Publication Details:

Լույս է տեսնում 1961 թվականից տարբեր անվանումներով՝ ՀՍՍՌ ԳԱ Տեղեկագիր բժշկական գիտությունների (1961); Էքսպերիմենտալ և կլինիկական բժշկության հանդես (1962-1988); Փորձարարական և կլինիկական բժշկություն (1989-1994); Հայաստանի բժշկագիտություն (1995-)

Journal or Publication Title:

Հայաստանի բժշկագիտություն = Медицинская наука Армении = Medical Science of Armenia

Date of publication:

2025

Volume:

65

Number:

2

ISSN:

0514-7484

Official URL:

Additional Information:

Ասլանյան Ա. Ռ., Ղազանչյան Ք. Ֆ., Թադևոսյան Գ. Ի., Հարությունյան Ա. Գ., Շուքուրյան Ա. Կ., Լուսինյան Ն. Ա., Aslanyan A.R., Ghazanchyan K. F., Tadevosyan G. I., Harutyunyan A. G., Shukuryan A. K., Lusinyan N. A.

Other title:

Շաքարային դիաբետով հիվանդների ԼՕՌ հիվանդությունների էթիոպաթոգենետիկ զարգացման մեխանիզմների պատճառները ; Etiopathogenetic Causes of the Mechanisms of Development of ENT Diseases in Patients with Diabetes

Contributor(s):

Պատ․ խմբ․՝ Բ․ Ա․ Ֆանարջյան (1961-1977) ; Ի․ Ք․ Գևորգյան (1978-1988) ; Ռ․ Պ․ Ստամբոլցյան (1989-1994) ; Գլխ․ խմբ․՝ Վ․ Պ․ Հակոբյան (1995-2007) ; Յու․ Թ․ Ալեքսանյան (2008-2018) ; Ա․ Կ․ Շուքուրյան (2018-)

Coverage:

22-27

Abstract:

Վերջին երեք տասնամյակների ընթացքում մենք ականատես ենք եղել շաքարային դիաբետի (ՇԴ) դեպքերի մտահոգիչ աճի, հիվանդների տարիքի նվազման, որը ֆիզիկական ակտիվության ցածր մակարդակի, ճարպակալման աճի, անառողջ սննդի և բնակչության որոշակի խմբերի անբարենպաստ տնտեսական վիճակի հետևանք է։ Տարբերում ենք 1-ին տիպի շաքարախտ (դեպքերի 10%-ը) և 2-րդ տիպի շաքարախտ (դեպքերի 90%-ը): Աշխարհում ՇԴ-ով տառապող մարդկանց ընդ հանուր թիվը գերազանցում է 800 միլիոնը, մինչդեռ կան տվյալներ նախադիա բետով տառապող 314 միլիոն մարդկանց մասին, ովքեր, ցավոք, կմիանան ՇԴ-ով տառապող մարդկանց խմբին։ ՇԴ-ի ժամանակ նյութափոխանակության խանգարումների զարգացման պատճառով փոփոխություններ են տեղի ունենում մարմնի գրեթե բոլոր հյուսվածքներում. աչքի ցանցաթաղանթի, ստորին վերջույթների, երիկամների, սրտի և ուղեղի վնասվածքները բավականին լավ ուսումնասիրված և նկա րագրված են, բայց ՇԴ-ի դեպքում ԼՕՌ օրգանների վիճակին քիչ ուշադրություն է դարձվել: ԼՕՌ պաթոլոգիան հանդիպում է ՇԴ-ով հիվանդների 59%-ի մոտ։ ՇԴ-ի դեպքում բազմաթիվ գործոններ հանգեցնում են մարմնի տեղային պաշտպանական ռեակցիաների նվազման, պաթոգեն ֆլորայով աղտոտման, ազդում են հորմոնային և բջջային կապերի վիճակի վրա և հանգեցնում են լոր ձաթաղանթի մանրէային աղտոտման աճի: Բացի այդ, դիտվում են ԼՕՌ օր գանների լորձաթաղանթի ատրոֆիա, քսերոստոմիա, էպիթելի դեսկվամացիա և լորձաթաղանթի ներթափանցում լեյկոցիտների և լիմֆոցիտների կողմից։ Դեկոմպենսացված ՇԴ-ի ժամանակ ԼՕՌ օրգանների բորբոքային հի վանդությունների բուժումը գործնականում անհնար է: ԼՕՌ մասնագետը պետք է համագործակցի էնդոկրինոլոգի հետ՝ կոմպենսացնելու ՇԴ-ը։ Սա առողջությունը պահպանելու և հիվանդի կյանքը երկարացնելու միակ միջոցն է։
Over the past three decades, we have seen an alarming increase in the incidence of diabetes mellitus (DM), a decrease in the age of patients, which is a consequence of low levels of physical activity, an increase in obesity, as a result of unhealthy diet and the unfavorable economic situation of certain groups of the population. We distinguish between type 1 DM (10% of all cases) and type 2 DM (90% of cases). The total number of patients with DM in the world is more than 800 million, while there is data on 314 million people suffering from prediabetes, who, alas, will join the army of patients with DM. Due to developing metabolic disorders, diabetes mellitus causes changes in almost all tissues of the body: lesions of the retina, vessels of the lower extremities, kidneys, heart and brain have been studied and described quite well, but little attention has been paid to the condition of the ENT organs in diabetes mellitus. Pathology of the ENT organs occurs in 59% of patients with diabetes mellitus. In DM, many factors contribute to a decrease in local protective reactions of the body, seeding with pathogenic flora, affecting the state of the humoral and cellular link of immunity and leading to increased seeding of the mucous membrane with bacterial flora. In addition, there is atrophy of the mucous membrane of the ENT organs, xerostomia, desquamation of the epithelium, infiltration of the mucous membrane with leukocytes and lymphocytes. Effective treatment of inflammation in the ENT organs is almost impossible in decompensation stage of DM. An ENT specialist, together with an endocrinologist, should achieve compensation for the patient's diabetes. This is the only way to maintain health and prolong the life of the patient.

Place of publishing:

Երևան

Publisher:

ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ.

Format:

pdf

Identifier:

oai:arar.sci.am:397213

Call number:

АЖ 406

Location of original object:

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարան