Հրապարակման մանրամասներ:

Լույս է տեսնում 1961 թվականից տարբեր անվանումներով՝ ՀՍՍՌ ԳԱ Տեղեկագիր բժշկական գիտությունների (1961); Էքսպերիմենտալ և կլինիկական բժշկության հանդես (1962-1988); Փորձարարական և կլինիկական բժշկություն (1989-1994); Հայաստանի բժշկագիտություն (1995-)

Ամսագրի կամ հրապարակման վերնագիր:

Հայաստանի բժշկագիտություն = Медицинская наука Армении = Medical Science of Armenia

Հրապարակման ամսաթիւ:

2021

Հատոր:

61

Համար:

3

ISSN:

0514-7484

Պաշտոնական URL:

Լրացուցիչ տեղեկութիւն:

Կարապետյան Ա. Գ., Դալլաքյան Ա. Մ., Պորչիա Մ., Սանտինի Կ., Խաչատրյան Գ. Հ., Գրիգորյան Վ. Ս., Karapetyan A. G., Dallakyan A. M., Porchia M., Santini C., Khachatryan G. H., Grigoryan V. S.

Այլ վերնագիր:

Influence of Copper Complexes [Cu(PTA)4]BF4 and Cu (II)2 (3,5-DIPS) 4 (H2O)3 on the Organism of the Rats Radiated by Radioisotope Тechnetium ; [Cu(PTA)4]BF4 և Cu(II)2(3,5-DIPS)4(H2O)3 պղնձե համալիրների ազդեցությունը ռադիոիզոտոպ տեխնեցիումով ճառագայթահարված առնետների օրգանիզմի վրա

Աջակից(ներ):

Պատ․ խմբ․՝ Բ․ Ա․ Ֆանարջյան (1961-1977) ; Ի․ Ք․ Գևորգյան (1978-1988) ; Ռ․ Պ․ Ստամբոլցյան (1989-1994) ; Գլխ․ խմբ․՝ Վ․ Պ․ Հակոբյան (1995-2007) ; Յու․ Թ․ Ալեքսանյան (2008-2018)

Ծածկոյթ:

57-63

Ամփոփում:

Ճառագայթահարումով պայմանավորված կարիոտիպի վնասումները համարվում են ճառագայթային կենսաբանական ինդիկացիայի կարևոր ցուցանիշ: Ժամանանակակից ճառագայթային կենսաբանության արդի խնդիրներից է նոր, արդյունավետ ռադիոպաշտպանիչ միացությունների որոնումը: Այդ բնագավառում հատուկ հետաքրքրություն են ներկայացնում մետաղ-օրգանական համալիրները: Ճառագայթահարված օրգանիզմի վրա [Cu(PTA)4]BF4 և Cu(II)2(3,5- DIPS)4(H2O)3 միացությունների հնարավոր դրական ռադիոպաշտպանիչ հատկությունների ուսումնասիրության նպատակով մենք հետազոտեցինք բջջագենետիկ ցուցանիշները փորձարարական կենդանիների 4 խմբերում. I խումբ` ինտակտ կենդանիներ, II խումբ` տեխնեցիումով ճառագայթված կենդանիներ, III խումբ՝ «ճառագայթում + [Cu(PTA)4]BF4», IV խումբ`«ճառագայթում + Cu(II)2(3,5-DIPS)4(H2O)3 »: Ուսումնասիրվել են ապրելունակությունը և բջջագենետիկ ցուցանիշները` միտոտիկ ինդեքսը, քրոմոսոմային աբերացիաները և պոլիպլոիդային բջիջները: Հաշվարկվել է կենդանիների ապրելունակության և կյանքի միջին տևողությունը (ԿՄՏ): Գոյատևման դինամիկան նկարագրվել է ռեգրեսիոն հավասարումների միջոցով, որոնք հնարավորություն են տալիս, օգտագործելով էքստրապոլյացիա, փորձի երկարաժամկետ ժամանակահատվածում գոյատևման տոկոսի փոփոխությունը որոշելու և փորձի հետագա արդյունքը կանխատեսելու: «Մաքուր ճառագայթում», «ճառագայթում + [Cu(PTA)4]BF4» և «ճառագայթում + Cu (II)2(3,5-DIPS)4(H2O)3» կենդանիների խմբերի արդյունքները վերլուծելիս մենք գտել ենք էական տարբերություն բջջա- գենետիկական ցուցանիշների այս խմբերի միջև: Միտոտիկ ինդեքսի առումով ճառագայթահարման մեջ զգալի տարբերություն է հայտնաբերվել՝ համեմատած հետևյալ խմբերի հետ. «ճառագայթում + [Cu(PTA)4]BF4» և «ճառագայթում + Cu(II)2(3,5-DIPS)4(H2O)3», ինչը վկայում է երկու միացությունների ռադիոպրոտեկտիվ հատկությունների մասին: Պոլիպլոիդային բջիջների քանակով զգալի տարբերություն է հայտնաբերվել այս խմբերի միջև. «մաքուր ճառագայթում» և «ճառա- գայթում + Cu(II)2 (3,5-DIPS)4(H2O)3», ինչը նույնպես ապացուցում է այս միացության դրական ազդեցությունը: Բջջագենետիկ ցուցանիշների մուլտիռեգրեսիոն վերլուծությունը, ինչպես նաև ստանդարտ վիճակագրական մեթոդները հաստատեցին [Cu(PTA)4]BF4-ի առավել արդյունավետությունը համեմատած Cu(II)2(3,5-DIPS)4(H2O)3-ի հետ: Radiation induced damage to the karyotype is an important indicator of biological indication of radiation injuries. One of the priority tasks of modern radiobiology is the search for new, effective radioprotective compounds. In this area, metal-organic complexes are of particular interest. In order to study the possible beneficial radioprotective effect of copper complex compounds [Cu(PTA)4]BF4 and Cu(II)2(3,5-DIPS)4 (H2O)3 on an irradiated organism, we studied cytogenetic parameters in 4 groups of experimental animals: group I - intact animals, II - animals radiated with technetium, in group III - animals with "radiation + compound [Cu (PTA)4]BF4". In group IV - animals with ''radiation + compound Cu (II)2 (3,5-DIPS)4 (H2O)3''. There were studied viability and cytogenetic parameters: mitotic index, chromosomal aberrations and polyploid cells. The viability and average life expectancy of animals were calculated. The dynamics of viability were described by regression equations that allow to determine changes in survival rate over the long term and to predict the future outcome of the experiment by means of extrapolation. When analizing the results for the groups of animals ''pure radiation'', ''radiation + [Cu(PTA)4]BF4'' and ''radiation + Cu(II)2(3,5-DIPS)4(H2O)3'', we found out considerable distinction in cytogenetic indicators between these groups. In terms of mitotic index, a significant difference was found in radiation compared to the following groups: ''radiation + [Cu(PTA)4]BF4'' and ''radiation + Cu(II)2(3,5-DIPS)4(H2O)3'', which indicates the radioprotective properties of the two compounds. A significant difference in the number of polyploid cells was found between these groups: ''pure radiation'' and ''radiation + Cu(II)2(3,5-DIPS)4(H2O)3'', that also proves beneficial influence of this compound. Multiregression analysis of cytogenetic indicators along with standard statistical methods confirmed the most efficiency of [Cu(PTA)4]BF4 compared to Cu(II)2(3,5-DIPS)4 (H2O)3.

Հրատարակութեան վայրը:

Երևան

Հրատարակիչ:

ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.

Ձեւաչափ:

pdf

Նոյնացուցիչ:

oai:arar.sci.am:281329

Բնօրինակին գտնուելու վայրը:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան