Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Խ․ Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան․ Հայագիտական հանդես

Հրապարակման ամսաթիվ:

2024

Համար:

1 (64)

ISSN:

1829-0531

Պաշտոնական URL:

սեղմիր այստեղ կապին հետևելու համար

Լրացուցիչ տեղեկություն:

Арутюнян Аветис, Балян Аршак, Harutunyan Avetis, Balyan Arshak

Այլ վերնագիր:

Ванская провинция в годы правления исмаила хагга и иззет-бея (1911-1913) ; Van province during the reign of Ismail Hagg and Izzet Bey (1911-1913)

Համատեղ հեղինակները:

Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան

Ծածկույթ:

184-204

Ամփոփում:

Հոդվածում ներկայացված է Վանի նահանգի հայության գոյավիճակը Իսմայիլ Հագգը և Իզզեթ բեյ կուսակալների պաշտոնավարման ժամանակաշրջանում` 1911-1913թթ.: Նրանց նախորդ կուսակալ Բեքիր Սամի բեյի պաշտոնանկությունից հետո` 1910 թ. աշնանից մինչև 1911 թ. սկզբները, Վանի կուսակալի տեղապահի պաշտոնը ժամանակավորապես վստահվում է նահանգի նախկին «դևթերտարին» (տոմարակալ - Ա. Հ.), որին 1911թ. սկզբին փոխարինում է Իսմայիլ Հագգը փաշան: Սակայն շուտով Վանի նահանգի նոր կուսակալ է նշանակվում քրդական ծագում ունեցող Իզզեթ բեյը: Ուսումնասիրության մեջ սկզբնաղբյուրային համապատասխան փաստերի օգնությամբ առաջին անգամ լուսաբանվել է Իսմայիլ Հագգը և Իզզեթ կուսակալների կառավարման շրջանում Վանի նահանգի հայության գոյավիճակը, վեր են հանվել ուսումնասիրվող ժամանակաշրջանի Վանի նահանգի հայ-քրդական հարաբերությունները, ներկայացվել է 1912թ. փետրվարի 13-ին ՀՅԴ-ի և իթթիհատի միջև ստորագրված դաշնագիրը, որով իշխող կուսակցությունը պարտավորվում էր կատարել իր վաղեմի խոստումները հայերի հողային, դպրոցական, անվտանգության և այլ խնդիրների լուծման վերաբերյալ: Հոդվածում բացահայտվել են նաև 1912 թ. ապրիլի 6-8-ը Վանում անցկացված Օսմանյան խորհրդարանի երկրորդ կարգի և 1912 թ. Վանում անցկացված քաղաքապետի ընտրությունները:
В статье представлено положение армян в провинции Ван во время правления губернаторов Исмаила Хагга и Иззет-бея в 1911-1913 гг. После увольнения предыдущего губернатора Бекира Сами-бея, с осени в 1910 года, по в начале 1911 г. должность заместителя губернатора Вана была временно поручена бывшему «девтертару» губернии, которому в начале 1911 г. заменяет Исмаил Хагг. Однако вскоре новым губернатором провинции Ван назначается Иззет-бей, курдского происхождения. В исследовании, с помощью соответствующих фактов, впервые раскрыто положение армян Вана в период правления наместников Исмаила Хагга и Иззет-бея, были выделены армяно-курдские отношения Ванской провинции изучаемого периода, представленны пакт подписанный 13 февраля в 1912 году между дашнакцутюн и «Иттихат», по которому правящая партия была обязана выполнить свои давние обещания относительно решения земельных, школьных, безопасности и других проблем армян. В статье также освещалась выборы второй сессии османского парламента из Жана и перепись насиления В Ване 1912 г.
The article presents the state of the Armenians of Van province during the tenure of governors Ismail Hagg and Izzet Bey, 1911-1913. After the dismissal of their previous governor, Bekir Sami Bey, from the fall of 1910 to the beginning of 1911, the post of deputy governor of Van was temporarily entrusted to the former "deutertar" (tomarakal - A.) of the province, who was replaced by Ismail Hagg Pasha at the beginning of 1911.
However, soon Izzet Bey, who is of Kurdish origin, is appointed the new governor of Van province. In the study, with the help of relevant facts from the source, for the first time, the situation of Armenians in Van province during the rule of Ismail Hagg and Izzet governors was covered, the Armenian-Kurdish relations of Van province during the study period were highlighted, it was presented on February 13, 1912 between ARF and Ittihat the signed pact by which the ruling party was obliged to fulfill its long-standing promises regarding the solution of Armenians' land, school, security and other problems. The article also revealed the elections of the second class of the Ottoman Parliament held in Van on April 6-8, 1912 and the mayoral elections held in Van in 1912.

Հրատարակության վայրը:

Երևան

Ձևաչափ:

pdf

Նույնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:381810

Թվայնացում:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան