԿ-ի կողմից հաստատված «Ատենախոսությունների հիմնական արդյունքների և դրույթների հրատարակման համար ընդունելի գիտական հրատարակությունների» ցանկում: Պարբերականը, որի հիմնադիրը Երևանի պետական համալսարանն է, լույս է տեսնում տարեկան առնվազն 2 անգամ (2020 թվականից՝ տարեկան 4 անգամ):

Journal or Publication Title:

Գիտական Արցախ=Scientific Artsakh=Научный Арцах

Date of publication:

2025

Number:

1 (24)

ISSN:

e-2738-2672 ; 2579-2652

Official URL:

www.artsakhlib.am

Additional Information:

Մնացականյան Հայկ, Փանոսյան Մերի

Other title:

Սպառողի հարկային նախընտրությունների ուսումնասիրություն. ուղղակի, թե՞ անուղղակի հարկեր ; Иследование предпочтений потребителей в отношении налогов: прямые или косвенные

Coverage:

222-231

Abstract:

To ensure the social and economic stability of the economy, as well as its efficiency and fairness, it is crucial to understand which taxes are more preferable from the taxpayer's perspective. When formulating tax policy, governments need to consider how consumers respond to different tax systems. A comprehensive understanding of consumer tax preferences can help the government establish more effective and equitable tax policies, which, in turn, can contribute to economic growth and social justice. The purpose of this article is to examine the impact of direct and indirect taxes on economic agents in the context of fairness and reciprocity. It seeks to analyze consumer preferences for different types of taxes across various social groups, assess how the perceived significance of the tax burden influences preferences for direct versus indirect taxes, and evaluate the effects of tax preference on economic impact, equitable distribution of the tax burden among different social groups, individual financial planning, and other related factors. To this end, the article aims to identify which type of tax —direct or indirect — consumers prefer to maximize their utility, assuming all other conditions are equal. To conduct the research, empirical methods were employed, including economic-mathematical modeling and comparative analysis. During the theoretical phase, a combinatorial method was applied. Based on the research conducted, it can be concluded that consumers prefer direct taxes, because direct taxes are often progressive, meaning the rate of tax increases as the taxpayer's income increases. This means that those who can afford to pay more contribute more, which is generally seen as a fairer system.
Տնտեսության սոցիալական և տնտեսական կայունության ապահովման, ինչպես նաև տնտեսության արդյունավետության ու արդարության ապահովման տեսանկյունից կարևոր է հասկանալ, թե հարկատուի համար ո՞ր հարկերն են նախընտրելի։ Հարկային քաղաքականությունը ձևավորելիս կառավարությունները պետք է հաշվի առնեն, թե ինչպես են սպառողները արձագանքում տարբեր հարկային համակարգերին, քանի որ սպառողների հարկային նախընտրությունների մասին ամբողջական պատկերացում ունենալը կառավարությանը կարող է օգնել ավելի արդյունավետ ու արդար հարկատեսակներ սահմանելու գործում, ինչն էլ, իր հերթին, կարող է նպաստել տնտեսական աճին և սոցիալական արդարությանը։ Սույն հոդվածի նպատակն է ուսումնասիրել ուղղակի և անուղղակի հարկերի ազդեցությունը տարբեր սոցիալ-տնտեսական խմբերի վրա՝ արդարության և փոխադարձելիության համատեքստում, վերլուծել տարբեր սոցիալական խմբերի պատկանող սպառողների նախընտրությունը հարկերի տարբեր տեսակների տեսանկյունից, վերլուծել հարկային բեռի զգալիության ազդեցությունը սպառողների՝ ուղղակի կամ անուղղակի հարկերի վճարման նախընտրության տեսանկյունից, գնահատել ուղղակի և անուղղակի հարկերի նախընտրելիության ազդեցությունը տնտեսական ներգործության, տարբեր սոցիալական խմբերի համար հարկային բեռի արդարացի բաշխման, անհատական ֆինանսական պլանավորման և այլ գործոնների վրա։ Այդ նպատակով հոդվածում խնդիր է դրվել բացահայտելու, թե, այլ հավասար պայմանների առկայության դեպքում, ուղղակի և անուղղակի հարկերից ո՞րը կընտրի սպառողը, որպեսզի ստանա ավելի մեծ օգտակարություն։ Հետազոտության իրականացման համար կիրառվել են էմպիրիկ հետազոտության մեթոդներ՝ իրականացվել է տնտեսամաթեմատիկական մոդելավորում և համեմատական վերլուծություն։ Հետազոտության տեսական փուլում կիրառվել է համադրության մեթոդը։ Կատարված հետազոտության արդյունքում կատարվել է եզրակացություն, որ սպառողները նախընտրում են ուղղակի հարկերը՝ տարբեր գործոններով պայմանավորված։
Для обеспечения социальной и экономической стабильности экономики, а также её эффективности и справедливости важно понять, какие налоги являются более предпочтительными с точки зрения налогоплательщиков. При формулировании налоговой политики государствам необходимо учитывать, как потребители реагируют на различные налоговые системы. Глубокое понимание предпочтений потребителей в отношении налогов может помочь правительству установить более эффективные и справедливые налоги, что, в свою очередь, может способствовать экономическому росту и социальной справедливости. Цель данной статьи — изучить влияние прямых и косвенных налогов на различные социоэкономические группы в контексте справедливости и взаимозаменяемости. В статье рассматриваются предпочтения потребителей в отношении различных типов налогов среди разных социальных групп, оценивается, как восприятие значимости налогового бремени влияет на предпочтения между прямыми и косвенными налогами, а также анализируются последствия налоговых предпочтений для экономического воздействия, справедливого распределения налогового бремени между различными социальными группами, индивидуального финансового планирования и других связанных факторов. В этой связи статья ставит целью определить, какой тип налога — прямой или косвенный — потребители предпочитают для максимизации своей полезности при прочих равных условиях. Для исследования использовались эмпирические методы, осуществлено экономико-математическое моделирование и сравнительный анализ. В теоретической фазе исследования применялся комбинаторный метод. На основе проведенного исследования можно сделать вывод о том, что потребители предпочитают прямые налоги, что обусловлено различными факторами.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

«ԱՐՑԱԽ» հրատ. ; ԱԵԳՄՄ հրատ.

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:399138